ثبت احوال مکلف شد ظرف یک ماه از بازار احراز هویت آنلاین خارج شود

با اعتراض نهادهای صنفی و سپس مصوبه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان، سازمان ثبت احوال مکلف به خروج از حوزه ارائه خدمات احراز هویت آنلاین شد.

به گزارش دیجیاتو، شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان در مصوبه‌ای با امضای معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ابلاغ شده، سازمان ثبت احوال را مکلف کرده که ظرف مدت حداکثر یک ماه، به طور کامل از حوزه خدمات احراز هویت آنلاین خارج شود.

طبق مصوبه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان با توجه به قانون مدام، سازمان ثبت احوال به عنوان تامین کننده شناسه و متولی پایگاه اطلاعات پایه، موظف است ظرف مدت یک ماه نسبت به ایجاد سازوکار امنیتی و خدماتی ارائه‌دهندگان خدمات نظام هویت معتبر بر خط اقدام کند و سازوکار مذکور را جهت تصویب به کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی ارائه دهد. همچنین ظرف مدت یک ماه پس از تصویب این سازوکار زمینه ارائه خدمات احراز هویت دیجیتال توسط شرکت‌های خصوصی را فراهم کند.

این مصوبه در پی شکایت شرکت‌های احراز هویت آنلاین از ثبت احوال صادر شده است. این شرکت‌ها در نامه‌ای به این شورا درخواست کرده بودند تا موضوع رقابت ثبت احوال در زمینه ایجاد سامانه و ارائه خدمات احراز هویت برخط با توجه به احراز رقابت سازمان با بخش خصوصی را بررسی کند.

این شرکت‌ها معتقدند که سازمان ثبت احوال با راه‌اندازی سامانه هدا وارد رقابت با بخش خصوصی شده است.

بنا به اعلام سازمان ثبت احوال، هدا، سامانه هویت دیجیتال ملی شهروندان ایرانی است که در چهار سطح ذیل احراز هویت می‌کند:

   بررسی اطلاعات هویتی

   تطبیق با شماره تلفن همراه متصل با کدملی شهروند

   زنده سنجی و تطبیق چهره

   صدور گواهی امضای دیجیتال و بهره برداری از آن در امضای اسناد

مرداد ماه گذشته، هاشم‌ کارگر، رئیس وقت سازمان ثبت احوال، در نامه‌ای به معاون اول رئیس قوه قضائیه نوشت که ۲۰ شرکت‌ بدون اخذ مجوزهای لازم از این سازمان و بدون پذیرش تعهد منع افشای اطلاعات، با سواستفاده از نام و عنوان سازمان ثبت احوال کشور و در ازای دریافت مبالغی در وب‌سایت یا تارنمای اختصاصی خود اقدام به ارائه خدمات هویتی یا ارائه بسته‌های خدماتی احراز هویت کرده‌اند.

تغییر در ریاست ثبت احوال

جالب اینجاست که روز گذشته، وزیر کشور هاشم کارگر را از ریاست سازمان ثبت احوال برکنار و «محمد جمالو» را به عنوان رئیس این سازمان معرفی کرد.

هرچند نمی‌توان هم‌زمانی تغییر رییس ثبت احوال با مصوبه شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان را دلیل ارتباط این دو موضوع با هم دانست؛ اما تغییر ریاست سازمان ثبت احوال می‌تواند به معنی احتمال تغییر در رویکرد این سازمان نیز تلقی شود.

جمالو در مراسم معارفه خود با بیان اینکه ارائه خدمات الکترونیک یک تکلیف قانونی است، گفت: «این سازمان نقش محوری در ثبت و مدیریت هویت ایرانی دارد و خدمات ارزنده‌ای ارایه می کند و برهمین اساس زیرساخت مهمی برای استقرار دولت الکترونیک در کشور فراهم کرده است.»

او افزود: «ارایه خدمات الکترونیک نه یک انتخاب بلکه یک تکلیف قانونی و خواست همگانی است و برهمین اساس برنامه‌ها را در یک تقویم مشخص با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های متولی و سایر قوا‌، اجرایی خواهیم کرد.»

جمالو همچنین با تاکید بر استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان، اظهار کرد: «بهره‌مندی از دانش بومی و توان علمی جوانان نخبه از مهم‌ترین رویکردهای سازمان در دوره جدید است.»

بیانیه انجمن شرکت‌های هوش مصنوعی

در همین حال، انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران، با صدور بیانیه‌ای، از صدور این مصوبه قدردانی کرده و نوشته است این مصوبه نشان داد «حمایت و پشتیبانی دولتمردان و حاکمیت می‌تواند نجات‌بخش هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال در کشور باشد.»

این انجمن پیش‌تر نیز بیانیه‌ای منتشر کرده و گفته بود انحصارطلبی ثبت احوال کل این صنعت را نابود می‌کند.

در بیانیه دوم این انجمن صنفی آمده است:

نزدیک به دو هفته پیش، بیانیه نخست این انجمن، که از فعالیت‌های مداخله جویانه بخشی از دولت در سرویس‌های احراز هویت غیرحضوری مبتنی بر هوش مصنوعی لب به شکایت گشوده بود و از سران قوا، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و نهادها و رسانه‌های تخحصصی اقتصاد دیجیتال، دردمندانه خواسته بود با موضع گیری قاطع، راه را بر چنین دست‌اندازی‌های بخش دولتی به دستاوردهای چند ساله فعالان بخش خصوصی ببندد و چنین موانع منفعت طلبانه‌ای را از پیش روی حرکت کشور به سمت هوش مصنوعی بردارند، با حمایت جدی متخصصان و رسانه‌های این حوزه مواجه گردید.

این انجمن با اعلام اینکه بیانیه اولش واکنش‌های زیادی را برانگیخت و نشان داد کنشگران هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال پای این فناوری تحول‌آفرین ایستاده‌اند، می‌افزاید:

پرده بعدی این شکوائیه و واکنش جمعی اکوسیستم هوش مصنوعی، ابلاغیه حکمی بود از مصوبه «شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان» با امضای دکتر افشین، خطاب به رئیس سازمان ثبت احوال کشور، با این جمله آغازین از مقام معظم رهبری که «بارها این را تکرار کردیم که بنگاه‌های دولتی، شرکت‌های دولتی و شرکت‌های شبه دولتی، نباید با بنگاه‌های خصوصی رقابت کنند و بگذارند تولید را مردم انجام دهند.»؛ ابلاغیه‌ای که در آن سازمان ثبت احوال مکلف شد حداکثر ظرف یک ماه از حوزه خدمات احراز هویت آنلاین خارج شود.

انجمن صنفی مذکور می‌افزاید:

این مصوبه نشان داد، همانگونه که جهش شرکت‌های دانش بنیان و هوش مصنوعی به همت معاونت علمی رئیس جمهور و همراهی دلسوزان در بخش‌های مختلف حاکمیت صورت پذیرفت، علی‌رغم همه کژکارکردی‌های بخش‌هایی از دولت، اما هنوز حمایت و پشتیبانی دولتمردان و حاکمیت می‌تواند نجات‌بخش هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال در کشور باشد و این امر سزاوار ستایش و قدردانی است. هرچند نزاع میان خیر و شر و توسعه و به خاک کشاندن کشور، پایان نخواهد پذیرفت و همواره هستند کسانی که نفع شخصی و گروهی خود را بر هر خیر عمومی ترجیح می‌دهند.