مدیران استارتاپ‌ها: قیمت‌گذاری دستوری مانع رشد اقتصاد دیجیتال می‌شود

در نشست قیمت‌گذاری دستوری و آینده اقتصاد دیجیتال مدیرعامل علی بابا و اسنپ تأکید کردند که قیمت‌گذاری دستوری به رشد اقتصاد دیجیتال و نوآوری ضربه می‌زند هرچند رئیس فراکسیون اقتصاد دیجیتال مجلس این نظریه را رد کرد و تأکید کرد قیمت‌گذاری باید هوشمندانه از سوی نهادهای رگولاتور صورت بگیرد و اگر این موضوع وجود نداشته باشد مردم اعتراض می‌کنند.

 نشست قیمت‌گذاری دستوری و آینده اقتصاد دیجیتال صبح امروز در خانه اندیشه ورزان برگزار شد. «نیما قاضی» رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران و مدیرعامل شرکت علی‌بابا در این نشست اعلام کرد: «آثار قیمت گذاری دستوری را باید در چند بخش دید. وقتی یک کالایی قیمت گذاری می‌شود چه اتفاقی میفتد؟ بحث من خارج از موضوعی مثل بنزین است که خود دولت عرضه‌کننده آن است و درباره بازاری صحبت می‌کنیم که عرضه‌کنندگان مختلفی دارد. نتیجه قیمت‌گذاری دستوری اینست که بااین کار بازار شفاف از بین می‌رود و بازار غیرشفاف شکل می‌گیرد و قدرت پیدا می‌کند. در بحث حمل و نقل عمومی مثل هواپیما قطار اتوبوس ، دلالی زیاد می‌شود و هر جوری فروش انجام می‌شود که قابل رد گیری نباشد.»

انگیزه فروش از دست می‌رود

قاضی باور دارد با وجود قیمت‌گذاری دستوری در نهایت کالاها به همان قیمتی که عرضه‌کننده می‌خواسته بفروشد به‌فروش می‌رسند: «اکثر کالاها و خدمات در آخر قیمتی که فروشنده می‌خواهد بفروشد به فروش می‌رسد اما چون از طریق بازار سیاه رخ می‌دهد؛ تأمین‌کننده مجبور می‌شود کمیسیون فروش بیشتری بدهد. دلالان سود بیشتری پیدا می‌کنند.»

او بازارهای تجاری را بسیار پیچیده خواند و در مورد بازاری مثل خرید بلیت هواپیما تأکید کرد: «خود من هم نمی‌دانم فرمول خرید بلیت هواپیما دقیقا چیست! بعد از بیش از ده سال فعالیت در این حوزه هنوز نمی‌دانم که چه زمانی باید خرید کرد و قیمت‌ها در چه بازه‌ای بهتر است!» او ادامه داد: «تامین‌کننده‌ها نیز انگیزه‌های خود را برای تامین بیشتر از دست می‌دهد. آن‌ها با خود می‌گویند چرا سرمایه گذاری در حوزه‌ای کنم که شخص دیگری قیمت محصول من را تعیین می کند؟ تعداد اتوبوس‌های فعال در کشور نسبت به سال ۹۷ سی درصد کاهش یافته است زیرا انگیزه تامین‌کننده از بین رفته است.»

قاضی با طرح این پرسش که برخی کالاها که توسط دولت قیمت‌گذاری می‌شوند در فضای شفاف تجارت الکترونیکی وجود ندارند گفت: «مثلا لاستیک و شکر که قیمت گذاری می‌شوند را کجا می‌توان به‌طور آنلاین خرید ؟ چرا نمی‌توان کالا را با قیمتی که دولت تعیین کرده را انلاین خرید ؟ پس این کالاها کجا هستند؟»

پلتفرم‌ها شفاف هستند

«محمد خلج» مدیرعامل اسنپ نیز در ادامه این نشست با اشاره به برنامه هفتم توسعه گفت: «در برنامه هفتم توسعه دنبال این هستیم که سهم اقتصاد دیجیتال را دو برابر کنیم و این نیازمند یک سرمایه گذاری مناسب در این حوزه است و باید آن ها را ترغیب کرد که وارد حوزه اقتصاد دیجیتال کشور وارد شوند.»

او باور دارد رشد اقتصاد دیجیتال را با شرایط فعلی نمی‌توان متصور شد: «قیمت‌گذاری دستوری با مرگ نوآوری روبرو خواهد شد. هیچ سرمایه‌گذاری با قیمت‌گذاری دستوری موافق نیست و به بازار ورود نمی‌کند.» به گفته خلج وقتی دولت قیمت‌گذاری دستوری را به عنوان هدف پیگیری می‌کند، کاری می‌کند که منافع کاربر تامین نشود: «به‌عنوان مثال بعد از بازگشایی مدارس، متوسط قیمت ما کاهش یافته است؛ البته بجز ساعات صبح زود که پیک داشتیم ولی بقیه ساعات قیمت‌ها کاهشی بوده. بور دارم در برخی ساعات قیمت می‌تواند پایین تر از نرخ مصوب باشد و کاربران از خدمات با قیمت مناسب تری استفاده کنند.»

خلج با طرح این پرسش به صحبت‌های خود ادامه داد:«آیا واقعا افزایش قیمت اسنپ در ساعات اوج ترافیک مشکل اصلی است یا پیامد مشکلات دیگر است؟ بخاطر عدم توسعه حمل و نقل عمومی نیست؟ بخاطر عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت شهری نیست؟»

مدیرعامل اسنپ همچنین به خاضیت شفاف بودن پلتفرم‌ها تأکید کرد و گفت: «خاصیت پلتفرم‌ها شفافیت است که این مفهوم مزیت‌های زیادی دارد و البته از آنسو مشکلاتی نیز به همراه دارد. مثلا افراد می‌توانند به راحتی از صفحه اسکرین‌شات بگیرند و قیمت را با جاهای دیگر مقایسه کنند.» مدیرعامل اسنپ باور دارد آیین‌نامه قیمت تاکسی‌های اینترنتی به عنوان یک مدل کارآمد که در مفهوم قیمت‌گذاری شناور تکیه کرده یک مدل کارآمد در مورد قیمت‌گذاری رقابتی است. 

قیمت‌گذاری دستور اگر نباشد مردم اعتراض می‌کنند

«مجتبی رضاخواه»، نماینده تهران در مجلس یازدهم و رئیس فراکسیون اقتصاد دیجیتال اما باور دارد قیمت‌گذاری دستوری اگر وجود نداشته باشد، مردم را به اعتراض وادار خواهد کرد‌: «با قیمت گذاری دستوری به شکل کنونی موافق نیستم ولی به‌هر حال قیمت گذاری فقط یک ابزار است که ما از این ابزار خوب استفاده نمی‌کنیم.»رضاخواه تأکید کرد لفظ «قیمت‌گذاری دستوری» به این مفهوم بار منفی می‌دهد در صورتی که این موضوع یک بحث اقتصادی است و لزوما نباید به آن این نگاه منفی را داشت: «اگر قیمت‌گذاری دستوری نباشد مردم اعتراض خواهند داشت مانند بنزین در سال ۹۸.»

او باور دارد موضوعی مثل قیمت‌گذاری چالش اصلی استارتاپ‌هایی مثل اسنپ و علی‌بابا و… نیست: «این موضوع چالش چندم این مجموعه‌ها هم نیست. با قیمت گذاری تنظیمی، لفظی که بهتر است به‌جای دستوری استفاده کرد، به شکل کنونی نمی‌توان موفق شد. قیمت‌گذاری باید هوشمند باشد و از همان ابزارهایی استفاده شود که خود استارتاپ‌ها برای قیمت‌گذاری استفاده می‌کنند.»

رضاخواه ضمن تأیید این موضوع که استارتاپ‌ها قیمت‌ها را شفاف‌سازی کردند گفت: «مثلا اسنپ قیمت را شفاف کرده و خدمات را برای عموم مردم راحت‌تر و قابل دسترس‌تر کرده است. این کار از پس حاکمیت و مجموعه‌های آن برنمی‌آید. افرادی که وارد حاکمیت می‌شوند در این موضوعات تخصص ندارند.» او باور دارد نمی‌توان گفت یک نرخ مشخص داریم و نباید از ان بالاتر برویم و باید قیمت‌گذاری تنظیمی دستورالعمل بهتری داشته باشد.