بررسی رفتار ترافیکی شهروندان: در چه ساعاتی می‌توان مقرون‌‌به‌صرفه و سریع‌تر با اسنپ سفر کرد؟

اسنپ با هدف تسهیل جابه‌جایی‌های درون‌شهری و اثرگذاری بر بار ترافیکی در ساعات پیک رفت‌وآمد، گزارشی از رفتار سفر شهروندان منتشر کرد. افرادی که انعطاف بیشتری در زمان سفرهای درون‌شهری دارند، با استفاده از این آمار می‌توانند سفری با قیمت مناسب‌تر داشته باشند و سریع‌تر نیز به مقصد برسند. بد نیست بدانید داده‌های اسنپ نشان می‌دهد در کلان‌شهرهای کشور پیک قیمت صبح بیشتر از عدم توازن تقاضا به عرضه و پیک قیمت عصر بیشتر از ترافیک تأثیر می‌پذیرد.

به گزارش دیجیاتو و به نقل از روابط‌عمومی اسنپ، معضل ترافیک و مدیریت جابه‌جایی‌های درون‌شهری یکی از دغدغه‌های زندگی در کلان‌شهرهاست و این موضوع در نیمه دوم سال و هم‌زمان با شروع کار مدارس به اوج خود می‌رسد. گزارش رفتار ترافیکی کاربران اسنپ در ۱۰ کلان‌شهر کشور ازجمله تهران، پس از بازگشایی مدارس و با هدف ارائه اطلاعات شفاف و همراهی با شهروندان در مدیریت سفرهای درون‌شهری، منتشر شده است.

به‌طور معمول، با فرارسیدن ماه مهر و بازگشایی مدارس، شهروندان اغلب کلان‌شهرهای کشور ازجمله تهران از شنبه تا چهارشنبه در ابتدا و انتهای ساعات کاری با مشکل ترافیک مواجه می‌شوند. به‌طور کلی، جابه‌جایی‌ها در این ساعات مختص دو گروه است. گروه اول کارمندان و محصلان هستند که از منزل به محل کار یا تحصیل و بالعکس تردد می‌کنند و انعطاف‌پذیری کمتری در تغییر ساعات رفت‌وآمد خود دارند، اما گروه دوم شامل افرادی می‌شود که انعطاف بیشتری در ساعات انجام سفرهای خود دارند. این گروه با اندکی تغییر در ساعت انجام سفرهایشان می‌توانند به خود و همچنین گروه اول کمک بسزایی کنند. 

پرتقاضاترین شهرها در ساعات اوج رفت‌وآمد در مهر 1402

بررسی سفرهای انجام‌شده با ناوگان اسنپ در روزهای کاری مهر ۱۴۰۲ (شنبه تا چهارشنبه) نشان می‌دهد بیشترین ترافیک شهری در ایران به‌ترتیب متعلق به شهرهای تهران، رشت، کرج، مشهد، تبریز، اهواز، شیراز، اصفهان، ساری و قم بوده است.

واکاوی سفرهای اسنپ در هرکدام از این شهرها، با توجه‌ به شرایط ویژه آن شهر، اطلاعات و آمار مختص به خود را ارائه می‌دهد که با نگاهی کلان‌تر می‌توان الگوی رفتاری مشابهی را میان تمامی این شهرها پیدا کرد. ساعات شروع و پایان ترافیک صبح و عصر در شهرهای مختلف ممکن است اندکی تفاوت داشته باشد، اما رفتار کلی ترافیکی این ۱۰ شهر یکسان است.

بررسی سفرهای اسنپ در این ۱۰ شهر در مهر امسال نشان می‌دهد که شروع ساعت ترافیک از ۶ و ۳۰ دقیقه صبح بوده است و این میزان در ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه به اوج خود می‌رسد و پس از آن به‌مرور کاهش می‌یابد. ساعت ۱۲ و نیم ظهر دوباره با ترافیک نسبی مواجه می‌شویم؛ اما اوج ترافیک روزانه از ساعت ۱۶ شروع و در ساعت ۱۸ به بالاترین حد خود می‌رسد. ترافیک عصرگاهی این ۱۰ شهر در ساعت ۲۱ به حالت عادی بازمی‌گردد.

وضعیت عرضه و تقاضا و قیمت سفر در ساعات پیک

نمودار مقایسه‌ای پایین روند میانگین قیمت هر سفر به‌ازای یک کیلومتر مسافت طی‌شده و میانگین نسبت تقاضا به عرضه را در طول شبانه‌روز نشان می‌دهد.

این نمودار ترکیبی، همچنان که در تصویر پیداست، در ابتدای روز نمایانگر رفتار مشابهی در هر دو شاخص (نسبت تقاضا به عرضه و قیمت) است و با افزایش نسبت تقاضا به عرضه، قیمت سفر در هر یک کیلومتر نیز افزایش پیدا می‌کند. با فرارسیدن ساعات پایان کار، نسبت تقاضا به عرضه به دلیل بیشترشدن تعداد رانندگان آنلاین سیر نزولی دارد. به عبارتی دیگر، سیر نزولی مشاهده شده نه به‌معنای کاهش تقاضا، بلکه به‌معنای کاهش نسبت تقاضا به عرضه به‌دلیل بیشترشدن رانندگان فعال در اسنپ در این بازه زمانی است. گفتنی است که افزایش قیمت‌ها در ساعات پایانی کار با تأثیرپذیری از ترافیک اتفاق می‌افتد.

محاسبه‌ قیمت یک سفر به شاخص‌های بسیاری، ازجمله مسافت، مدت‌زمان سفر و نسبت تقاضا به عرضه، ارتباط دارد و قیمت‌گذاری اسنپ با در نظر گرفتن این شاخص‌ها به شکل پویا محاسبه می‌شود. در این نوع قیمت‌گذاری گاهی برای یک مسیر یکسان در ساعات مختلف قیمت متفاوتی درنظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، قیمت یک مسیر ثابت ممکن است در ساعات مختلف به‌دلیل تغییر مدت‌زمان سفر با توجه به عواملی مانند ترافیک یا شرایط جوی خاص تغییر کند. به همین دلیل در ساعاتی از شبانه‌روز قیمت‌ها از حالت عادی پایین‌تر می‌آید و ارزان‌تر از همیشه می‌شود و در ساعاتی شاهد افزایش قیمت هستیم. 

وضعیت تقاضا به عرضه و مقایسه با زمان سفر در ساعات پیک

از زمان بازگشایی مدارس، قیمت در ساعات صبح به نسبت تقاضا به عرضه و در ساعات عصر – با متعادل‌ترشدن عرضه و تقاضا – به زمان سفر وابسته شده است. بنابراین می‌توان گفت پیک قیمت صبح بیشتر از عدم توازن تقاضا به عرضه و پیک قیمت عصر بیشتر از ترافیک تأثیر می‌پذیرد.

براساس این داده، شهروندانی که انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب زمان جابه‌جایی درون‌شهری خود دارند، می‌توانند با اطلاع از پیک ترافیک، درخواست خود را برای زمان قبل‌تر یا بعدتر تنظیم کنند تا هم شانس قبولی درخواست به‌دلیل کاهش نسبت تقاضا به عرضه بیشتر شود و هم قیمت سفر به‌دلیل کمتر‌بودن حجم ترافیک شهری متناسب شود. گاهی حتی با یک ربع جابه‌جایی در زمان ارسال درخواست سفر می‌توان سفری با قیمت مناسب‌تر و ترافیک کمتر داشت و سریع‌تر به مقصد رسید.

ساعات اوج تقاضا در شهر تهران در ماه مهر

داده‌های ترافیکی شهر تهران در روزهای کاری مهر تفاوت چندانی با ۹ شهر دیگر مورد بررسی در این گزارش ندارد و تنها می‌توان گفت که شکل‌گیری ترافیک در پایتخت از نیم ساعت قبل‌تر و ساعت ۶ شروع شده است و تا ساعت ۹ ادامه دارد. اوج ترافیک روزانه ۱۰ کلان‌شهر از ساعت ۱۶ آغاز شده است و در ساعت ۱۸ به بالاترین میزان خود می‌رسد. بررسی این آمار در شهر تهران نشان می‌دهد که مدت‌زمان ترافیک عصر طولانی‌تر بوده است و از ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه شروع و تا ساعت ۲۱ ادامه دارد. اوج ترافیک روزانه تهران نیز متعلق به ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه است.

مقایسه نمودار اختصاصی تهران با میانگین ۱۰ شهر حاکی از آن است که میانگین قیمت هر سفر به‌ازای یک کیلومتر در شهر تهران به‌طور محسوسی بیشتر بوده و بازه زمانی بالا‌رفتن قیمت در عصر به نسبت طولانی‌تر بودن ساعات ترافیک عصرگاهی نیز بیشتر است. این نمودار نشان می‌دهد که شهروندان تهرانی ساعت خروج از محل کار و بازگشت به منزل را در ساعات مختلفی انتخاب می‌کنند تا بتوانند مدیریت بهتری بر میزان ماندن در ترافیک و هزینه سفر داشته باشند. این موضوع در شرایطی است که مدت‌زمان ترافیک در ابتدای روز کمتر بوده و افراد در ابتدای روز انتخاب‌های کمتری برای ساعت خروج از خانه دارند.

اطلاعات و نمودارهای این گزارش کمک می‌کند تا افرادی که انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب زمان سفر در ابتدا و پایان روز دارند، بتوانند با مدیریت جابه‌جایی‌های روزانه خود، ضمن تجربه سفرهایی با قیمت مناسب‌تر، تا حد امکان به کاهش ترافیک برای جابه‌جایی‌های خود و دیگران کمک کنند.

در پایان گفتنی است اسنپ درنظر دارد گزارش‌های مستمر و دنباله‌داری از این‌ دست را منتشر کند و به‌این‌ترتیب نقشی در بهبود مدیریت ترافیک‌ درون‌شهری داشته باشد.