انتقاد کانون عالی کارگران از طرح بیمه اجباری رانندگان اینترنتی: ناکارآمدی صندوق را از جیب رانندگان جبران نکنید

طرح جدید سازمان تأمین اجتماعی برای بیمه اجباری رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، با انتقادهای گسترده‌ای روبه رو شده است. این طرح، همه رانندگان پلتفرم‌هایی مانند اسنپ و تپسی را موظف به بیمه شدن در تأمین اجتماعی می‌کند؛ اقدامی که به گفته‌ رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، به‌جای حمایت از اقشار ضعیف، بار ناکارآمدی و بدهی‌های دولت به تأمین اجتماعی را بر دوش آنان می‌اندازد.

ماجرا از چه قرار است؟

بر اساس مفاد این طرح، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی باید بیمه شوند و در نتیجه 13.5 درصد از درآمد خود را به عنوان سهم بیمه خود به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کنند. از سوی دیگر نیز 4 درصد به قیمت هر سفر اضافه شده که از سوی مسافر پرداخت می‌شود و این رقم مستقیما به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز خواهد شد.

یکی دیگر از نتایج اجباری شدن بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، حذف مستمری افراد بازنشسته خواهد بود. افرادی که پس از 30 سال خدمت و به علت اینکه مستمری بازنشستگی کفاف گذران زندگی‌شان را نمی‌دهد، فعالیت پاره وقت در تاکسی‌های اینترنتی را انتخاب کرده‌اند؛ با اجباری شدن بیمه رانندگان، دیگر از دریافت مستمری محروم خواهند شد.

همچنین بخش زیادی از راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی را افرادی تشکیل می‌دهند که به عنوان شغل دوم در این زمینه فعالیت می‌کنند. اجباری شدن بیمه موجب می‌شود تا دو بار حق بیمه پرداخت کنند، اما عملاً خدمات بیمه‌ای که دریافت خواهند کرد، تغییر چندانی نخواهد داشت. سازمان تامین اجتماعی به بسیاری از مراکز درمانی و داروخانه‌ها بدهکار است که موجب شده این مراکز از پذیرش بیمه تامین اجتماعی خودداری کنند. علاوه بر این، کمک هزینه‌های درمانی تامین اجتماعی ناچیز است و عملاً بدون بیمه تکمیلی، فایده‌ای برای بیمه شدگان ندارند.

جدای از این موارد، این طرح شروع جریانی بزرگ است که حالا از تاکسی‌های اینترنتی آغاز شده و به زودی ممکن است سایر پلتفرم‌های دیجیتال، مثل افراد ارائه دهنده خدمات خانگی و حتی پزشکان فعال در پلتفرم‌های سلامت دیجیتال را شامل شود. بسیاری از افرادی که در این فضاها فعالیت می‌کنند، شغل دومشان است و نیازی به بیمه اجباری ندارند، اما اجرای این طرح آنها را مجبور به پرداخت حق بیمه اضافی می‌کند.

فشار مضاعف تامین اجتماعی

برهمین اساس انتقادهای بسیاری به طرح اجباری شدن بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی وارد شده است. سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران، با انتقاد از این اقدام به دیجیاتو گفت: «طبق قانون اساسی و سیاست‌های ابلاغی تأمین اجتماعی از سوی رهبری، دولت موظف است بیمه را برای همه مردم فراگیر کند، نه اینکه هزینه‌های خود را از جیب ضعیف‌ترین قشر جامعه تأمین کند».

او با اشاره به شرایط سخت معیشتی رانندگان اشاره کرد که این قشر عموماً با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند: «اجباری شدن بیمه برای افرادی که اغلب در مشاغل غیررسمی فعالیت دارند، در واقع چیزی جز فشار مضاعف و دلسردی از بیمه شدن را به همراه نخواهد داشت.»

گلپور با تأکید بر اینکه دولت‌ها بیش از هزار همت به سازمان تأمین اجتماعی بدهکارند، ادامه داد: «اگر هدف، جبران کسری صندوق است، چرا باید رانندگان هزینه‌اش را بپردازند؟ بدهی دولت‌ها باید بازپرداخت شود، نه اینکه ناکارآمدی مدیریتی در قالب طرح‌های جدید با گرفتن از شیره‌جان کارگران و رانندگان جبران شود.»

«به جای اصلاح مدیریت، به کارگران فشار می‌آورند»

او با انتقاد از عملکرد سال‌های اخیر سازمان تأمین اجتماعی تصریح کرد در حالی‌که ده‌ها شرکت وابسته به سازمان باید سودده باشند، بسیاری از آن‌ها زیان‌ده شده‌اند. در مقابل، ۸۰ تا ۹۰ درصد درآمد صندوق از حق بیمه کارگران تأمین می‌شود، نه از سرمایه‌گذاری‌هایی که باید بازده اقتصادی داشته باشند. چرا به‌جای اصلاح مدیریت و نظارت بر منابع، فشار را بر گردن کارگران می‌گذارند؟

گلپور در ادامه گفت در حوزه خدمات درمانی هم وضعیت مطلوب نیست؛ بخش زیادی از داروها و خدمات پزشکی تحت پوشش بیمه نیستند، سقف تعهدات پایین است و بیمه‌شدگان مجبورند بسیاری از هزینه‌ها را آزاد بپردازند. با این شرایط، افزایش فشار بر بیمه اجباری رانندگان چه توجیهی دارد؟

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران هشدار داد که تداوم چنین تصمیماتی، نه‌تنها کمکی به پایداری صندوق نمی‌کند، بلکه باعث ریزش بیمه‌شدگان خواهد شد وقتی کارگر بین نان شب و بیمه باید یکی را انتخاب کند، طبیعی است که بیمه را کنار بگذارد: «نتیجه، کاهش بیمه‌پردازان و تشدید بحران در صندوق است. سیاست‌گذاری باید مردم‌محور باشد، نه درآمدمحور.»

او در پایان از دولت و مجلس خواست پیش از تصویب نهایی طرح، با نمایندگان واقعی جامعه کارگری گفت‌وگو کنند و راهکار تأمین مالی صندوق را در بازپرداخت بدهی‌های انباشته و اصلاح ساختار مدیریتی جست‌وجو کنند، نه در افزایش فشار بر دوش کارگران و رانندگان.

خبرنگار: زهرا کرمی