مدیرعامل تپسی: شرکت‌های ایرانی در خارج از ایران شانس زیادی برای موفقیت ندارند

مدیرعامل تپسی باور دارد شکل‌گیری یک اتحادیه موسوم به اتحادیه همکاری‌های دیجیتال خاورمیانه علی‌الظاهر پیشنهاد خوبی است اما تأکید دارد که این پیشنهاد در شرایط کنونی کارایی ندارد. او باور دارد شرکت‌های ایرانی به‌خاطر شرایط مختلف در خارج از ایران چندان شانس موفقیت ندارند. او همچنین تأکید دارد مشکلات بزرگ‌تری باید حل شوند تا بتوان شکل‌گیری این اتحادیه را موضوعی امیدوارکننده برای اکوسیستم فناورانه کشور دانست.

«میلاد منشی‌پور»، طرح شکل‌گیری اتحادیه منطقه‌ای تخصصی با نام «اتحادیه همکاری‌های دیجیتال خاورمیانه» چندی پیش در اکوسیستم استارتاپی کشور مطرح شد. آنطور که «شهاب جوانمردی« مدیرعامل شرکت فناپ اعلام کرده اتاق بازرگانی تهران در تلاش است تا این اتحادیه را شکل دهد. این موضوع موافقان و منتقدانی دارد و مدیرعامل یکی از بزرگترین شرکت‌های استارتاپی کشور باور دارد که ایجاد چنین اتحادیه‌ای در شرایط کنونی نمی‌تواند چندان کاربردی باشد.

«میلاد منشی‌پور» با اعلام اینکه این تصور اشتباه در جامعه وجود دارد که ایران در خاورمیانه کشور قدرتمندی است گفت: «ما با ذهنیتی که از خاورمیانه داریم همیشه حس خیلی خوبی نسبت به خودمان داریم و تصور می‌کنیم که قوی‌ترین کشور خاورمیانه هستیم، ولی واقعیت این است که امروزه کشورهای خاورمیانه صرفا از لحاظ جغرافیایی یک نقطه هستند اما هیچ شباهتی به هم ندارند و طیف بسیار گسترده‌ای را تشکیل می‌دهند. اگر بخواهم خیلی ساده بگویم ما در خاورمیانه در صنعت دیجیتال، کشورهایی داریم که در سطح کشورهای پیشرفته دنیا هستند مانند امارات و کشورهایی هم داریم که در این حوزه بسیار عقب هستند مثل افغانستان. پس این تقسیم‌بندی جغرافیایی لزوما دیگر معنای خاصی ندارد کما اینکه در اروپا هم همینطور است.»

منشی‌پور باور دارد هر کشوری به صورت مستقل، فارغ از حضور در خاورمیانه، جایگاه خاصی برای خودش در دنیا دارد. او اما تأکید دارد که باید تعریف درستی از خاورمیانه داشت: «خاورمیانه طیف گسترده‌ای دارد، اگر می‌گوییم خاورمیانه و منظور ما جایی مثل امارات و دبی باشد یا حتی تا حدی قطر، موضوع متفاوت از زمانی است که منظورمان از خاورمیانه عراق و سوریه و افغانستان است. پس مشخص کردن اینکه ما داریم راجع به کجای خاورمیانه صحبت می‌کنیم موضوع مهمی است.»

او در پاسخ به این پرسش که آیا ما به عنوان کسب و کارهای ایرانی در خاورمیانه رقابت‌پذیرهستیم یا خیر؟ به دیجیاتو گفت:

«رقابت‌پذیری هم به اینکه کجای خاورمیانه قرار هست کار کنیم بستگی دارد. اگر بخواهیم در کشورهای ضعیف‌تر وارد بشویم و کار کنیم طبعا می‌شود جایی مثل عراق، سوریه و افغانستان که این یک سری الزامات خودش را دارد، ما اینجا رقابت‌پذیر هستیم اما در حوزه این کشورها، بحث‌های سیاسی و امنیتی خیلی سنگین خواهد بود که در اینجا اتحادیه یک سری اقداماتی به طور مشخص در بحث سیاسی و امنیتی می‌تواند انجام دهد. موضوع بعدی بحث این است که اصلا آیا این کشورها زیرساخت‌های لازم را دارند یا خیر؟. البته باید این را هم در نظر داشته باشیم که درآمد این کشورها بسیار کم است چون اقتصادشان ضعیف است و باید ببینیم اساسا همکاری در حوزه دیجیتال چه کمکی به توسعه ما می‌تواند بکند؟

اما اگر صحبت درباره کشورهای پیشرفته‌تر مثل امارات و ترکیه باشد و یا عربستان، اینجا دیگر رقابت‌پذیری کسب و کارهایی که در ایران وجود دارند به شدت زیر سوال می‌رود.رقابت پذیری از دو ناحیه می‌آید؛ یا از ناحیه ظرفیت و توانمندی مدیریتی یا از لحاط فنی؛ چه زیرساخت فنی و چه نیروی متخصص حوزه فنی.»

منشی‌پور باور دارد شرکت‌های ایرانی از لحاظ مدیریتی ما بسیار ضعیف هستند: «یعنی قوی‌ترین مدیران ارشد و مدیران عاملی که ما در کشور خودمان داریم با مدیران این کشورها قابل مقایسه و رقابت نیستند و فاصله بسیار زیادی داریم. پس از لحاظ مدیریتی حتما ما ضعف داریم چون سال‌هاست که در یک محیط بسته‌ای بودیم و مدیران ما نتوانستند یاد بگیرند که مدیریت تراز یک دنیا چیست و چه الزاماتی دارد.»

از آنسو مدیرعامل تپسی تأکید دارد ایران از لحاظ فنی مزیت رقابتی خوبی دارد: «زیرساخت فنی را که به علت مسائل تحریمی نمی‌توانیم انتقال بدهیم، اما متخصصان فنی ما قوی هستند و دستمزدها نیز در کشور ما متفاوت است. اینجا سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا از این ظرفیت فنی می‌شود در خارج از کشور استفاده کرد یا خیر؟»

او در پاسخ به این پرسش که تحریم‌ها در شکل‌گیری چنین اتحادها و همکاری‌هایی اثرشان چیست؟ تحریم‌ها را بسیار سختگیرانه خواند و تأکید کرد این موضوع به‌طور مشخص در خاورمیانه بیشتر هم است چرا که سختگیری مضاعفی روی این کشورها صورت می‌گیرد: «عملا تحریم‌ها جلوی هرگونه نقل و انتقال مالی به ایران را می‌گیرند. پس اگر شرکتی ایرانی در یکی از کشورهای خاورمیانه خودش را توسعه بدهد، عملا انگار کلا منفک می‌شود از ایران و نمی‌تواند از زیرساختی که در ایران دارد استفاده کند. یا اگر بتواند هم به شکل خیلی سنتی مثل انتقال پول با چمدان و روش‌های خیلی ناکارآمد دیگر خواهد بود. پس اصلا شبیه این نیست که مثلا یک شرکتی در فنلاند تشکیل می‌شود و می‌خواهد خودش را در دیگر کشورهای دنیا توسعه بدهد. واقعیت این است که تحریم‌ها مانع می‌شود و تا تحریم‌ها رفع نشوند عملا امیدی برای ( Expand) توسعه و بسط پیدا کردن شرکت‌های ایرانی وجود ندارد.»

منشی‌پور با طرح این پرسش که باید کشورها چه‌قدر پذیرای ما هستند؟ اعلام کرد: «این بخش درباره سهولت کار کردن شرکت‌های ما در این کشورها هست که باز با بحث تحریم‌ها عجین است. کشورهای منطقه پذیرا نیستند و به شرکت‌های ایرانی خوشامد نمی‌گویند. یعنی حتی اشخاص یا شرکت‌ها مشکل حساب باز کردن دارند (درباره کشورهای پیشرفته خاورمیانه صحبت می‌کنم مثل امارات، عربستان و تا حدی ترکیه ) و به همین شکل هر چقدر کشور پیشرفته‌تر و با دنیا یکی‌تر باشد سخت‌گیریش هم نسبت به ایران بیشتر است. یعنی یک شرکتی وقتی می‌خواهد یک حساب بانکی در کشور امارات باز کند به هیچ‌وجه نمی‌تواند با شرکای ایرانی این کار را انجام بدهد و یک کار ابتدایی مثل باز کردن یک حساب که شاید برای یک شرکت غیرایرانی توسط یک کارپرداز در عرض یک ساعت انجام می‌شود، برای یک شرکت ایرانی شاید طی یکی دو ماه و با درگیر شدن مدیران ارشد آن شرکت امکان‌پذیر شود و بعد انتقال پول به این حساب مشکل خواهد داشت و بعد هر گونه عملیاتی KYC سختگیرانه دارد و غیره … این تنها یک زاویه‌اش هست که بحث مالی است.»

مدیرعامل تپسی در نهایت باور دارد که شرکت‌های ایرانی در خارج از ایران چه خاورمیانه باشد و چه نقطه دیگر، چندان شانس زیادی ندارند: «در این شرایط شکل‌گیری این اتحادیه در کجا می‌تواند کمک کند؟ واقعیت این است که همانطور که گفتم اگر بحث سوریه و عراق و افغانستان باشد می‌تواند از لحاط سیاسی- امنیتی کمک کند اما در سایر کشورهای منطقه احتمالا با توجه به شرایطی که توضیح دادم اتحادیه نمی‌تواند مسیر موثری باز کند و کمک‌کننده باشد.»