گزارش فصلی رگولاتوری: شکاف عمیق اینترنت ثابت و همراه همچنان پابرجاست

پنجاهمین گزارش فصلی رگولاتوری (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) که به بررسی شاخص‌های تابستان سال جاری پرداخته، نشان‌دهنده شکاف قابل‌توجهی میان ضریب نفوذ اینترنت همراه (بیش از ۱۳۶ درصد) و اینترنت ثابت (نزدیک به ۱۳ درصد) است.

براساس این گزارش، آمار پوشش فیبر نوری نسبت به گزارش پیشین تغییری نکرده است. وزیر ارتباطات پیشتر مبنای محاسبه توسعه فیبر نوری را محل اختلاف خوانده بود. در گزارش اخیر رگولاتوری نیز تعداد خانوارهای تحت پوشش فیبر نوری ۸ میلیون و ۶۹ هزار و ۵۶۵ خانوار اعلام شده است که مربوط به پایان بهار سال جاری است. همچنین تعداد شهرهای تحت پوشش نیز نسبت به آمارهای پیشین تغییری نکرده است.

تداوم رشد چشمگیر ارتباطات همراه در سایه رکود ثابت

باوجود چالش‌های متعدد و سیاست‌گذاری‌های گوناگون، ارتباطات همراه همچنان مسیر رشد خود را طی می‌کند و در مقابل، ارتباطات ثابت نتوانسته به موفقیت قابل‌توجهی دست یابد. براساس آخرین گزارش فصلی رگولاتوری، ضریب نفوذ تلفن همراه به بیش از ۱۸۲ درصد رسیده و تعداد مشترکان این شبکه از مرز ۱۵۷ میلیون نفر عبور کرده است. این آمار نشان می‌دهد بسیاری از کاربران ایرانی بیش از یک سیم‌کارت تلفن همراه دارند.

در بازه زمانی یک‌ سال گذشته، بیش از ۹ میلیون مشترک جدید به شبکه پهن‌باند سیار کشور اضافه شده‌اند و ضریب نفوذ اینترنت همراه را به بیش از ۱۳۶ درصد رسانده‌اند. سهم بازار اینترنت همراه نیز عمدتاً در اختیار ۳ اپراتور اصلی قرار دارد که همراه اول با ۵۴ درصد، ایرانسل با ۴۳ درصد و رایتل با ۳ درصد بیشترین سهم‌ را به خود اختصاص داده‌اند.

آمار ارائه‌شده در پنجاهمین گزارش فصلی رگولاتوری نشان می‌دهد بااینکه تعداد مشترکان نسل چهارم (4G) پیوسته درحال افزایش است، تقاضا برای نسل سوم (3G) روبه‌کاهش بوده و فقط ۵ درصد از کل شبکه را تشکیل می‌دهد.

نکته قابل‌توجه دیگر در این گزارش، اشاره‌نکردن به وضعیت نسل پنجم (5G) شبکه تلفن همراه است که در مقایسه با گزارش قبلی، جای خالی آن به چشم می‌خورد.

رکود گسترده در توسعه زیرساخت‌های ثابت

باوجود تأکید دولت گذشته بر توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ثابت و آغاز پروژه‌های بزرگ همچون توسعه فیبر نوری، سرعت پیشرفت این حوزه به‌شدت کند بوده است. به‌خصوص در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها که انتظار می‌رفت پیشرفت قابل‌توجهی در این زمینه مشاهده شود، این کندی بیشتر به چشم می‌آید.

براساس آخرین گزارش فصلی رگولاتوری، در پایان تابستان ۱۴۰۲ که هم‌زمان با پایان دولت سیزدهم نیز هست، ضریب نفوذ اینترنت ثابت همچنان زیر ۱۳ درصد باقی مانده و نسبت به سال گذشته فقط نیم درصد رشد کرده است. تعداد مشترکان پهنای باند ثابت نیز حدود ۱۳۵ هزار نفر افزایش یافته که باتوجه‌به تلاش‌های انجام شده، رشدی بسیار اندک محسوب می‌شود.

در همین مدت، تعداد مشترکان و ضریب نفوذ تلفن ثابت نیز کاهش یافته است. بررسی نوع اتصال کاربران به شبکه ثابت نشان می‌دهد استقبال از فناوری فیبر نوری بسیار کم بوده و این فناوری هنوز در دسترس بسیاری از کاربران قرار نگرفته است. سهم بازار فیبر نوری فقط ۴ درصد بوده و همچنان فناوری xDSL با بیش از ۷۰ درصد سهم، فناوری غالب در این حوزه است.

علاوه‌براین، بیشتر مشترکان از پهنای باندی بین ۲ تا ۲۰ مگابیت‌برثانیه استفاده می‌کنند که حتی کمتر از حداقل پهنای باندی است که فناوری فیبر نوری می‌تواند ارائه دهد.