مقایسه iOS 8 با iOS 7 شبیه مقایسه فیل و فنجان است [دیدگاه]

نطق افتتاحیه WWDC13 (پارسال) را به خاطر دارید؟ ۵۱ هفته از زمانی که تیم کوک روی صحنه آمد و به قول خودش iOS 7 را با "رابط کاربری خارق العاده" معرفی کرد، می گذرد. آن زمان همه فکر می کردیم که آن بازطراحی اساسی بزرگترین آپدیت در تاریخ iOS خواهد بود. اما به نوعی، همه در اشتباه بودیم. (حتی شما دوست عزیز!)

در حالی که زبان طراحی iOS 7 یک تغییر بزرگ در جهت گیری و زیبایی شناسی این پلتفرم بود، اما عملکرد آن را تغییر خاصی نمی داد و همچنان کارکردپذیری iOS را مانند نسل های قبلی نگه می داشت. در سوی دیگر، iOS 8 درست مثل کاشتن دانه در دل خاک است؛ تغییری بزرگ، آنقدر بزرگ که از ظاهر آرایی فراتر رفته و دیزاین واقعی را هدف گرفته. دیزاین واقعی هر چیز، یعنی "نحوه استفاده از آن."

در ادامه با دیجیاتو همراه باشید تا با مقایسه رویکرد اپل در iOS 8 با iOS 7 ببینیم چرا این پلتفرم هنوز خیلی کار دارد تا پس از چندین سال دوباره در رقابت امکانات، به پیشتازی برسد شود.

 

پرده اول: هفت زیبا (فقط زیبا)

ابتدا یک مرور سریع داشته باشیم به گذشته. پارسال WWDC با ویدیوی زیر شروع شد. ویدیویی که خیلی زود به "مانیفست جدید اپل" معروفیت یافت. آن را ببینید و متنش را هم در ادامه بخوانید:

اگر همه، سرگرم ساختن همه چیز باشند، چطور کسی می تواند چیزی در حد عالی بسازد؟
اینجا است که شروع می کنیم به گیج خوردن، بین راحتی و لذت، بین فراوانی و انتخاب.
طراحی هر چیز، نیازمند تمرکز است.
اولین چیزی که ما از خودمان می پرسیم این است، می خواهیم مردم چه حسی کنند؟
سرخوشی، غافلگیری، عشق، پیوند.
سپس پیرامون نیت مان، هنر وَرزی می کنیم
زمان می برد... یک هزار "نه" باید گفت، تا به یک بله رسید.
ما ساده سازی می کنیم، از عیب بَری می کنیم، از نو شروع می کنیم
تا اینکه هر آنچه لمس می کنیم، زندگی هر آدمی را که لمس می کند، بهبود دهد.
فقط آن وقت است که پای کارمان را امضا می کنیم،
طراحی شده توسط اپل در کالیفرنیا.

و دقایقی بعد، در نیمه دوم کنفرانس توسعه دهندگان اپل، تیم کوک با پخش یک ویدیو به معرفی دیزاین کاملا جدید iOS 7 پرداخت. ویدیو را در زیر می بینید و ترجمه گفته های جانی آیو در بخش اول را هم در ادامه اش می خوانید:

"ما همیشه طراحی را به عنوان چیزی بسیار فراتر از نوع به نظر رسیدن یک شی در نظر داشته ایم. طراحی همه چیز است، نحوه کار کردن یک دستگاه در سطوح مختلف [را در بر می گیرد]. و البته طراحی در آخر، بخش بزرگی از تجربه ما را معنا می بخشد.

من فکر می کنم یک زیبایی عمیق و ماندگار در "بی آلایشی" نهفته است، در سادگی، در تمیزی، در کارآمدی. سادگی واقعی، از چیزهایی بسیار فراتر از فقدان تزئین شکل می گیرد. سادگی، یعنی پوشاندن لباس نظم بر تن پیچیدگی ها.

iOS 7 یک نمایش خالص از تحقق این اهداف است. ساختاری کاملا جدید دارد، که منسجم است و در کل سیستم اِعمال شده. ما کوچکترین جزئیات را هم در نظر گرفته ایم، از پالایش تایپوگرافی (فونت ها) گرفته تا چیزهای بزرگتر مثل بازطراحی کل آیکون ها، و توسعه یک سیستم طراحی مختصاتی که به ما امکان رسیدن به رابطه ای بسیار هماهنگ تر بین عناصر منحصر به فرد را داده.

در عین حال از یک طیف رنگ کاملا جدید استفاده کرده ایم. لایه های مجزای کاربردی، به ما کمک کرده اند یک نظم سلسله مراتبی را برقرار کنیم. و استفاده از حالت نیمه شفاف، به شما حس زمینه دار بودن تصاویر را می دهد. این موارد در ترکیب با رویکردهای جدیدی در رابطه با تصاویر متحرک و حرکت اجزا، عمق و سرزندگی را خلق می کنند.

آیفون به حرکت های شما واکنش نشان می دهد و باعث می شود با تغییر زاویه دید، حسی از عمق و سه بعدی بودن را در نمایشگر مشاهده کنید (انگار که دنیای درون نمایشگر هم سه بعدی است).

در بسیاری جنبه ها، ما سعی کردیم یک رابط کاربری خلق کنیم که محجوب و محترم است. یکی از راه های اینکه طراحی خودش را از سر راه دور کند و در این مسیر محتواهای مورد نظر شما را هم ترفیع دهد، این است که حتی کاری ساده مثل تغییر تصویر پس زمینه نیز، اثری محسوس در حس و ظاهر آیفون در سرتاسر سیستم عامل شما داشته باشد.

اگر چه iOS 7 کاملا جدید است، ولی برای من مهم بود که بلادرنگ برای شما آشنا به نظر برسد. ما می خواستیم تجربه ای را که مردم خیلی خوب می شناختند به دست بگیریم و به آن چیزی اضافه کنیم، تا آن را برای شما کاربردی تر کنیم، تا برای شما لذت بیشتری رقم بزنیم."

اینها اکنون تبدیل به تاریخ شده اند. اپل می رود تا فصل تازه ای در خزان iOS رقم بزند و آن را بهاری کند. البته اگر رقبا دوباره برای اش زمستانی رقم نزنند.

 

پرده دوم: هشت غنی (و زیبا)

زیبایی iOS در سادگی استفاده از آن بوده. اپل کاربران را روی یک تخته شیرجه ساده پر از آیکن اپلیکیشن ها می گذارد و به آنها پریدن یاد می دهد. در اصل، اپها همه کاره اند و سیستم عامل تنها بستری برای رساندن آنها به کاربر است. معرفی اپ استور همراه با iOS 2، چند وظیفگی با iOS 4، مرکز اعلان ها با iOS 5 قطعا همه چیز را ارتقا داد، اما ایده اصلی همچنان برقرار بود. بسیاری دیزاینرها از جمله جانی آیو از اپل، تلاش کرده اند چیزها را ساده تر بسازند. جمله قصار آنها این بوده: "کمتر بیشتر است." ولی با نادیده گرفتن تغییر در سبک استفاده مردم از دستگاه ها در طول این سال ها، iOS کم کم شبیه محصولی از گذشته شده بود.

با نادیده گرفتن تغییر در سبک استفاده مردم از دستگاه ها، iOS کم کم شبیه محصولی از گذشته شد.

به لطف اپ استوری بسیار وسیع، همه کاربران از اپلیکیشن ها استفاده می کنند. حالا ۱.۲ میلیون اپ در اپ استور هست. ما با VSCO Cam عکس ها را ویرایش می کنیم و با اینستاگرام آنها را به اشتراک می گذاریم، ولی این یعنی کاری به سادگی "ویرایش و به اشتراک گذاری" عکس نیازمند جا به جا شدن بین اپلیکیشن ها است. این فقط یک نمونه است. هر آدمی جریان استفاده خودش از اپها را دارد و سعی می کند به کمک آنها با دوستان خود در تماس باشد، اطلاعات را بازنشر کند، و کارهای مختلف را به انجام برساند.

در iOS 7 اپل مقادیر زیادی فضای سفید به سیستم عامل اضافه کرده و فونت های شفاف تری به کار برده. هر دوی آنها استفاده از سیستم عامل را راحت تر کرده اند ولی چنین سادگی هایی رنگ می بازند اگر مجبور باشید هر بار در مسیر های تکراری حرکت کنید فقط برای آنکه کارهای عادی را به انجام برسانید.

در همین مدت، گوگل و مایکروسافت تلاش کردند با قرار دادن اپلیکیشن های دولوپرها در مرکز سیستم عامل های خود، دستگاه های مبتنی بر آنها را به ربات های کارا و پنجره های رهایی بخش از محدودیت ها تبدیل کنند. اپل با افزونه های iOS 8 سرانجام مفاهیم قدیمی و کهنه را دور ریخته و این حرکت می تواند آن را در رقابتی تنگاتنگ صاحب مکان کند. حالا فیل شیلر می تواند با دست و دل بازتری آگهی های آیفون و آیپد را تهیه کند، زیرا کاربردپذیری iOS 8 آسان تر از قبل خواهد شد و دست توسعه دهندگان نیز باز تر.

شعار iOS 8: بزرگ برای توسعه دهندگان. عظیم برای هر کس دیگری.

حالا افزونه های متعلق به هر اپلیکیشن می توانند با یکدیگر تعامل کنند. می خواهد اضافه شدن فیلترهای یک اپلیکیشن ویرایش عکس به دیگر اپلیکیشن باشد یا ترجمه یک صفحه وب در سافاری با استفاده از سرویس ترجمه بینگ. افزونه ها در ضمن به اپها امکان می دهند تا مثل ویجت ها رفتار کنند، یا از داخل مرکز اعلان ها در دسترس باشند. اپل دوباره ایده های ساده ای را که در اندروید و دیگر جاها یافت می شود برداشته و آنها را با اعتماد به نفس تمام با استراتژی خودش مخلوط کرده.

به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین اپلیکیشن ها یکی از بهترین جنبه های تجربه کاربری اندروید است و آوردن آن به iOS کاری هوشمندانه (یا اگر موافقید سرقتی هوشمندانه) و تغییری بزرگ -به توان n- برای آیفون و آیپد. این تنها یکی از ویژگی های جدیدی است که سال ها مورد تقاضای کاربران اپل بوده و امروزه هر جایی جز iOS (تا قبل از نسخه ۸) قابل دسترسی است.

این افزودن ویژگی های جدید در آخرین آپدیت، به استفاده از کیبورد های مستقل نیز گسترش می یابد و پیام های خود نابود شونده اسنپ چت را هم به iOS می آورد و گفتگوهای چند نفره واتس‌اپ را هم پوشش می دهد. اپل سعی کرده خود سیستم عامل را هم غنی کند تا در ترکیب با اپلیکیشن های نوآورانه دولوپرها، برای جذب کاربران جدید جذاب تر باشد.

 

پرده سوم: خوردن فیل

چینی ها یک مثل معروف دارند: "یک فیل را چطور می شود خورد؟" پاسخ: "لقمه لقمه." و این کاری است که اپل در نسخه های ۷ و ۸ آی او اس انجام داده. بعد از انجام ماموریت بزرگ بازطراحی رابط گرافیکی در iOS 7، اپل با iOS 8 کاربرد پذیری را هدف قرار داده. آیا انجام همزمان اینها میسر نبود؟ اگر بود اپل یک سال عمر و منابعش را به کارهای دیگر اختصاص نمی داد.

iOS 7 که معرفی شد بعضی نقص های بصری و کارکردی در آن مشهود بود. چیزهایی مثل انتخاب فونت های اشتباه -که در فاصله عرضه نسخه اولیه و نهایی تصحیح شد- و بیش از حد سفید بودن برخی منوها، به مرور تصحیح شدند تا اینکه ۶ ماه بعد از عرضه iOS 7 اپل iOS 7.1 را ارائه کرد که در آن علاوه بر بهبودها و تغییراتی در دیزاین، انیمیشن های سیستم عامل بهبود یافته بود و پایداری آن بر روی آیفون های مختلف بالا رفته بود.

اما با این حال باز هم کمبودهای زیادی در iOS 7.1 وجود داشت و اپل راه درازی را تا iOS 8 پیمود که حلال آنها است. اعلان ها که برای داشتن تعامل با هر یک راهی جز رفتن به اپلیکیشن مربوطه نبود، در نسخه ۸ قابل تعامل شده اند و درجا می شود کلک شان را کند. این در مورد قفل صفحه و مرکز اعلان ها به یکسان صدق می کند. با این ویژگی، دیگر خبری از دو گزینه مسخره missed و all در بخش اعلان ها نیست.

تغییرات خوش تر هم قابل مشاهده هستند. برای مثال حالا می توان اپ استور را مثل یک طومار بی انتهای ورق زد و از شر الگوی صفحه به صفحه آن خلاص شد (واقعا افتضاح فعلی کار کیست؟) توسعه دهندگان هم برای این دیزاین جدید اپلیکیشن اپ استور فریاد زده بودند و مشخص است که دوستش دارند.

با وجود این بهبودها، اوضاع بی نقص نیست. اهداف لمسی که برای حذف پیام ها از مرکز اعلان ها تعبیه شده اند کوچک هستند و آیکن اپهایی مثل نیوز استند، کمرا و فوتوز واقعا خوب نیستند. اتکا به افکت های شیشه ای و حرکتی برای القای عمق هم در بعضی جاها خوب کار نمی کند. اما آنهایی که هنوز از دیزاین ظاهری iOS 8 راضی نیستند احتمالا در اختلاف نظری بنیادین با جانی آیو به سر می برند و فعلا او همه کاره است و زبان طراحی گرافیکی جدید را به OS X Yosemite هم گسترش داده.

اپل دوباره دارد در مسیر درست حرکت می کند.

حجم کارهای باقی مانده برای اینکه iOS دوباره همان سیستم عامل انقلابی سال ۲۰۰۷ شود، زیاد است. اما لااقل، اپل -و کریگ فدریگی- دارند در مسیر درستی حرکت می کنند. این تصور که اپل با ارائه ویژگی های مشابه اندروید بتواند مشتریان را از آن روی گردان کند، همان قدر که برای مدیران این شرکت اشتها آور است، ریسک هم هست. چرا که شاید بازی کردن در زمین رقیب، با غافلگیری های ناگهانی روبروی شان کند. با این وجود، همان طور که قبلا هم نوشتیم، خدا را شکر که چنین جنگی در جریان است!

و یک چیز دیگر... تحلیل های آبکی درباره تلاش مدیران اپل برای راه انداختن جنگ روانی و بحث های ویروسی بین کاربران سیستم عامل های مختلف!

آدم ها همان طوری که هستند تحلیل می کنند. ایراد کسانی که این تحلیل ها را بازنشر می کنند، در این است که متوجه کوچکترین بدیهیات نیستند: WWDC14 ( و همین طور Build مایکروسافت و گوگل I/O) جشنی است برای توسعه دهندگان پلتفرم. نفوذ چندانی بین مردم عادی (نه گیک ها) ندارد. نطق اصلی این مراسم ها هم مثل یک سخنرانی برای روحیه بخشیدن به دولوپرها است، دادن دلایلی به آنها تا وقت بیشتری روی اپهای این پلتفرم بگذارند و اطمینان یابند که شرکت سازنده پلتفرم، بستری بهتر برای نوآوری های آنها آماده کرده.

راه به دست آوردن کاربران وفادار، از جنگ های کودکانه نمی گذرد. از ساختن جامعه وفادار توسعه دهندگان می گذرد، و اپل وقتی در چنین نطقی -از دید خودش- به ضعف پلتفرم های رقیب اشاره می کند، مخاطبش همان هایی هستند که جلوی صحنه نشسته اند.