«دورهمی» به سبک ایرانی؛ ماجرای پیامک های ۱۰ هزار تومانی و نارضایتی بخشی از مخاطبان

مجموعه ی تلویزیونی «دورهمی» با اجرای مهران مدیری در همین مدتی که از پخش آن می گذرد توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است. دورهمی با دکور عظیم خود، در هر قسمت ٣٠٠ نفر از مخاطبان را در محل اجرای برنامه به تماشای بازی بازیگران می نشاند و سعی شده ساختار آن نسبت به سایر آثار نمایشی تلویزیون متفاوت باشد. جدای از مخاطبانی که در استودیو به تماشا می نشینند، میلیون ها نفر دیگر نیز از طریق تلویزیون و شبکه ی نسیم این برنامه را می بینند و احتمالاً جماعت دیگری نیز از طریق اینترنت آن را دنبال می کنند.

«اول مارکت» نیز به عنوان یک فروشگاه مجازی اپلیکیشن‌ های اندرویدی، حامی مالی این برنامه ی پرطرفدار شده است؛ فروشگاهی مجازی که به زعم خود تلاش دارد بزرگ‌ ترین مجموعه از اپلیکیشن‌ های ایرانی و غیر ایرانی را برای مخاطبان فارسی زبان به ارمغان بیاورد.

تا اینجای کار همه چیز خوب و سازنده پیش می رود؛ یک کسب و کار اینترنتی حامی مالی یک کسب و کار تلویزیونی شده است و قطعاً هر دو طرف قرار است از این همکاری دوجانبه به نحو مقتضی منتفع شوند. مثلاً می شود انتظار داشت که با این اتفاق، هر از گاهی شاهد تبلیغ حامی مالی از سوی برنامه ی تلویزیونی باشیم. اما به تازگی و با اعلام یک سامانه ی پیامکی در خلال برنامه و به دفعات، و تشویق مخاطبان به ارسال پیامک به آن، اوضاع کمی آشفته شده و بسیاری از کاربران فضای مجازی به شدت از این موضوع دلخور شده اند.

ماجرا از این قرار است که با ارسال عدد ۱ به سامانه ی اول مارکت با شماره ی ۳۰۸۰، بلافاصله و بدون درخواست تأیید، پیامک دیگری برای کاربر ارسال می شود حاکی از اینکه مبلغ ۱۰ هزار تومان روی قبض بعدی وی محاسبه خواهد شد؛ البته در ازای این مبلغ، ۱۰۰ هزار تومان اعتبار خرید اپلیکیشن و کتاب صوتی از فروشگاه مجازی اول مارکت در اختیار کاربر قرار می گیرد و شانس شرکت در چند قرعه کشی به او داده می شود.

این در حالی است که بسیاری از کاربران می گویند از ماهیت این تراکنش هیچ اطلاعی نداشته اند و صرفاً برای حمایت از برنامه این کار را کرده اند. همانگونه که در تصویر زیر می بینید، متن پیامک ارسالی قبل از پیامک کد فعالسازی، نشان می دهد کسر شدن این مبلغ، پیش از فعالسازی انجام می شود؛ از این رو کاربر ترجیح می دهد حداقل از خدمات استفاده کند و راضی یا ناراضی، کد فعالسازی را ارسال می کند. این یعنی حتی اگر تا این مرحله واقعاً مبلغی کسر نشده باشد، با ارسال کد این اتفاق می افتد.

مشکلی که پیش آمده از چند ایراد اساسی ناشی می شود که بخشی از آن از حرکات نسنجیده ی مخاطب و بخش دیگر آن از عدم شفافیت عمدی یا غیرعمدی برنامه ساز و حامی مالی آن سرچشمه می گیرد. اول از همه اینکه بسیاری از مخاطبان این برنامه ممکن است اساساً از موبایل اندرویدی استفاده نکنند، و روحشان هم خبردار نباشد که اول مارکت فروشگاهی اندرویدی است. به این ترتیب با هر بار تشویق مخاطب به ارسال پیامک، باید این نکته به او یادآوری شود که تنها کاربران اندروید می توانند از اپلیکیشن های فروشگاه استفاده کنند.

دوم اینکه بسیاری از مخاطبان این برنامه ی تلویزیونی ممکن است موبایل اندرویدی داشته باشند، اما به طور اخص با فروشگاه اول مارکت آشنایی نداشته باشند و ندانند خدمات و اپلیکیشن هایی که در ازای ارسال پیامک به آنها دسترسی پیدا می کنند دقیقاً چه هستند. دقت داشته باشید که حتی «یک ماهه» بودن اعتبار ۱۰۰ هزار تومانی خرید هم پیش از ثبت درخواست به کاربر اطلاع داده نمی شود.

و سوم اینکه اساساً در هر بار دعوت از مخاطب به ارسال ۱ به شماره ی سامانه ی پیامکی، توضیح داده نمی شود که این کار ۱۰ هزار تومان برایش هزینه در بر خواهد داشت؛ موضوعی که در بسیاری از شبکه های تلویزیونی دنیا یک قانون است. توجه داشته باشید حتی یک بار ذکر پیامک و دعوت مخاطبان به ارسال، بدون ذکر هزینه ی آن با توجه به مخاطب میلیونی برنامه های تلویزیونی می تواند رقم بسیار قابل توجهی پول را ناخواسته و بدون رضایت مخاطب جابجا کند؛ چه برسد به تکرار آن به دفعات.

حتی در دیگر کانال های اجتماعی این برنامه نظیر صفحه ی اینستاگرام آن با نزدیک به ۷۰ هزار فالوور نیز این موضوع به وضوح به چشم می خورد. گرچه با توجه به خارج از دسترس بودن وبسایت برنامه، برای اطلاع از اصل بودن این صفحه راهی جز چک کردن تعداد فالوور ها و صفحات فالو شده توسط خود دست اندرکاران برنامه باقی نمی ماند. به هر ترتیب، تکلیف کاربر اینستاگرامی که از ماهیت موضوع باخبر نیست چیست؟ اینستاگرام به کنار، کاربری که صرفاً جسته و گریخته قسمت هایی از برنامه را روی تلویزیون یا اینترنت تماشا کرده از کجا باید بداند مجری برنامه در جایی هزینه بر بودن این فرایند را به تفصیل توضیح داده است؟

و در نهایت و جالب تر از هر چیز اینکه، با وجود همه ی این کاستی ها، در صورتی که اول مارکت پس از دریافت پیامک از سوی کاربر، با یک پیامک، هزینه ی مورد نظر را به او اطلاع می داد و از او درخواست تأیید این مبلغ را می کرد، از همه ی این سوء تفاهم ها و دلخوری ها پیشگیری می شد.

ماجرا به همینجا ختم نمی شود. دقت داشته باشید که برای غیر فعال سازی طرح تشویقی اول مارکت، حتماً باید پیامک 1off را به ۳۰۷۰۳ ارسال کنید. از طرف دیگر همانگونه که در تصویر پایین می بینید صحبتی از عودت مبلغ ۱۰ هزار تومانی در کار نیست و به نظر می رسد تنها می توان شرکت در قرعه کشی یا تمدید خودکار احتمالی این طرح برای ماه آینده را غیر فعال کرد. حتی در پایان پیامک غیر فعال سازی نیز کاربر مجدداً به ارسال عدد ۱ تشویق می شود؛ با ادبیاتی که می تواند یک بار دیگر این شبهه را در ذهن کاربر به وجود بیاورد که شاید بازگرداندن طرح لغو شده، هزینه ای نداشته باشد:

این تجربه ها نشان می دهد موضوعاتی مثل این تا چه حد می توانند حساس باشند، خشم کاربران را برانگیزند و حتی اعتماد مردم به رسانه را تحت تأثیر قرار دهند. تک تک کلماتی که در چنین مراوداتی میان اپراتور و مخاطب رد و بدل می شود باید از شفافیت و وضوح کافی برخوردار باشد. باید قوانینی در این زمینه وجود داشته باشد تا جلوی سوء برداشت های احتمالی گرفته شود؛ چه از سوی رسانه ای که این پیام را به جامعه مخابره می کند و چه از سوی اپراتوری که آن را اجرا می کند.

ناگفته نماند، مخاطب نیز به همان اندازه باید هشیاری به خرج دهد. صرف اینکه یک شخصیت شناخته شده ی تلویزیونی در یک رسانه ی بزرگ شما را دعوت به ارسال کدی به شماره ای می کند، دلیل خوبی برای جوزدگی و تبعیت از خواسته ی او نمی شود. در عصر فناوری و ارتباطات، ارسال تنها یک رقم کد می تواند سرنوشت آینده را به هر میزان که می توانید فکرش را بکنید تغییر دهد. بهتر است پیش از چنین کاری، از ابعاد مختلف آن و پیامدهایش اطلاع حاصل کرد. به هر صورت باید صبر کرد و دید واکنش مسئولان برنامه و دست اندرکاران حامی مالی آن به نارضایتی شدید کاربران از این موضوع چیست و چه راهکاری برای جبران عدم شفافیت پیش آمده اندیشیده می شود.

گفتنی است حق ارائه ی توضیحات مربوطه برای دست اندرکاران این برنامه و حامی مالی آن در دیجیاتو محفوظ است.

بروز رسانی: اول مارکت طی بیانیه ای اعلام کرده است که مشترکان ناراضی می توانند نسبت به استرداد وجه پرداخت شده اقدام نمایند. نحوه انجام کار را در این مطلب می توانید مطالعه نمایید.