هرآنچه از اندروید ۱۵ می‌دانیم

پس از گذشت چندماه از انتشار اندروید ۱۴ به بازار، حالا گوگل با انتشار دو نسخه پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان اندروید ۱۵، آزمایش ورژن جدید سیستم‌عامل خود را آغاز کرده است. اگرچه این نسخه مختص توسعه‌دهندگان است، اما قابلیت‌های آن می‌تواند نویددهنده یک سیستم‌عامل به‌روز و پویا باشد. در این مطلب نگاهی به اندروید ۱۵ داریم و به بررسی ویژگی‌های رسمی آن (در نسخه توسعه‌دهندگان)‌ می‌پردازیم.

طبق آخرین اخبار، احتمالاً اولین نسخه بتای اندروید ۱۵ در ماه آوریل (اواسط فروردین تا اواسط اردیبهشت) از راه می‌رسد و سپس تا ماه ژوئن ۲۰۲۴ (تیر ۱۴۰۳)، هیچ ویژگی یا API جدیدی به نسخه جدید اندروید اضافه نخواهد شد تا توسعه‌دهندگان آزمایش‌ برنامه‌هایشان روی APIهای عمومی اندروید ۱۵ را آغاز کنند. آپدیت‌های بعدی نیز تا زمان عرضه رسمی روی رفع باگ‌ها متمرکز خواهند بود. اگرچه هنوز زمان دقیقی از عرضه اندروید ۱۵ اعلام نشده است، اما گوگل احتمالاً مثل نسخه قبلی عمل خواهد کرد و کاربران سری پیکسل ۹، اولین کسانی خواهند بود که به جدیدترین نسخه اندروید دسترسی خواهند یافت.

تغییرات رابط کاربری 

اشتراک‌گذاری بخشی از صفحه‌نمایش 

کاربران با اندروید ۱۵ قادر خواهند بود تا به‌جای به‌اشتراک‌گذاری کل صفحه‌نمایش، تنها صفحه مربوط به یک اپلیکیشن را ضبط کنند و یا به اشتراک بگذارند. چنین قابلیتی برای اولین‌بار در اندروید ۱۴ برای کاربران پیکسل فعال شده بود، اما در اندروید ۱۵، عموم کاربران اندرویدی به این ویژگی دسترسی خواهند داشت.

اتصال ماهواره‌ای

اندروید ۱۵ قابلیت‌های رابط کاربری را به‌منظور ارائه تجربه یکنواخت در دستگاه‌های دارای اتصال ماهواره‌ای به‌کار گرفته است و برنامه‌ها قادر به استفاده از APIها برای شناسایی اتصالات ماهواره‌ای هستند. این قابلیت هم در حالت عادی و هم در شرایط اضطراری کاربرد دارد و درصورتی‌که موقعیت مکانی شما از خدمات تلفن همراه پشتیبانی نکند، می‌توانید از طریق پیام‌رسانی ماهواره‌ای با هر اکانتی ارتباط برقرار کنید.

قابلیت Notification cooldown

این ویژگی برای کنترل اعلان‌ها و پیام‌های برنامه‌ها طراحی شده است و تعداد نوتیفیکیشن‌های آن‌ها را کاهش می‌دهد. درحقیقت هدف Notification cooldown، جلوگیری از شلوغی صفحه‌نمایش کاربر با اعلان‌های بعضاً بی‌مورد است. 

کنترل‌های درون‌برنامه‌ای جدید دوربین 

اندروید 15 افزونه‌های جدیدی را برای کنترل بیشتر بر سخت‌افزار دوربین در دستگاه‌های پشتیبانی‌شده اضافه می‌کند. این افزونه‌ها عکاسی در نور کم را بهبود می‌بخشند و توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازند تا با کنترل تنظیمات، روشنایی دوربین‌ را در حالت پیش‌نمایش بالا ببرند و شدت فلاش را هنگام ثبت تصاویر تنظیم کنند. 

کلیدهایی برای کنترل ویبره صفحه‌کلید 

در نسخه اول توسعه‌دهندگان اندروید ۱۵، ویژگی تحت عنوان Keyboard vibration وجود دارد که با استفاده از آن می‌توانید ویبره کیبورد خود را در هنگام تایپ با آن در هر برنامه‌ای غیرفعال کنید؛ البته از طریق همین گزینه می‌توانید مجدداً گزینه نام‌برده را فعال کنید. 

اعلان‌های حساس

برخی از روش‌های احراز هویت دومرحله‌‌ای ایمن‌تر از سایر مدل‌ها هستند. بااین‌حال، بسیاری از برنامه‌ها به‌ ساده‌ترین شکل ممکن احراز هویت دومرحله‌ای (OTP) را از طریق ارسال پیام یا ایمیل انجام می‌دهند. به‌ همین دلیل اندروید ۱۵ با افزودن قابلیت «اعلان‌های حساس» (Sensitive notifications)، از خوانش OTPها توسط بدافزارهای اندرویدی جلوگیری می‌کند. 

پنجره بازشونده بلوتوث

سیستم‌عامل اندروید این امکان را برای کاربران فراهم کرده است که اتصالات بلوتوث را از طریق Quick Setting تغییر دهند. بااین‌حال عموم افراد گزینه بلوتوث را در طول روز روشن می‌گذارند و حتی از آن استفاده هم نمی‌کنند؛ بنابراین اگر دستگاه‌های قابل‌ اتصال متعددی در اطرافتان دارید، ممکن است به ابزارهای کاربردی‌تری در Quick Setting نیاز پیدا کنید. در اندروید ۱۵، شما می‌توانید با کلیک روی Quick Setting، راحت‌تر با وسایل اطرافتان ارتباط برقرار کنید و تنظیمات بیشتری را در اختیار خواهید داشت.

Auracast Focus

کاربران در اندروید ۱۵ می‌توانند محتوای خود را از طریق LE audio به اشتراک بگذارند یا به جریان‌های صوتی آنلاین و درحال پخش متصل شوند. چنین قابلیتی دستگاه‌های دارای Auracast را قادر می‌سازد تا محتوای صوتی را با استفاده از BLE بدون دردسر جفت‌شدن دستگاه‌ها پخش کنند. همچنین صفحه جدیدی برای به‌اشتراک‌گذاری صوتی آسان‌تر در Settings > Connected devices > Connection preferences تعبیه شده است.

استفاده از گوشی‌ در نقش یک وب‌کم باکیفیت

قبلاً برنامه‌های شخص ثالث استفاده از گوشی به‌عنوان وب‌کم رایانه را تسهیل می‌کردند و در ادامه، اندروید 14 QPR این ویژگی‌ را به‌عنوان یک قابلیت کاربردی به گوشی‌های پیکسل آورد. بااین‌حال، کیفیت تصاویر خروجی چندان مطلوب نبود. 

در نسخه دوم توسعه‌دهندگان، حالت کیفیت بالا یا High-Quality (با نماد HQ) دیده می‌شود که با کلیک روی آن، هرگونه بهینه‌سازی گوگل که قبلاً منجر به کاهش کیفیت می‌شد، غیرفعال می‌شود. درنتیجه وضوح بالاتری از ویدیوها و تصاویر را شاهد خواهیم بود؛ البته این افزایش کیفیت، مصرف بیشتر باتری و افزایش گرمای دستگاه را به‌همراه دارد.

کنترل بلندی صدا

اندروید ۱۵ رسماً اعلام کرده است که از استاندارد کنترل صدا CTA-2075 پشتیبانی می‌کند تا کاربران مجبور به تنظیم مدام صدا هنگام کار با برنامه‌های مختلف نباشند. در این قابلیت، اندروید از ویژگی‌های دستگاه‌های خروجی مانند بلندگو به همراه ابرداده بلندی صدای موجود در محتوای صوتی AA استفاده می‌کند تا محدوده دینامیکی و بلندی صدا هوشمندانه تنظیم شود. 

قابلیت Health Connect

اندروید ۱۵ با به‌روزرسانی جدیدی در بخش Health Connect از راه خواهد رسید و گزینه‌های جدیدی در بخش‌های مربوط به تغذیه، تناسب اندام و غیره به این بخش اضافه خواهد شد. 

دستگاه‌‌های MIDI 2.0 مجازی

اندروید ۱۳ برای اتصال دستگاه‌های MIDI 2.0 از طریق USB که با استفاده از بسته‌های جهانی (UMP) MIDI ارتباط برقرار می‌کنند، قابلیت‌هایی را افزوده بود و جدیدترین نسخه آن نیز در ادامه همین مسیر گام بر خواهد داشت. اندروید ۱۵ پشتیبانی UMP را به برنامه‌های مجازی MIDI گسترش خواهد داد تا بتوانند برنامه‌های synthesizer را مثل دستگاه MIDI 2.0 به‌عنوان یک دستگاه MIDI 2.0 مجازی کنترل کنند. 

تغییراتی مختص قابلیت‌های گوشی‌های تاشو 

در نسخه آتی اندروید می‌توانید مشخص کنید که آیا می‌خواهید به استفاده از برنامه‌ها در نمایشگر جلویی گوشی‌های تاشو ادامه دهید یا خیر. گویا این ویژگی در نسخه اندروید 14 QPR وجود داشت، اما در اندروید ۱۵ در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت. همچنین کاربران این گوشی‌ها قادر خواهند بود با قراردادن دستگاهشان در حالت عادی، نمایشگر جلویی را فعال کرده و از آن برای بازی، تماشای ویدیو یا سایر برنامه‌ها استفاده کنند.

اگر تنظیمات این قابلیت برایتان محدود‌کننده به‌نظر می‌رسد، «میشل رحمان»، یکی از فعالان حوزه فناوری،‌ خاطرنشان کرده است که گوگل روی آزمایش گزینه‌ای با عنوان «Swipe up to continue» کار می‌کند و احتمالاً به‌جای گزینه «only games, videos, and more» به‌کار خواهد رفت. این گزینه به کاربران اجازه می‌دهد که بعد از تا‌کردن گوشی، به استفاده از برنامه‌ها با سواپ روی لاک‌اسکرین ادامه دهند.

علاوه بر موارد بالا، گوگل تغییرات دیگری در سایر بخش‌ها مانند کنترل روشنایی نمایشگر، ویرایش PDFها، فهرست برنامه‌ها، دسترسی‌پذیری، تشخیص ضبط صفحه و غیره اعمال کرده است که فضای ظاهری اندروید را جذاب‌تر جلوه می‌دهد.

پیشرفت‌های اندروید ۱۵

اندروید ۱۵ در محیط عملکردی پویای اندروید یا به‌اختصار ADPF کار می‌کند؛ جایی که مجموعه‌ای از APIها به بازی‌ها و برنامه‌های اجرایی اجازه می‌دهند که مستقیماً با سیستم‌های قدرتی و حرارتی دستگاه‌های اندرویدی تعامل داشته باشند. با به‌کارگیری این APIها، بررسی عملکرد دستگاه بهتر می‌شود و همین‌طور شاهد داغ‌شدن بیش‌ازحد گوشی‌ها نیز نخواهیم بود. 

ویژگی‌های اصلی ADPF عبارتند از:

• رصد حالت حرارتی
• راهنماهای مربوط به عملکرد CPU
• حالت Fixed-performance

اندروید ۱۵ همچنین قابلیت‌های جدیدی از ADPF را به دستگاه‌های پشتیبانی‌شده می‌آورد که عبارتند از: 

• حالت بهره‌وری انرژی که نشان می‌دهد رشته‌های مرتبط به آن‌ها باید صرفه‌جویی در مصرف انرژی را نسبت به عملکرد در اولویت قرار دهند. این مورد برای برنامه‌های سنگین که در بلندمدت کار می‌کنند، کاملاً کاربردی است.
• گزارش‌های Hint داده‌های مهمی از عملکرد پردازنده مرکزی و گرافیکی دستگاه را در اختیار کاربران می‌گذارند و فرکانس این دو را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند که حجم پردازش فعالیت‌ها به بهترین شکل مدیریت شود. 

پین‌کردن WebView در حافظه

پیشرفت دیگر در نسخه توسعه‌دهندگان اندروید ۱۵، به بهبود عملکرد WebView مربوط می‌شود. (WebView بخشی از سیستم اندروید شماست که محتوای وب بسیاری از برنامه‌ها را بدون نیاز به سایر مرورگرها مانند کروم نمایش می‌دهد.) 

در نسخه آتی اندروید، بخشی از کتابخانه Trichrome که توسط WebView استفاده می‌شود، در حافظه قفل خواهد شد. این اقدام از راه‌اندازی مجدد WebView در موارد مختلف جلوگیری می‌کند و با کاهش زمان بارگذاری وب‌سایت‌ها، تجربه بهتری از وب‌گردی را برای کاربران به ارمغان می‌آورد؛ البته تا زمان رونمایی رسمی از اندروید ۱۵ ممکن است شاهد تغییراتی در این ویژگی باشیم. 

بایگانی برنامه‌ها از طریق تنظیمات 

یکی از ویژگی‌های مفید iOS، تخلیه برنامه‌هاست که با حذف برنامه‌های کم‌استفاده، آزادسازی فضای ذخیره‌سازی را در کنار حفظ اطلاعات کاربری به ارمغان می‌آورد؛ بنابراین وقتی این برنامه‌ها را مجدداً نصب کنید، به‌سادگی به داده‌های قبلی خود دسترسی خواهید داشت. 

حالا به‌نظر می‌رسد که اندروید ۱۵ ویژگی مشابهی را خواهد داشت. هنگامی که برنامه‌ای در اندروید بایگانی شود، آیکون برنامه همچنان در لیست اپلیکیشن‌ها وجود خواهد داشت و با ضربه‌زدن روی آن، برنامه دانلود شده و از حالت آرشیو خارج می‌شود؛ البته بیشتر فایل‌های مرتبط با برنامه کلاً حذف می‌شوند و دیگر به آن‌ها دسترسی نخواهید داشت. از آنجایی که چنین قابلیتی از طریق گوگل‌ پلی اجرا می‌شود، شما نمی‌توانید برنامه‌ها را از طریق تنظیمات گوشی خود بایگانی یا حذف کنید.

ویژگی‌های جدید حریم شخصی در اندروید ۱۵

قابلیت Privacy Sandbox

از مهم‌ترین قابلیت‌های حریم خصوصی اندروید ۱۵ می‌توان به حضور آخرین نسخه از Privacy Sandbox اشاره کرد. درحقیقت این قابلیت با هدف ایجاد تعادل بین حفاظت از حریم خصوصی کاربران و توانمندسازی کسب‌وکارها در ارائه‌ تبلیغات مؤثر، توسعه داده شده است. 

یکپارچگی فایل‌ها 

اندروید ۱۵،‌ API جدیدی با نام File Integrity Manager را معرفی می‌کند که از قابلیتی تحت عنوان fs-verity در هسته لینوکس بهره می‌برد. با حضور fs-verity می‌توان امنیت فایل‌های گوناگون را با امضاهای رمزنگاری سفارشی حفظ کرد؛ بنابراین خیال توسعه‌دهندگان بابت عدم دستکاری داده‌هایشان راحت خواهد بود. 

جمع‌بندی

در این مطلب به ویژگی‌هایی پرداختیم که در اندروید ۱۵ با آن‌ها روبه‌رو خواهیم شد. بااین‌حال، احتمالاً در آینده اخبار بیشتری از قابلیت‌های نسخه جدید اندروید خواهیم شنید و درصورت رسمی‌شدن این ویژگی‌ها، موارد بیشتری را بررسی خواهیم کرد.