اپل و واقعیت مجازی؛ تلاقی کمال یا کناره گیری متکبرانه؟

نمایشگاه CES امسال هم آمد و رفت؛ نمایشگاهی که در آن باز هم شاهد رونق داشتن نوعی فناوری به نام «واقعیت مجازی» بودیم. این تکنولوژی از سال گذشته تا کنون مورد توجه ویژه توسعه دهندگان سخت افزاری و نرم افزاری قرار گرفته است.

نمایشگاه CES 2016 البته یک هم ستیزی زیبای دیگر را هم برایمان به نمایش کشید: بزرگترین شرکت تکنولوژیک جهان هنوز هیچ جایی در وادی پر طرفدار و خوش آینده واقعیت مجازی ندارد. اپل نه تنها هیچ محصولی در رابطه با واقعیت مجازی یا افزوده توسعه نداده، بلکه زیاد هم مشخص نیست مدیران ارشد این کمپانی استراتژی و تصمیم مشخصی برای این فناوری اتخاذ کرده باشند.

برای درک بهتر پتانسیل VR (واقعیت مجازی)، بهتر است به گفته های فرانک آزر «Frank Azor»، موسس شرکت Alienware نگاهی داشت که در نمایشگاه CES در کنار موسس آکیلس گفته بود: «واقعیت مجازی باعث خیزش دوم PC گیمینگ می شود.»

شرکت Alienware در سال ۱۹۹۶ تاسیس شد و با پرداخت قیمتی بالاتر از حد معمول، می توانستید ابزارهای گیمینگ اش را خریداری کنید که برای داشتن تجربه ای بسیار پویا از بازی های کامپیوتری طراحی شده بودند. حالا و قریب به ۲۰ سال بعد، آقای آزر دوباره همان استعداد را در واقعیت مجازی می بیند و می گوید: «هر محصولی که بسازیم، هرآنچه توسعه دهیم، با پیش زمینه استفاده از آن در دنیای واقعیت مجازی خواهد بود.»

بیراه نیست اگر بگوییم که اپل انقلاب بازی های کامپیوتری در میانه دهه ۹۰ میلادی را به طور کامل از دست داد. در آن زمان همین شرکت در حال دست و پا زدن برای بقا بود و حالا تبدیل شده است به سودآورترین شرکت موجود در کره زمین و البته درآمدهای بسیاری هم از بازی هایی که به لطف iOS فروخته می شوند دارد اما قریب به دو دهه، اهالی کوپرتینو از دنیای حقیقی گیمینگ به دور بودند در حالی که سایر شرکت ها رشد شگرفی در این زمینه داشته اند.

ضمنا، گیمینگ در Mac در حد و اندازه های یک شوخی نه چندان جالب باقی مانده و اپل در این زمینه سال های سال از دیگران عقب تر است.

سوالی که مطرح می شود این است که اپل تا چه زمانی می خواهد از این وادی خارج مانده و حتی به حضور در عرصه VR فکر نکرده و پشت سایه سایر برندها پنهان بماند؟ تجربه کاربری واقعیت مجازی - حال چه رولرکوستری باشد که در موبایل با کاردبورد آن را تجربه می کنید چه شبیه سازی بسیار واقعی در آکیلس ریفت - آینده ای روشن دارد، هر چند که هنوز هم به مرحله کمال نزدیک نشده و نمی تواند همه افراد را راضی کند.

نکته اینجاست که به دلیل وجهه انحصار طلب اپل، هیچ شرکتی به جز خود اپل نمی تواند برایش پلتفرم واقعیت مجازی را طراحی کند. شاید نام های بزرگی نظیر «Epic Games» مخفیانه تلاش کنند تا این کار را برای اکوسیستم شرکت مورد بحث انجام دهند اما بیایید رو راست باشیم: یک تجربه شخص ثالث، همیشه در حد یک تجربه شخص ثالث است.

در تیم توسعه ای که آکیلس در اختیار داشت، چندین و چند ستاره بی چون و چرا می درخشیدند که باعث شدند کار این شرکت به اینجا رسیده و از میان آنها صرفا کافیست نام «جان کارمک» (John Carmack) را بشنوید؛ برنامه نویسی افسانه ای که به 3D سازی بازی های کامپیوتری در سال ۱۹۹۳ با بازی Doom کمک شایان ذکری کرد.

پس از آکیلس، می رسیم به گوگل که اتفاقا در روزهای اخیر برایتان گفتیم بحث واقعیت مجازی را بسیار جدی تر از پیش دنبال می کند. این شرکت در کنفرانس I/O سال گذشته از Jump پرده برداشت که میتوانست ویدیوهای ۳۶۰ درجه را به ثبت برساند. محصولی که به ویدیو سازان کمک های شایان ذکری خواهد کرد تا بتوانند محتوای مورد نیاز برای هدست های واقعیت مجازی را فراهم آورند.

سپس نوبت به مایکروسافت می رسد که طی روز های آتی کیت توسعه هولولنز را در اختیار توسعه دهندگان برگزیده خود قرار خواهد داد.

شرکت Valve و کمپانی HTC در همکاری مشترکی، هدست Vive را توسعه داده اند که می توان آن را رقیب مستقیم آکیلس دانست. سونی هم در حال توسعه PlayStation VR بوده و فعلا تلاش می کند دامنه عنوان ها برای این مبحث را افزایش دهد. حتی نوکیا هم حالا می خواهد با واقعیت مجازی به دنیای تکنولوژی مصرفی برگردد. اما اپل کجاست؟

همانند هر تکنولوژی پیشرفته دیگری، مشخص است که توسعه دهندگان نرم افزار، سخت افزار و شخص ثالث ها باید دست در دست هم داده و همکاری نمایند تا در نهایت یک تجربه پایدار و عالی به دست کاربر نهایی برسد. در آینده شما بین شرکت های آکیلس، اچ تی سی، سونی و محصولات آنها تصمیم گرفته و یکی را بر اساس نوع و کیفیت هدست، عناوینی که در اختیار دارند یا راحتی استفاده از هدست انتخاب خواهید کرد.

اپل برای خود عاداتی دارد که آنها را به خوبی می شناسیم. این شرکت از برنامه های آینده اش به هیچ عنوان سخن نمی گوید مگر در مراسم خود و زمانی که یک محصول تمام و کمال را آماده کرده باشد؛ محصولی که در همان نگاه اول، استعداد دل ربایی بالایی داشته باشد اما در سال ۲۰۱۵ چنین نبود و این عادت تا حد زیادی ترک شد.

تقریبا می توان گفت تمام محصولات سخت افزاری که سال پیش از سوی اپل ارائه گشتند حالتی خام و Beta داشتند و این در حالیست که در لا به لای صحبت ها هم به هیچ عنوان حرفی از «واقعیت مجازی» بر زبان هیچ یک از مدیران ارشد شرکت ساکن کوپرتینو جاری نشد. برداشت منطقی که می توان از شرایط کنونی داشت این است که حتی اگر حالا اپل این استراتژی را دنبال می کند، تلاش هایش هنوز به مرحله Beta هم نرسیده اند که بخواهد آنها را به ما نشان دهد.

تا اینجای کار، تنها نشانه های علاقمندی اپل به تکنولوژی واقعیت مجازی خرید چند شرکت کوچک در این زمینه به همراه چند عدد استخدام است. البته این موضوع را هم نباید فراموش کرد که در مورد شرکتی صحبت می کنیم که بر خلاف سایر کمپانی های بزرگ، از استانداردهای پذیرفته شده ای نظیر Blu-ray و Micro USB استقبال نکرد و حالا هم بعید نیست که فناوری مورد بحث ما را به شکل کلی نادیده گرفته باشد.

با این همه، انتظار می رود که اپل هم دیر یا زود وارد این بازی شود. تکنولوژی واقعیت مجازی یک تب زودگذر برای فروش برخی محصولات و کسب سود بالای مقطعی نیست بلکه آمده تا نسل بعدی پلتفرم های کامپیوتری را تشریح نماید و نحوه تعامل ما با دنیای تکنولوژی را نیز دچار دگرش کند.

نیازی نیست اپل بخواهد فناوری مورد بحث را از ابتدا پایه گذاری کرده و در این زمینه تلاش های بسیاری نماید. نکته ای که وجود دارد ولی این است که این شرکت تا زمانی که یک تجربه کاربری قابل قبول از تکنولوژی مورد نظرش نداشته باشد آن را در اختیار کاربرانش قرار نمی دهد و راستش را بخواهید، واقعیت مجازی تا داشتن یک تجربه کاملا عالی و بی نقص هنوز چند سالی فاصله دارد. نکته اینجاست که در همین بین، اگر اپل غفلت کند از انقلاب دوم گیمینگ هم جا خواهد ماند.

ما در حال سپری کردن سپیده دم ۲۰۱۶ هستیم و از همین جا، می توان دید که سال پیش رو، زمانی عالی برای تکنولوژی مورد بحث و شرکت های توسعه دهنده اش خواهد بود تا فرصت درخشیدن داشته باشند. دیگر آکیلس تنها کمپانی ارائه دهنده تجربه کاربری عالی در زمینه VR نیست و بقیه هم به خود آمده و بهترین هایشان را رو کرده اند.

مشارکت های سونی، اچ تی سی و مایکروسافت در خصوص فناوری های مرتبط، هر کام به تنهایی قابل تقدیر بوده و البته رقابت را در بین شرکت های مختلف بیشتر می کند. فناوری واقعیت مجازی، بی نیاز از اپل برای رشد است و البته در زمانه کنونی، اپل هم نیازی به واقعیت مجازی ندارد تا در مقام با ارزش ترین برند جهان باقی بماند. هر چند اگر در آینده شاهد تلاقی اپل و واقعیت مجازی باشیم، مشخصا اتفاقات هیجان انگیزتری در این حوزه رخ خواهد داد.