اولین کالایی که با استفاده از تراکنش امن اینترنتی فروخته شد چه بود؟

این موقع از سال میلادی که می رسد، اینترنت از یک وسیله ی ارتباط جمعی یا اطلاعاتی، به یک ابزار خرید تبدیل می شود. بنا بر پیش بینی های شرکت ادوبی، خرید های اینترنتی هر سال بیش از سال گذشته خواهند بود. پیش بینی ها نشان می دهند در فصل تعطیلات، خرید و فروش های اینترنتی از بلک فرایدی تا شب کریسمس، به رقمی حدود ۸۳ میلیارد دلار خواهند رسید که تنها ۳ میلیارد آن به سایبر ماندی یا دوشنبه ی سایبری اختصاص خواهد داشت.

این پول ها صرف خرید چیزهای متنوعی خواهند شد، از آیفون گرفته تا لوازم پخش موسیقی. به این ترتیب کاربران می توانند با لباس راحتی خود پشت مانیتورهایشان به خرید بپردازند و تنقلات بخورند. اما با رواج چشمگیری که تجارت الکترونیک این روزها در زندگی ما پیدا کرده است، شاید کمتر کسی به نقطه ی آغاز آن فکر کند. تا به حال به این فکر کرده اید که اولین آیتمی که به صورت امن و با تراکنش اینترنتی فروخته شد چه بوده است؟

در ادامه ی این مطلب با دیجیاتو همراه باشید.

وبسایت شاپیفای که یکی از شرکت های نرم افزاری تجارت الکترونیک است، ویدئویی منتشر کرده است که به کند و کاو در این بخش از تاریخ اینترنت پرداخته تا مشخص کند اولین تراکنش رسمی اینترنتی کدام بوده است. رد پای تراکنش های اینترنتی از آرپانت شروع می شود. در سال ۱۹۷۱ میان دانشجویان علوم رایانه ی دانشگاه استنفورد و ام آی تی، برای خریدی عجیب معامله ای صورت گرفت. اما راوی ویدیوی مذکور توضیح می دهد که از لحاظ فنی نمی توان این را به عنوان اولین تراکنش اینترنتی در نظر گرفت، چون به صورت آنلاین پولی میان آنها رد و بدل نشده است. آنها تنها از اینترنت برای قرار و مدارهای خود استفاده کرده بودند.

ادامه ی این ردپا می رسد به سال ۱۹۸۴، زمانی که یک مادربزرگ ۷۴ ساله ی بریتانیایی به نام جین اسنوبال از یک سیستم ویدیوتکس (تلویزیونی که از طریق خطوط تلفن کار می کرده است) برای سفارش مواد خوراکی مورد نیاز خود از فروشگاه استفاده کرد: کره، تخم مرغ، و کورن فلیکس. اما این اقلام به صورت دستی به او تحویل داده شد و اسنوبال نیز هزینه ی آنها را با پول نقد پرداخت کرد. به این هم نمی توان گفت تجارت الکترونیک.

اولین تراکنش حقیقی دنیای تجارت الکترونیک در سال ۱۹۹۴ و با ظهور اینترنتی که امروزه نیز کمابیش با همان خصوصیات کلی آن را می شناسیم رخ داد. با اینکه اعتبار اولین تراکنش تجارت الکترونیک (با شروع فروش آنلاین پیتزا از اواخر آگوست ۱۹۹۴) اغلب به پای پیتزا هات نوشته می شود، اعتبار حقیقی این تراکنش متعلق است به دن کان، کارآفرین ۲۱ ساله ای که از نیو همپشایر، وبسایتی به نام نت مارکت را اداره می کرد.

کان در روز یازدهم آگوست ۱۹۹۴ موفق شد یک حلقه سی دی یکی از آلبوم های موسیقی استینگ را به دوست خود در فیلادلفیا بفروشد. دوست او برای پرداخت هزینه ی ۱۲ دلار و ۴۸ سنتی سی دی، به علاوه ی هزینه ی ارسال آن، در تراکنشی که برای اولین بار در تاریخ اینترنت به وسیله ی فناوری رمزگذاری محافظت می شد، از کارت اعتباری خود استفاده کرد.

کان در مقاله ای که روز بعد درباره ی نت مارکت در نیویورک تایمز منتشر شد به پیتر لوئیس گفته بود: «حتی آژانس امنیت ملی امریکا هم این موضوع را زیر نظر داشت، اما نتوانست شماره ی کارت اعتباری وی را پیدا کند». لوئیس در آن مقاله نت مارکت را معادل تازه ای برای یک فروشگاه بزرگ در فضای مجازی معرفی کرده بود.

وبسایت مذکور کاربران خود را ملزم می کرد برای انجام تراکنش های امن، مرورگر خاصی را دانلود کنند که تنها روی یونیکس اجرا می شد. فیلیپ زیمرمن، خالق رمزگذاری استاندارد PGP که نت مارکت به آن تکیه داشت، به تایمز گفته بود این فناوری سرآغاز مهمی برای قدم گذاشتن در مسیر پول های دیجیتالی بود. او گفته بود: «من فکر می کنم این قدم بزرگی برای پیشگام شدن در این کار است، اما احتمالاً بعدها در دنیای پول دیجیتال شاهد چیزهای جالب دیگری خواهیم بود ... ترکیبی از پروتکل های رمزنگاری که رفتاری مشابه پول واقعی دارند اما قابل شناسایی نیستند».

اما همه بر سر نقطه ی عطف بودن نت مارکت توافق نظر ندارند. آنطور که مدیرعامل سابق شبکه ی خرید اینترنتی در سال ۲۰۰۴ به سی نت گفته است، این شرکت حدود یک ماه بعد بر نت مارکت غلبه کرد. شبکه ی خرید اینترنتی که در سال ۱۹۹۴ فروش آنلاین تجهیزات رایانه ای را آغاز کرد، بعدها توسط شبکه ی خرید خانگی خریداری شد، با این وجود نت مارکت با کمک هزینه ی هتل و شرکت کرایه ی اتومبیلی به نام سندانت به کار خود ادامه داد. وبسایت سی دی کانکشن نیز ادعا دارد از سال ۱۹۹۰ روی صفحه ی اصلی خود به صورت آنلاین سی دی می فروخته است.

با این حال، در دهه ی ۱۹۸۰ میلادی به لطف مجموعه ای از خدمات ترمینالی مثل مینیتل فرانسه و بیلدشیرم تکست آلمان نیز، نوعی خرید آنلاین غیر ایمن در اروپا انجام می شده که خدماتی مثل بانکداری، قیمت سهام، گزارش آب و هوا و بلیط های هواپیما و قطار به مشتریان خود ارائه می کرده است. اما در امریکا، کاربران اولیه ی اینترنت می توانستند برای انجام تراکنش های خود از خدمات امثال پرودیجی، کامپیوسرو و اِی او اِل استفاده کنند.

شرکت تحقیقات بازار ای مارکتیر پیش بینی می کند کاربران سرتاسر جهان امسال ۱.۶۷۲ تریلیون دلار به صورت آنلاین پرداخت کرده باشند. این رقم ۷.۳ درصد از کل خرده فروشی جهان را شامل می شود که انتظار می رود مجموع آن در سال ۲۰۱۵ به ۲۲.۸۲ تریلیون دلار برسد.