۶ توصیه ساده برای تقویت حافظه و حفظ سلامت مغز

از الگو های فکری گرفته تا احساسات، تمام جنبه های انسانی در محدوده ی ظرفیت فوق العاده ی ماده ی خاکستری و ماده ی سفید مغز ما قرار می گیرند. اما این عضو ۱۴۰۰ گرمی و اسرار آمیز بدن ما چگونه می تواند تا این حد بر مسائل مهمی نظیر زندگی، مرگ، آگاهی، ادراک، خواب و غیره تأثیر گذار باشد؟ آیا مغزی که ما با آن به دنیا می آییم، به حالت بهینه ی خود دست پیدا می کند و بعد با گذشت هر سال، آرام آرام و به شکلی اجتناب ناپذیر رو به افول می گذارد؟

دکتر ساندرا باند چپمن، مؤسس و مدیر ارشد مرکز سلامت مغز دانشگاه تگزاس و نویسنده ی کتاب «مغز خود را باهوش تر کنید»، چند سال پیش در مصاحبه ای به پاسخ این پرسش ها پرداخت. او به تازگی در مصاحبه های جدیدش بیشتر به این موارد و همچنین مسئله ی حفظ و تقویت توانایی مغز پرداخته است.

چپمن خیلی سریع اشاره می کند که امروزه امید به زندگی ما از هر زمان دیگری در تاریخ بشر بیشتر است. با این حال، وقتی پای مراقبت از سلامت جسمانی مان به میان می آید به ندرت به حفظ سلامت مغز خود توجه می کنیم. او اعتقاد دارد وقتی علایق تازه ای در ما شکل می گیرد، به دنبال سرگرمی های خاصی می رویم و یا تمرین های خاص مغزی انجام می دهیم، مغزمان ورزیده تر، و در عین حال حافظه مان بیشتر می شود. علم انعطاف پذیری عصبی نیز این قانون را تأیید می کند. به بیان ساده تر، شما کنترل قابل توجهی روی عملکرد مغز خود دارید، چون عملکرد مغز شما به آنچه که تجربه می کنید و چگونگی استفاده از آن وابستگی زیادی دارد.

چپمن در این باره می گوید: «حفظ بهره وری به عنوان یک تصمیم گیرنده، نوآور، استراتژیست و برنامه ریز، برای استفاده از ظرفیت های وسیع مغز، نیازمند رشد و تحریک پیوسته است. بی توجهی نسبت به سلامتِ شناختی و اجازه دادن به مغز برای تحلیل رفتن با امور روزمره ی زندگی به جای تفکر نوآورانه، پیامد های اقتصادی، اجتماعی و شخصی غیر ضروری و مضری به همراه دارد».

او ادامه می دهد «هرچه بیشتر زندگی می کنیم، بازار رقابتی تر می شود، بافتار اجتماعی مان پیچیدگی بیشتری پیدا می کند و استفاده ی حد اکثری از ارزشمند ترین منبع ما یعنی مغزمان لزوم بیشتری می یابد».

در جامعه ی به هم پیوسته ی ما، روز به روز بر تعداد افرادی که از خستگی ذهنی خود ابراز نگرانی می کنند و با اختلال حافظه و حجم نامتناسبی از اطلاعات مواجه می شوند افزوده می شود. این مسئله شاید باعث شود خیلی از ما به این نتیجه برسیم که به یک مسافرت و یا مدتی استراحت احتیاج داریم، در حالی که چاره ی حقیقی ممکن است نیاز به تقویت سلامتی مغزمان باشد.

به گفته ی چپمن، نشانه هایی وجود دارد که اگر در کسی وجود داشت، باید نگاه نزدیک تری به سلامت مغز خود بیندازد. این نشانه ها عبارت اند از احساس مکرر خستگی ذهنی و یا کم شدن انرژی ذهن، افزایش دفعات فراموشی، دشواری در تصمیم گیری، احساس غوطه ور شدن در انبوهی از اطلاعات و عدم توانایی در طرح ریزی یا خلق راه حل های نوآورانه.

این نشانه ها اغلب مواقع برگشت پذیر هستند. به عقیده ی چپمن چیزی که در این میان می تواند کمک کند این است که عادات مغزی نامناسب خود را کاهش دهیم و آگاهانه تصمیم به اتخاذ سبک زندگی بهتر و مناسب تری بگیریم. او اضافه می کند با این وجود، اگر شاهد تغییرات قابل توجهی در حافظه ی خودتان و یا یکی از عزیزانتان بودید، به دنبال کمک متخصص باشید.

۶ توصیه ی زیر از سوی چپمن برای تقویت قوای ذهنی و توان مغزی شما ارائه شده اند:

۱- محدود کردن انجام چند کار با هم

انجام چند کار با هم، بهره وری مغز را کاهش، و خستگی آن و میزان استرس را افزایش می دهد.

۲- بهره مندی از خواب کافی

اطمینان حاصل کنید به طور پیوسته ۷ تا ۸ ساعت در شبانه روز می خوابید. طی خواب، اطلاعات در مغز ما در سطح ادراکی عمیق تری مستقر می شوند.

۳- تعهد به تمرینات ورزشی منظم

برای تقویت حافظه و افزایش توجه و تمرکز، و همچنین بالا بردن جریان خون در ناحیه ی وابسته به حافظه ی مغز، ۳ تا ۴ بار در هفته و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه تمرینات هوازی انجام دهید.

۴- همه چیز را خلاصه به ذهن بسپارید

مطالعات کاری، سمینار های آموزشی، فیلم هایی که می بینید و مقالات و کتاب هایی که می خوانید را خلاصه کنید. خلاصه کردن ایده های تازه، در مقایسه با به خاطر سپاری فهرستی از اطلاعات، حافظه ی بلند مدت مغز شما را تقویت می کند.

۵- تمرکز خود را کاملاً متوجه مسائل مهم کنید

مسیر ورود اطلاعات به نسبت بی اهمیت را به مغز خود مسدود کنید. محدود کردن میزان اطلاعات دریافتی یکی از کار های مهمی است که برای حفظ سلامت مغز خود می توانید انجام دهید.

۶- انگیزه ی خود را حفظ کنید

یک مغز با انگیزه، ارتباطات نرونی سریع تر و مستحکم تری برقرار می کند. علایق خود را شناسایی کنید و بیشتر درباره ی آنها یاد بگیرید.