هدف اپل از تولید خودرو چیست، ارتقا تکنولوژی هایی که در دهه ی ۷۰ جا مانده اند؟

در طول ۱۰ روز گذشته بسیار برایتان در این خصوص قلم فرسوده ایم: اپل در حال توسعه ی یک خودرو است. در گزارشی کاملی از Wall Street Journal که روز شنبه آن را برایتان نوشتیم، به موارد جالبی اشاره شده بود؛ از جمله اینکه مدیر عامل این شرکت، آقای تیم کوک، تقریبا یک سال پیش دستور توسعه ی این خودرو را صادر نموده است. نکته جالب دیگر اینکه از سوی مدیر عامل اپل، به آقای Steve Zadesky اجازه داده شده تا ۱۰۰۰ نفر از کارمندان اپل را گلچین کرده و از آنها در این پروسه یاری گیرد.

اپل کامپیوترهایی با حاشیه سود بالا می سازد که معمولا کاربران از آنها بین دو تا ۵ سال استفاده می کنند. این در حالیست که یک شخص، وقتی تصمیم به خرید یک خودرو می گیرد، به طور میانگین تا ۱۰ سال از آن نگهداری می کند.

اوضاع کسب و کار و حاشیه سود خودروسازان، تعریف چندانی ندارد. تسلا، که در اصل تنها سازنده اصلی خودروهای الکتریکی در جهان است، در گزارش مالی سه ماهه نهایی سال ۲۰۱۴ خود از زیان خالص ۱۰۸ میلیون دلاری اش خبر می دهد.

به سوال اصلی می رسیم؛ با توجه به حاشیه سود کم خودرو سازان و حتی زیان شرکت خوش آوازه ای نظیر تسلا، چرا اپل قصد ورود به این کسب و کار را دارد؟ در ادامه با دیجیاتو همراه باشید تا به بررسی پاسخ این پرسش بپردازیم.

بهترین راه برای درک واضخ تر این موضوع این است که به گفته های اخیر آقای کوک بپردازیم؛ اگر چه اپل در خصوص تولیدات جدیدش تبدیل به یک کمپانی راز آلود می شود اما مدیران ارشد این شرکت زمانی که در مجامع عمومی لب به سخن می گشایند، معمولا صادقانه، بی محابا و باتفکر سخن می گویند.

برای مثال در کنفرانس D (کنفرانسی که توسط انتشارت آنلاین AllthingsD.com برگزار می شود و به پوشش و تجزیه و تحلیل اخبار مرتبط به استارت آپها و محصولات تجاری جدید می پردازد.) در سال ۲۰۱۳ از تیم کوک راجع به نظرش در خصوص گوگل گلس پرسیده شد و وی نیز طوری صحبت کرد که گویی اعتقادی به موفقیت این محصول ندارد؛ اما نکته جالب تر اینکه در ادامه ی سخنانش گفت:‌ «فکر می کنم مچ دست اندکی جذاب تر باشد و حس طبیعی تری نیز می دهد. اما برای متقاعد کردن مردم به این موضوع ابتدا باید به آنها ثابت کرد که می توانند از محصولی بر روی مچ خود استفاده های جالبی بکنند. گجتی که از ژست های حرکتی نیز پشتیبانی به عمل آورد.»

یک و سال و اندی بعد پس از این سخنان بود که آقای کوک بر روی صحنه ظاهر شد و ساعت اپل را برای همگان به نمایش گذاشت.

تیم کوک: وقتی وارد اتاق نشیمن خانه ام می شوم و تلویزیون خود را روشن می کنم، احساس می کنم به ۲۰ الی ۳۰ سال گذشته پرتاب می شوم.

حال نکته اینجاست که مدیرعامل اپل هنوز هیچ حرفی نزده که بتوان آن را به صنعت خودرو سازی بسط داد. این ایده که اپل وارد حوزه ی ساخت چنین محصولاتی شود آنقدر دور از ذهن است که هنوز هم هیچ خبرنگاری به خود جرات نداده تا از او چنین سوالی کند. نزدیک ترین گفته وی به این موضوع نیز به سپتامبر گذشته بر میگردد که ذکر کرد:‌ «در حال کار بر روی محصولاتی هستیم که هنوز هیچ کس در موردشان چیزی نمی داند و هیچ شایعه ای هم پیرامون آنها شکل نگرفته است.»

او نقل قول جالبی هم در خصوص تلویزیون ها دارد؛ در سال ۲۰۱۲ زمانی که از وی پرسیده شد نظرش در خصوص بازار این محصولات چیست، گفت: «وقتی وارد اتاق نشیمن خانه ام می شوم و تلویزیون خود را روشن می کنم، احساس می کنم که به ۲۰ الی ۳۰ سال گذشته پرتاب می شوم. زمان فعلی، دوره ی جذابی برای نوآوری های جدید است. متاسفانه بیش از این نمیتوانم بگویم.»

او احساس خود در خصوص تلویزیون ها را نیز در سپتامبر گذشته تصریح نمود: «تلویزیون یکی از محصولاتیست که گویی در گذشته و دهه ی ۷۰ گیر کرده است. به هر محصولی که بنگرید به نوعی تغییر کرده اما تلویزیون... گویی در حال ساخت ساعتی هستید که نیازی به تکنولوژی جدید ندارد. کاربری تلویزیون ها افتضاح و وحشتناک است.»

بیایید به سراغ بازی حدس و گمان رویم و در دو نقل قول بالا،‌ به جای تلویزیون از «خودرو» استفاده کنیم.

[خودرو] یکی از محصولاتیست که گویی در گذشته و دهه ی ۷۰ گیر کرده است. به هر محصولی که بنگرید به نوعی تغییر کرده اما [خودرو]ها... گویی در حال ساخت ساعتی هستید که نیازی به تکنولوژی جدید ندارد. کاربری این محصولات افتضاح و وحشتناک است.

و دیگری:

وقتی وارد [گاراژ] خانه ام می شوم و [خودرو] ی خود را روشن می کنم، احساس می کنم که به ۲۰ الی ۳۰ سال گذشته پرتاب می شوم.

به نظر می رسد این گفته ها در خصوص خودرو ها معنی بیشتری پیدا می کنند. در سال ۲۰۱۵ هستیم اما همچنان برای راندن خودروی خود نیازمند بنزینیم. دست کم تلویزیون را می شود از طریق اینترنت هم مشاهده کرد و اپلیکیشن های ویدئویی در حال ایجاد تغییر بزرگی هستند؛ اما خودروها چه؟

در سال ۲۰۱۵ هستیم اما همچنان برای راندن خودروی خود نیازمند بنزینیم.

این وسائل نقلیه تغییراتی بسیار اندکی به خود دیده اند و محصولاتی هستند که مردم به آنها به شکل مستمر نیاز داشته و امور روزانه خود را انجام می دهند. برای کمان دار قهاری نظیر اپل،‌ این محصول همانند هدفی واضح در میانه ی سیبل است که قابلیت و پتانسیل تبدیل شدن به یک ماشین پول سازی جدید را دارد.

خودروها یکی از بزرگترین پتانسیل های آلودگی جو کره ی زمین هستند و این موضوع نیز از استاندارد های بسیار پایین سیستم سوخت رسانی خودرو ها (و البته کیفیت پایین سوخت) سرچشمه می گیرد. آقای کوک بارها نگرانی خود در خصوص آلودگی محیط زیست و همچنین علاقه اش را در مورد حل مسائل مربوط به آن نشان داده است.

وی، هفته ی پیش در کنفرانس تکنولوژی Goldman Sachs گفت: «ما در اپل معتقد هستیم که تغییر دمای کره ی زمین واقعی بوده و موضوع بسیار مهمیست؛ زمان سخن وری به سر آمده و وقتش رسیده تا دست به کار شده و عمل کنیم.»

او سپس از برنامه ی سرمایه گذاری ۸۵۰ میلیون دلاری اش برای دستیابی به انرژی خورشیدی و تامین نیروی کل مجموعه های این شرکت به این شیوه، در ایالت کالیفرنیا گفت.

خودروهای الکتریکی به آلودگی هوا کمک شایان ذکری خواهند کرد. اما دست یابی به ابعادی نظیر طراحی و تکنولوژی لازم برای چنین محصولی بسیار مشکل است. شاید بتوان گفت رابط کاربری که این روزها بر روی داشبورد خودروها قرار می گیرد، افتضاح هستند. حتی تسلا که در تمام زمینه های طراحی، استعدادی بالا دارد، در این زمینه مستثنی نیست.

فضای داخلی بسیاری از خودروهای امروزی از طراحی ناموزونی رنج می برد که باعث جمع شدن قطره اشکی در گوشه ی چشممان می شود. چوب مصنوعی، خطوطی نقره ای و سپس حجم عظیمی از پلاستیک بر روی آنها. یکی از اعضای هیئت مدیره سابق اپل به نام Mickey Drexler گفته است: «اگر استیو جابز حال زنده بود، بی شک یک خودرو تولید می کرد و نامش را هم iCar می گذاشت. من فکر می کنم خودرو ها استعداد بسیار بالایی برای طراحی های جذاب دارند.»

اگر استیو جابز حال زنده بود، بی شک یک خودرو تولید می کرد و نامش را هم iCar می گذاشت.

او همچنین این نکته را ذکر می کند که جابز در روزهای پایانی زندگی اش، بسیار در مورد اولین محصول تسلا به نام Tesla Roadster سخن می گفت و فکر می کرد که این خودرو واقعا محصولی جالب است. آقای Drexler در ادامه می گوید که خودش از طراحی ظاهری رودستر خوشش نیامده و این موضوع را به جابز نیز گفته؛ در جواب نیز استیو اینچنین با وی برخورد کرده:‌ « تو نمی فهمی! قطعات داخلی و مهندسی به کار رفته در این خودرو بی نظیر هستند. هر سازنده ای قادر به ساخت ماشینی عالیست اما تسلا پلتفرم مخصوص به این کار را دارد.» ( البته وی بعدا به این موضوع اشاره می کند که استیو قدری خشن تر از این، در خصوص نظریه اش صحبت کرده است!)

معاون ارشد بخش سرویس های اینترنتی اپل، آقای Eddy Cue یکی از اعضای هیئت مدیره ی کمپانی Ferrari است. او پیش از مشتریان و بسیاری دیگر،‌ به طراحی های یکی از برترین خودروسازان جهان چشم دوخته است.

Phil Schiller مسئول بخش بازاریابی اپل، عاشق خودروهاست و در بیوگرافی پروفایل توئیتر خود، از اتومبیل ها به عنوان یکی از علاقه هایش نام می برد.

دیر یا زود بالاخره یک نفر جرات خواهد کرد و نظر آقای کوک در مورد خودرو ها را خواهد پرسید.

جانی آیو، مدیر ارشد طراحی اپل، ناوگانی از خودروهایش مورد علاقه اش، نظیر Bentley و Land Rover را جمع آوری کرده است. اهالی اپل همه به این دسته از محصولات علاقه ای وصف نشدنی دارند. البته مسئولین این شرکت علاقه های بسیار گسترده ای دارند که «تلویزیون» نیز یکی از آنها به شمار می رود؛ اما تفاوت ها مابین ساخت خودرو و تلویزیون از زمین تا آسمان است.

شرکت مورد بحث برای ورود به بازار تلویزیون نیاز به همکاری توسعه دهندگان و شبکه های کابلی دارد. این محصول بازاری پیچیده دارد اما در صورت ساخت یک خودرو، اپل صرفا یک اتومبیل ساخته است، محصولی کاملاً مستقل از سایرین. قرار نیست همکاری ثانویه ای وجود داشته باشد، دقیقا مانند ساعت اپل، آیفون و آیپد. این شرکت کنترل طراحی را به طور کامل در دست گرفته و صرفا برای بخش اولیه ی ساخت، سازنده ها و تامین کنندگان قطعات را به خدمت خود در خواهد آورد.

دیر یا زود بالاخره یک نفر جرات خواهد کرد و نظر آقای کوک در مورد خودرو ها را خواهد پرسید و او هم به احتمال زیاد، مانند همیشه، جوابی صادقانه به این پرسش خواهد داد.