آی مک رتینای 5K؛ اپل از چه محدودیت های سخت افزاری گذر کرده است

اپل پنجشنبه شب گذشته آی مک ۲۷ اینچی جدیدی معرفی کرد که در زمینه ی نمایشگر دچار تفاوت های بنیادی گشته بود. بر مبنای آنچه تا کنون از آن آگاه شده ایم مانیتور یاد شده از اکثر محصولات همتایش که مجهز به نور پس زمینه ی LED هستند، صرفه جوتر، ارزان تر، نازک تر و جذاب تر است.

اگر همه ی این موارد را کنار بگذاریم شما فقط برای یک مانیتور بی همتا هزینه نخواهید کرد و در اصل با پرداخت رقم پایه ۲۵۰۰ دلار یک کامپیوتر بدون کیس بسیار توانمند را خریداری می نمایید. برند Dell حدود یک ماه پیش دست به معرفی مانیتوری 5K زد که با آی مک اپل از نظر هزینه برابری می نماید.

چنانچه بخواهیم از زاویه ای دیگر به موضوع بنگریم شاید اینطور به نظر برسد که یا اپل در حال عرضه کردن محصولش همراه با ضرر است و یا دل در حال گران فروشی مانیتورهایش به عموم. همچنین مسئولان برند یکه تاز ساکن در کوپرتینو توضیحاتی را به توسعه دهندگان در مورد تایمینگ کنترلر (TCON) جدید نمایشگرشان دادند که ظاهراً دچار تحولاتی قابل توجه نسبت به سایر محصولات رایج شده است.

در دامه با دیجیاتو همراه باشید تا در مورد جزئیات سخت افزاری نمایشگر رتینای 5K آی مک های جدید اپل بیشتر اطلاعات کسب نمایید.

پردازشگر گرافیکی متعلق به ۲۰۱۲ در کنار نمایشگری از ۲۰۱۴

پردازشگر گرافیکی که در آی مک ۲۷ اینچی رتینای 5K به کار رفته است R9 M290X از AMD است که البته کاربران در حین سفارش محصول می توانند آن را با R9 M295X جایگزین نمایند. R9 M295X اگر چه به صورت رسمی اطلاعاتی در موردش منتشر نشده است ولی بر مبنای صحبت هایی که پیش تر در رابطه با آن صورت پذیرفته انتظار می رود پردازشگر گرافیکی بر مبنای معماری Tonga باشد.

فارغ از مشخصات فنی R9 M290X این محصول در اصل نسخه ای مشابه HD 8970M است که نام تجاری آن تغییر یافته است. HD 8970M نیز تکامل یافته و ری برند شده ی HD 7970M محسوب می گردد و HD 7970M از نظر قابلیت ها و امکانات مشابه و معادل نسخه ی دسکتاپ رادئون HD 7870 به حساب می آید.

به زبان ساده تر پردازشگر گرافیکی استفاده شده در درون آی مک جدید به بهره گیری از دیزپلی پورت ۱.۲ محدود شده است که به سختی می تواند پهنای باندی معادل ۱۷.۲ گیگابیت بر ثانیه را فراهم آورد و این پهنای باند هر چند به سختی ولی برای نمایش تصاویر 4k دارای نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه بر روی تنها یک مانیتور کفایت می نماید.

پیش از هر چیز لازم است شما با دو استاندارد MST و SST آشنا شوید، بر مبنای استاندارد MST می توان از یک کانکتور دیزپلی پورت برای نمایش تصویر بر روی چند مانیتور بهره گرفت این استاندارد مخفف عبارت Multi-Stream Transport است. SST عکس حالت یاد شده بوده و تنها برای ارائه ی خروجی بر روی یک مانیتور کاربرد دارد. اولین هاب MST در سال ۲۰۱۳ ارائه شد و می توانست امکان ارائه ی تصویر به ۳ مانیتوری که همزمان به یک دیزپلی پورت واحد متصل بودند را فراهم آورد.

استفاده از MST برای پیاده سازی تصاویر بر روی مانیتورهایی که دارای رزلوشن بالاتر از 4K هستند یک ضرورت بدون بحث محسوب می شود. دیزپلی پورت ۱.۲ پهنای باند کافی برای نمایش 4K تصاویر با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه و به صورت SST را فراهم می آورد، ولی 5K برای این استاندارد تقریباً دور از تصور است.

از سوی دیگر اپل از TCON یا تایمینگ کنترلری ۴۰ گیگابیتی سخن به میان آورده است و این احتمال می رود که برند یاد شده در اصل کنترلری را طراحی  کرده که می تواند دو استریم جداگانه مبتنی بر دیزپلی پورت ۱.۲ را ارائه نماید. اینکار از نظر فنی غیر ممکن نیست ولی تا کنون کسی اقدام به آزمایش و پیاده سازیش بر مبنای محدودیت ها و مشخصات فنی نسخه ی ۱.۲ از دیزپلی پورت نکرده است.

نکته ی دیگری که احتمال یاد شده را به یقین بدل می نماید این است که معماری Tonga که پردازشگر گرافیکی آی مک جدید بر مبنای آن طراحی و پیاده سازی شده است از هیچ یک از استانداردهای HDMI 2.0 و دیزپلی پورت ۱.۳ پشتیبانی نمی کند و کاملاً محدود به استاندارد و درگاه دیزپلی پورت ۱.۲ است.

اگر اپل راهی پیدا کرده بود که به فشرده سازی استریم 5K بپردازد پهنای باند دیزپلی پورت ۱.۲ برای نیازش کفایت می کرد و دیگر الزامی به طراحی تایمنیگ کنترلری با توان ۴۰ گیگابیت بر ثانیه وجود نداشت.

وب سایت Anandtech در یادداشتی در همین رابطه می نویسد احتمال دیگری نیز وجود دارد، اپل تایمینگ کنترلر خودش را طراحی نموده و سپس آن را اورکلاک و سفارشی سازی کرده است تا بتواند پهنای باند مورد نیازش را از طریق دیزپلی پورت ۱.۲ را به دست بیاورد. مسئله ی دیگری که در اینجا مطرح می شود نرخ دوباره سازی یا ریفرش ریت مانیتورهای جدید اپل است برای ارائه ی تصویر 5K در نرخ ۶۰ هرتز شما به مراتب پهنای باند بیشتری نسبت به نرخ ۳۰ هرتز نیاز خواهید داشت.

بر مبنای گفته های Anandtech اپل باید اورکلاکی بین ۵۰ الی ۱۰۰ درصد صورت داده باشد تا بتواند پهنای باند مورد نیاز برای ارائه ی تصویر 5K بر مبنای SST را به دست بیاورد.

نرخ دوباره سازی، مقیاس بندی و بازی

یکی از مسائل کلیدی که اپل در مورد مانیتورهای جدیدش افشا نکرده است نرخ دوباره سازی یا ریفرش ریت آنهاست و معلوم نیست این نرخ ۶۰ هرتز است یا ۳۰ هرتز. امید بر این است که Refresh rate محصول یاد شده ۶۰ هرتز باشد ولی در صورتی که بعداً مشخص شد ۳۰ هرتز است نباید چندان تعجب کرد.

در حال حاضر اکثر ویدئوها در ایالات متحده آمریکا با نرخ ۲۴ الی ۲۹.۹۷ فریم تهیه می شوند که مشاهده ی هر دوی آنها بدون مشکل خاصی بر روی نمایشگرهای 5K با نرخ دوباره سازی ۳۰ هرتز امکان پذیر است.

یکی دیگر از بحثهای مطرح مقیاس بندی صحیح تصویر در قاب مانیتور است، اپل همیشه در این زمینه بسیار ایده آل عمل کرده است و با توجه به افزایش قابل توجه پیکسل ها نباید اینبار نیز مشکل خاصی را در رابطه با مسئله ی یاد شده تجربه نماید.

در نهایت خواهیم رسید به بحث بازی که با اخبار ناخوشایندی همراه است. شما نمی توانید هیچ بازی را در رزلوشن 5K با تمام جزئیات ممکن بر روی نمایشگری مانند محصول جدید اپل تجربه نمایید. حتی شاید مجبور باشید جزئیات گرافیگی بازی مورد نظرتان را بر روی حداقل مقدار ممکن قرار دهید زیرا پردازشگر گرافیکی ارائه شده بر روی آی مک های رتینای 5K متعلق به سال ۲۰۱۲ است و یک محصول میان رده محسوب می شود.

حتی اگر دو کارت گرافیک GTX 980 را به صورت SLI مورد استفاده قرار دهیم نمی توانیم یک بازی قوی از نظر گرافیکی را با جزئیات بالا و با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه بر روی مانیتورهای رتینای 5K اپل تجربه نماییم و از همین جهت R9 M295 بر مبنای معماری Tonga هیچ حرف خاصی برای گفتن نخواهد داشت.