خط و خطوط نامفهومی که بزرگ ترین کشف فیزیکی داوینچی را رقم زدند

لئوناردو داوینجی نقاش، مجسمه ساز، معمار و مهندس دوره رنسانس در ایتالیاست که البته علاوه بر آثار هنری اش، دست نوشته ها و دفترچه های یادداشت متعددی هم از وی به یادگار مانده. مورخانه حوزه علم و هنر نیز بارها و بارها تلاش کرده اند که به رمزگشایی دست نوشته های وی بپردازند و متاسفانه تا به امروز نتیجه این بود که اطلاعات ثبت شده در آنها [به طور مشخص یک صفحه خاص] کاملا نامفهوم و بدون معنای مشخص است.

حالا اما پژوهش تازه ای که توسط ایان هاچینگز از اساتید دانشگاه کمبریج انجام شده نشان می دهد یکی از صفحات به جای مانده از دفترچه های داوینچی که مربوط به سال 1493 میلادی می شود در برگیرنده اطلاعاتی ناب و مبتکرانه است و این اطلاعات را می توان نخستین سوابق مستند در مورد قوانین مربوط به اصطکاک دانست.

البته بسیاری این مساله را پذیرفته اند که نخستین پژوهش های نظام مند در مورد اصطکاک (که در واقع پایه علم مدرن سوده شناسی یا مطالعات در مورد اصطکاک و روان کاری را تشکیل می دهند) توسط شخص داوینچی انجام شده که البته مشخص نبود این دانشمندان دقیقا چه زمانی به این یافته ها دست پیدا کرده است.

هاچینگز در ادامه توانست جزئیات مربوط به تقدم و تاخر زمانی این اطلاعات را کنار هم بچیند و مشخص نماید که داوینچی دقیقا چه زمانی به این اطلاعات رسیده و مطالب ذکر شده را در این صفحه یادداشت کرده است.

یادداشت های نامفهوم با رنگ قرمز

براساس گزارش سایت Gizmodo، این صفحه از آغاز قرن بیستم میلادی نظر دانشمندان را به خود جلب نموده و علت هم طرح کم رنگ زنی در بخش بالای صفحه و عبارت cosa bella mortal passa e non dura به معنای «زیبایی ظاهر از بین می رود و ابدی نیست» در کنار آن است.

اما یکی از کارشناسان و مدیران موزه در دهه 1920 میلادی اعلام کرد که این صفحه صرفا حاوی «یادداشت ها و نمودارهای نامفهومی است که به رنگ قرمز ترسیم شده اند».

تقریبا یک قرن بعد از آن ماجرا، هاچینگز به این نتیجه رسید که بهتر است بار دیگر به اطلاعات ذکر شده در این اسناد نگاهی بیاندازد. او در بررسی های خود کشف کرد که ارقام حدودی هندسی در زیر یادداشت های قرمزرنگ در اصل ردیف هایی از بلوک را نشان می دهد که با استفاده از یک وزنه آویزان شده از قرقره حرکت داده می شوند و این دقیقا همان آزمایشاتی است که دانشجویان رشته فیزیک برای نمایش قوانین اصطکاک انجام می دهند.

هاچینگز در بیانیه خبری منتشر شده از سوی دانشگاه کمبریج اظهار داشت: طرح ها و متون نشان می دهند که داوینچی اصول پایه اصطکاک را در سال 1493 میلادی درک کرده است. او ادامه داد: او می دانسته که نیروی اصطکاک میان دو سطح ساینده به وزنی بستگی دارد که سطوح را به هم می ساید و اصطکاک نیز مستقل از محدوده های تماسی میان آنهاست. اینها همان قوانینی هستند که ما امروز می دانیم و به یافته های Guillaume Amontons دانشمند فرانسوی که دویست سال بعد آنها را مطرح ساخته اعتبار می بخشند.

قرن ها جلوتر از زمان

هاچینگز حتی توانسته نشان دهد که داوینچی چطور از درک خود در مورد اصطکاک برای طراحی ماشین های پیچیده در دو دهه بعد از این یافته استفاده نموده است. این هنرمند دوره رنسانس در واقع به فواید و اثرگذاری اصطکاک پی برده و آن را روی رفتار چرخ ها، محورها و دیگر قطعات یکپارچه ماشین آلات طراحی شده اش پیاده کرده است.

وی اظهار نمود: مطالعات 20 ساله داوینچی درمورد اصطکاک جایگاه او را به عنوان پیشتاز الهام بخش علم سوده شناسی تایید می کنند.