آیا Game Pass و PlayStation Plus واقعا به‌صرفه هستند؟

در چند سال اخیر، صنعت بازی‌های ویدیویی به‌سمت مدلی تازه از تجربه‌ی کاربر حرکت کرده است: سرویس‌های اشتراکی بازی. دیگر لازم نیست هر بازی را جداگانه بخریم؛ کافی است اشتراک ماهانه یا سالانه‌ای بپردازیم تا به ده‌ها یا حتی صدها عنوان محبوب دسترسی پیدا کنیم. سرویس‌هایی مثل Xbox Game Pass و PlayStation Plus در ردیف اول این تحول قرار دارند و نگاه گیمرها را به «مالکیت بازی» برای همیشه تغییر داده‌اند. اما پرسش مهم اینجاست: آیا این مدل واقعا به‌صرفه است؟ مخصوصاً برای گیمرهای ایرانی که با نرخ ارز، تحریم‌ها و محدودیت‌های پرداخت بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؟

در ایران، خرید قانونی بازی‌ها همیشه با چالش‌های خاص خود همراه بوده است. افزایش قیمت دلار و نبود دسترسی آسان به فروشگاه‌های رسمی باعث شده بسیاری از بازیکنان بین خرید تکی بازی‌ها، استفاده از اکانت‌های اشتراکی یا پرداخت برای سرویس‌هایی مثل گیم‌پس و پلی‌استیشن پلاس مردد باشند. از سوی دیگر، رشد سریع بازار دیجیتال و افزایش دسترسی به اینترنت پرسرعت، باعث شده مدل اشتراکی جذاب‌تر از همیشه به نظر برسد؛ دسترسی آسان، تنوع بالا، و به‌روزرسانی مداوم بازی‌ها، همه در یک پکیج.

در این مقاله می‌خواهیم ببینیم آیا اشتراک در این سرویس‌ها از نظر اقتصادی و تجربه‌ی کاربری منطقی است یا خیر. در ادامه، با بررسی مزایا و معایب، و نگاهی واقع‌گرایانه به وضعیت بازار ایران، به این پرسش پاسخ می‌دهیم که:

«آیا Game Pass و PlayStation Plus واقعا ارزش خرید دارند؟»

خدمات و تعرفه‌های سرویس‌ها

سطوح مختلف و قیمت‌های گیم پس

• Game Pass Essential: سرویسی که پایه‌ترین سطح Game Pass را تشکیل می‌دهد و شامل دسترسی به کتابخانه‌ای از بازی‌های کنسول به همراه قابلیت بازی آنلاین است. قیمت رسمی در آمریکا: 9.99 دلار در ماه. 
• Game Pass Premium: سطح میانی که علاوه بر امکانات Essential، شامل مجموعه بزرگ‌تر و پشتیبانی بهتر از بازی‌های PC و ویژگی‌هایی مثل بازی ابری است. قیمت رسمی: حدود 14.99 دلار در ماه. 
• Game Pass Ultimate: کامل‌ترین سطح؛ دسترسی برای کنسول، PC، و ابری، بازی‌های روز عرضه و سایر ویژگی‌های جانبی. از اوایل مهر با افزایش قیمت گیم پس، اشتراک آلتیمیت در حال حاضر در آمریکا با قیمت 29.99 دلار در ماه عرضه می‌شود. 
• PC Game Pass: این اشتراک فقط مخصوص کامپیوتر است و با قیمتی 16.49 دلاری در ماه عرضه می‌شود.

اگر می‌خواهید بدانید دقیقاً چه عناوینی در این سرویس حضور دارند، پیشنهاد می‌کنم فهرست کامل بازی های گیم پس را ببینید تا بهتر بتوانید ارزش واقعی آن را بسنجید.

سطوح مختلف و قیمت‌های پلی استیشن پلاس

• PS Plus Essential: سطح پایه از سرویس پلی استیشن پلاس؛ شامل بازی آنلاین، چند بازی ماهانه، و دسترسی به تخفیف‌ها. قیمت در آمریکا حدودا 9.99 دلار در ماه است. 
• PS Plus Extra: همه امکانات Essential را دارد به همراه کتابخانه‌ای از صدها بازی PS4 و PS5 برای دانلود. قیمت رسمی حدود 14.99 دلار در ماه است. برای آشنایی دقیق‌تر با فهرست بازی‌ها، می‌توانید به بازی های پلاس اکسترا مراجعه کنید.
• PS Plus Premium: سطج پریمیوم به عنوان بالاترین سطح؛ علاوه بر امکانات Extra، شامل بازی‌های کلاسیک، نسخه‌های آزمایشی برخی بازی‌ها و استریم ابری در برخی مناطق است و در حال حاضر قیمتی حدود 17.99 دلار برای هر ماه دارد.

شباهت‌ها و تفاوت‌های کلیدی دو سرویس

با اینکه هر دو سرویس گیم پس و پلی استیشن پلاس با هدف مشابه دسترسی آسان و ارزان‌تر به دنیایی از بازی‌ها ارائه می‌شوند، اما در جزئیات، تفاوت‌های مهمی دارند:

ویژگی	Xbox Game Pass	PlayStation Plus
دسترسی روز اول انتشار (Day One)	دارد	ندارد (معمولا بعد چند ماه یا چند سال)
استریم ابری	دارد (Cloud Gaming)	فقط در نسخه Premium
بازی‌های کلاسیک	ندارد	دارد
تنوع پلتفرم	PC + Xbox	فقط کنسول‌های PS4 و PS5
سرعت اضافه شدن بازی‌های جدید	بالا	متوسط
حذف بازی‌ها از سرویس	ماهانه تعدادی حذف می‌شود	معمولا کندتر

محاسبه هزینه سالانه و ارزش دریافتی

وقتی می‌خواهیم بفهمیم کدام سرویس اشتراکی برای ما به‌صرفه‌تر است، باید نگاهی دقیق به اعداد بیندازیم و ببینیم آیا هزینه‌ای که می‌پردازیم، در عمل به اندازه مصرف ما ارزش ایجاد می‌کند یا خیر.

فرض کنید شما می‌خواهید اشتراک موردنظر را به صورت سالانه داشته باشید، مثلا برای سرویس Game Pass Ultimate که هزینه پایه سالانه آن می‌شود چیزی در حدود 5-6 میلیون تومان (ظرفیت هوم). که البته با توجه به افزایش قیمت جهانی اخیر گیم پس باید انتظار گران‌تر شدن آن در بازار ایران را هم داشته باشیم. حالا فرض کنیم قیمت یک بازی استاندارد در ایران حدود 2-3 میلیون تومان باشد. اگر شما در طول سال 5 عنوان بخرید، هزینه می‌شود 3×5 = 15 میلیون تومان. برای 10 بازی، 30 میلیون تومان، برای 20 بازی، 60 میلیون تومان.

در نتیجه، اگر فقط چند بازی معدود در سال می‌خواهید، سرویس اشتراکی ممکن است هزینه‌تان را توجیه نکند؛ اما اگر زیاد بازی می‌کنید، مدل اشتراکی می‌تواند در بلندمدت به‌صرفه باشد.

حالا بریم سراغ PlayStation Plus و ببینیم این سرویس در عمل چقدر به‌صرفه است و در چه شرایطی می‌تواند جایگزین خرید تکی بازی‌ها شود.

اگر بخواهیم اشتراک سطح PlayStation Plus Extra را تهیه کنیم (که بیشترین طرفدار را بین کاربران ایرانی دارد)، هزینه سالانه آن در فروشگاه‌های ایرانی، بسته به نوع اکانت (ظرفیت 1 یا 2) رقمی بین 7 تا 10 میلیون تومان خواهد شد.

در این سطح، شما به بیش از 500 بازی روی PS4 و PS5 دسترسی دارید، از جمله آثار بزرگی مثل Silent Hill 2 Remake و Resident Evil 4 Remake که به‌صورت موقت یا دائمی در فهرست حضور دارند. اگر بخواهیم همین بازی‌ها را جداگانه خریداری کنیم، هر کدام به‌طور میانگین بین 1 تا 3 میلیون تومان قیمت دارند و بازی‌های جدیدتر حتی بیشتر و ممکن است با توجه به ظرفیت تا بالای 4 میلیون تومان هم برسند.

با این حساب، اگر شما در طول سال فقط 4 تا 5 بازی بزرگ از فهرست پلی‌استیشن پلاس را تجربه کنید، هزینه اشتراک به‌راحتی جبران می‌شود و حتی در مقایسه با خرید تکی، صرفه اقتصادی قابل‌توجهی دارد. اما اگر جزو گیمرهایی هستید که تنها به یک یا دو بازی خاص علاقه دارند، اشتراک PS Plus ممکن است هزینه‌ی اضافه‌ای برایتان باشد.

نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که PlayStation Plus برخلاف Game Pass بازی‌ها را در روز انتشار ارائه نمی‌دهد. یعنی آثار انحصاری سونی معمولا چند ماه تا یک سال بعد وارد سرویس می‌شوند. پس اگر به‌دنبال تجربه سریع‌ترین و جدیدترین عناوین هستید، ممکن است گیم پس گزینه جذاب‌تری باشد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، پاسخ به این سوال که «آیا Game Pass و PlayStation Plus واقعا به‌صرفه هستند؟» بستگی کامل به سبک بازی کردن شما دارد.

اگر از آن دسته گیمرهایی هستید که در طول سال بیش از چند بازی را تجربه می‌کنید، تنوع برایتان مهم است و به دنبال امتحان بازی‌های جدید (حتی عناوین روز اول) هستید، سرویس‌های اشتراکی انتخابی منطقی و اقتصادی‌اند. خصوصا Game Pass چرا که هم بازی‌های فرست‌پارتی مایکروسافت را از روز اول عرضه می‌کند، هم تنوع بازی‌های مستقل و آنلاینش بالاست.

PlayStation Plus Extra یا Premium برای کاربرانی مناسب است که می‌خواهند با هزینه کمتر به مجموعه‌ای بزرگ از بازی‌های محبوب PS4 و PS5 دسترسی داشته باشند، حتی اگر کمی دیرتر از روز انتشار تجربه‌شان کنند.

پس می‌توان اینطور نتیجه گرفت که اگر در سال یکی دو بازی خاص را می‌خواهید تجربه کنید، یا فقط به چند فرنچایز مشخص علاقه دارید (مثل FC یا Call of Duty)، خرید تکی بازی‌ها برایتان به‌صرفه‌تر خواهد بود.