هر آنچه لازم است درباره پشتیبان گیری با ایجاد سیستم ایمیج بدانید

ایمیج های سیستمی یا در اصطلاح رایج تر System Image ها در اصل یک نسخه پشتیبان کامل از کل هارد درایو یا یک پارتیشن کامپیوتر هستند و به شما این امکان را می دهند تا یک اسنپ شات از کل یک درایو، فایل‌ های سیستمی و سایر موارد موجود بر روی آن تهیه نمائید.

ویندوز، لینوکس و مک OS X همگی روش های مجتمعی را با خود به همراه دارند تا بتوانید سیستم ایمیج های پشتیبان را تهیه نمایید. در بسیاری موارد دلایل موجهی برای استفاده از این شیوه وجود دارد اما استفاده از آن به عنوان یک استراتژی دائمی پشتیبان گیری معقول نبوده و هرگز توصیه نمی گردد.

در ادامه مطلب با دیجیاتو همراه باشید تا بیشتر با سیستم پشتیبان گیری از طریق Image آشنا شویم.

یک سیستم ایمیج چیست؟

یک فایل سیستم ایمیج – یا مجموعه ای از فایل های سیستم ایمیج – می تواند حاوی هر آنچه که بر روی کلیه ی هارد دیسک کامپیوتر شما یا یک پارتیشن آن قرار دارد باشد. یک برنامه ی تهیه سیستم ایمیج هارد درایو را خوانده و بیت به بیت اطلاعات موجود در آن را کپی می نماید بعد از آن شما یک سیستم ایمیج کامل در اختیار خواهید داشت که می توانید اطلاعات موجود در آن را بر روی هارد یا درایوی که از آن پشتیبان گرفته اید برگردانید و وضعیت سیستم خود را بازیابی یا به زبان رایج تر Restore‌ کنید.

یک سیستم ایمیج حاوی یک اسنپ شات کامل از همگی موارد موجود بر روی هارد درایو در زمان تهیه سیستم ایمیج خواهد بود و لذا اگر در زمان تهیه ی سیستم ایمیج هارد یک ترابایتی شما حاوی ۵۰۰ گیگابایت دیتا باشد حجم سیستم ایمیجی که از آن تهیه می کنید نیز حدود ۵۰۰ گیگابایت خواهد بود. برخی از ابزارهای تهیه سیستم ایمیج برای کاهش دادن حجم فایل هایی که تهیه می کنند از روش های فشرده سازی استفاده می نمایند ولی راستش را بخواهید توصیه نهایی من این است که خیلی روی این قابلیت ابزارهای مذکور حساب نکنید و انتظار معجزه را نداشته باشید.

نرم افزارهای گوناگون تهیه سیستم ایمیج از سیستم ایمیج ها و فرمت های متفاوتی برای پشتیبان گیری استفاده می نمایند و منطقاً لازم است با هر ابزاری که سیستم ایمیج را تهیه می کنید از همان نیز برای بازیابی و بازگرداندن اطلاعات استفاده نمایید. ویندوز خودش به تنهایی سیستم ایمیج هایی ایجاد می کند که حاوی چندین نوع فایل از جمله با پسوند های .xml و .vhd هستند. البته در ویندوز به غیر از سیستم ایمیج ها روش های متعدد دیگری برای پشتیبان گیری ارائه شده است.

چرا سیستم ایمیج ها روش ایده آلی برای پشتیبان گیری های معمول نیستند؟

سیستم ایمیج ها روش ایده آلی برای پشتیبان گیری های معمول و دائمی از هارد دیسک کامپیوتر شما نیستند، آنها بسیار حجیم و حاوی فایل هایی هستند که در بسیاری موارد هرگز مورد نیاز شما واقع نخواهند شد. در ویندوز سیستم ایمیج های تهیه شده حاوی ده ها گیگابایت از فایل های سیستمی خود ویندوز خواهند بود. و اگر به هر دلیلی هارد درایو شما کرش کند شما همواره می توانید ویندوز خود را از اول نصب کنید لذا دلیل منطقی برای نگهداری از فایل های سیستمی خود ویندوز در بین فایل های پشتیبانی که تهیه می کنید وجود ندارد و البته همین امر در مورد فایل های مرتبط به برنامه های مختلفی که نصب کرده اید صادق است، همواره می توانید فتوشاپ و یا مایکروسافت آفیس را مجدداً نصب کنید. سیستم ایمیج های پشتیبانی که تهیه می کنید فایل هایی را ذخیره سازی می کنند که می توانید مجدداً به آسانی دوباره دانلود و یا نصب کنید و شما کنترلی بر روی آنچه که نمی خواهید از آن پشتیبان تهیه شود نخواهید داشت.

چون حجم بسیار بالایی از دیتا لازم است پشتیبان گیری شود پس بنابراین زمان تهیه سیستم ایمیج ها و پشتیبان گیری به این شیوه نیز بسیار طولانی خواهد بود، وارد کردن دیتای موجود بر روی سیستم ایمیج ها یا بازیابی این دیتا بر روی یک کامپیوتر دیگر به غیر از کامپیوتری که پشتیبان توسط آن تهیه شده است کاری بسیار دشوار و طاقت فرساست و مثلاً پشتیبانی که به این شیوه از ویندوز نصب شده بر روی یک کامپیوتر تهیه کرده اید هرگز بر روی یک کامپیوتر دیگر کار نخواهد کرد و در آخر شما مجبور به نصب ویندوز هستید.

آنچه گفته شد فقط در مورد ویندوز نیست کامپیوترهای مکینتاش نیز روش های مجتمعی را برای تهیه سیستم ایمیج ارائه می نمایند و البته اپل توصیه می کند فایل های سیستمی موجود در هر سیستم ایمیج را فقط بر روی کامپیوتری که سیستم ایمیج توسط آن تهیه شده است جایگزین و بازیابی نمایید تا به دردسر نیفتید.

برای پشتیبان گیری های معمول و رایج توصیه بر این است تنها از فایل هایی که برای شما حائز اهمیت است پشتیبان بگیرید. اگر سیستم شما به هر دلیلی دچار نقص شد کافیست ویندوز را مجدد نصب و سپس فایل هایی که مهم بوده و پشتیبان گیری شده اند را جایگزین نمایید. در ویندوز ۸ می توانید از ابزار File History‌ و در ویندوز هفت از ابزار Windows Backup برای پشتیبان گیری از فایل های مهم شخصی استفاده کنید.

با این تفاسیر چه زمانی پشیتبان گیری با روش سیستم ایمیج کاربردی است؟

سیستم ایمیج ها در زمان های به خصوصی کاربردی هستند و استفاده از آنها ضرروی است. برای مثال این سناریو را در نظر داشته باشید که قصد دارید هارد دیسک مکانیکی فعلی کامپیوتر خود را با یک هارد دیسک SSD بسیار سریع جایگزین نمایید. در این سناریو شما می توانید یک سیستم ایمیج از هارد کامپیوتر خود تهیه کرده هارد را خارج کرده و SSD را در کامپیوتر جایگزین کنید سپس اطلاعات هارد قبلی را از طریق سیستم ایمیجی که تهیه کرده بودید بر روی این SSD بازگردانید به این ترتیب کلیه فایلها، اطلاعات و حتی سیستم عامل شما به صورت کامل بر روی هارد جدید منتقل می شوند.

همچنین سیستم ایمیج ها یکی از ابزارهای مدیران سیستم یا همان System Administrator ها در سازمان های مختلف هستند، معمولا این افراد از سیستم ایمیج ها برای برگرداندن کامپیوترهای سازمان تحت نظارت آنها به یک شرایط یا وضعیت معین در زمان تهیه سیستم ایمیج آن هم به صورت سریع کمک می گیرند. همانطوری که اشاره شد برای یک کاربر خانگی که قصد پشتیبان گیری از تعداد معینی فایل را دارد سیستم ایمیج روش ایده آلی برای بک آپ گیری نخواهد بود.

چگونه یک سیستم ایمیج را ایجاد و سپس اطلاعات را از روی آن بازیابی کنیم؟

برای ایجاد یک سیستم ایمیج در ویندوز ۸.۱ به کنترل پانل رفته به بخش System and Security و سپس File History‌ بروید و بر روی لینک System Image Backup در گوشه پائین سمت چپ کلیک کنید. در ویندوز ۷ کنترل پانل را باز کرده مسیر System and Security > Backup and Restore را طی نموده و گزینه ی Create a System Image Option را کلیک کنید.

در آینده می توانید برای بازیابی اطلاعات و Restore کردن این فایل های ایمیج در ویندوز ۸ از گزینه های Advanced Startup و در ویندوز هفت از گزینه System Recovery استفاده کنید. این گزینه ها از طریق بوت کردن سیستم توسط یک دیسک ویندوز یا یک ریکاوری درایو در اختیار شما قرار می گیرند.

بر روی یک کامپیوتر مکینتاش می توانید از ابزار Time Machine یا همان ماشین زمان برای تهیه سیستم ایمیج و سپس بازیابی اطلاعات از روی آن استفاده کنید. تایم ماشین از فایل های سیستمی به همراه فایل های دیگر شما پشتیبان تهیه می کند و می توانید با بردن کامپیوتر خود در وضعیت ریکاوری یا Recovery Mode عملیات بازیابی را اجرایی کنید. بر روی یک کامپیوتر تحت لینوکس می توانید از ابزار سطح پائین dd برای تهیه یک کپی کامل از یک درایو استفاده کرده و بعداً با همین ابزار اطلاعات را بازیابی نمائید.

از دیگر ابزارهای جانبی رایج در بین کاربران ویندوز برای تهیه سیستم ایمیج می توان به Norton Ghost و همینطور Acronis True Image اشاره کرد. این نکته را نیز فراموش نکنیم مایکروسافت در زمان توسعه ویندوز ۸.۱ گزینه System Image Backup را از رابط کاربری گرافیکی حذف و کاربران را برای استفاده از آن وادار به بهره گیری از ابزار خط دستور یا همان PowerShell نمود. بعد از شکایت های متعددی که صورت گرفت مایکروسافت در سیاست خود تجدید نظر کرد و دوباره این ابزار و گزینه را به رابط گرافیکی ویندوز بازگرداند.

سیاست اصلی در پس این اقدام مایکروسافت بدین صورت بود که یک کاربر متوسط ویندوز نیازی به درگیر شدن با ابزاری جهت تهیه سیستم ایمیج ها به منظور پشتیبان گیری ندارد و یک راه حل پشتیبان گیری ساده مانند File History نیازهای وی را برطرف می سازد هر چند مایکروسافت از سیاست خود عقب نشینی کرد ولی در عمل حرفی که به زبان آورده بود کاملاً منطقی و به حق بود.