ارائه مدل جدید اعتبارسنجی اجتماعی توسط پلتفرم ایفا

پلتفرم تامین مالی جمعی ایفا روشی جدید و بومی به نام «اعتبارسنجی اجتماعی» ارائه داده است که به‌جای مدارک رسمی، بر اعتماد و سرمایه اجتماعی جامعه محلی تکیه دارد.

یکی از موانع اصلی توسعه روستاها، نبود سازوکار تامین مالی و جذب سرمایه متناسب با شرایط محلی است. فرآیندهای پیچیده بانکی و وثیقه‌های سنگین، دسترسی روستاییان به سرمایه را دشوار کرده‌اند. هدف اصلی این پلتفرم توانمندسازی مالی و تقویت استقلال اقتصادی در جوامع روستایی اعلام شده است.

نقش جامعه محلی در کاهش ریسک قرض‌دهی

در مدل ایفا، ارزیابی متقاضیان نه براساس دارایی، بلکه برپایه اعتبار آن فرد و اعتماد جامعه محلی به او انجام می‌شود. پس از تایید طرح متقاضی در پلتفرم ایفا، نخستین گام، جمع‌آوری ۵ درصد از مبلغ مورد نیاز از طریق دوستان، آشنایان یا اهالی روستا است. این مرحله نوعی «آزمون اعتماد» است: وقتی نزدیکان حاضر به حمایت مالی از یک فرد باشند، یعنی او در جامعه خود اعتبار دارد. در این مدل، اعتماد موثرتر از هر سند و ضمانت رسمی است، زیرا سرمایه اجتماعی ماندگارترین تضمین بازپرداخت به شمار می‌رود. پس از این مرحله طرح به‌صورت خودکار وارد مرحله جذب حمایت عمومی می‌شود، در این مرحله پروژه در وب‌سایت ایفا منتشر می‌شود تا سایر حامیان از سراسر کشور در تامین مالی آن مشارکت کنند. 

نظام بانکی چه تفاوتی با مدل ایفا دارد؟

در مدل بانکی، اعتبار براساس وثیقه، ضامن و سود تعریف می‌شود؛ اما در مدل ایفا، معیار اصلی توانمندی و تجربه فرد، اعتماد، آموزش و مشارکت اجتماعی است. بانک‌ها برای کنترل ریسک از ضمانت‌های سنگین و بهره بالا استفاده می‌کنند، در حالی ‌که این مدل، با آموزش، همراهی و شبکه‌های اجتماعی این ریسک را مدیریت می‌کند.

نتیجه این رویکرد، نرخ بالای بازپرداخت و افزایش اعتماد میان حامیان و مجریان است. به این ترتیب، در این مدل نه‌ تنها به توزیع سرمایه کمک می‌کند، بلکه فرهنگ اعتماد و همکاری برای پایداری اقتصادی را در روستا گسترش می‌دهد و باعث می‌شود منابع مالی در جامعه برای رشد و توسعه به گردش درآید.