چگونه CPU و GPU کامپیوترهای شخصی را بنچمارک کنیم؟

زمانی که پردازنده اصلی یا پردازشگر گرافیکی جدیدی وارد بازار می شود، اخبار مربوط به اطلاعات بنچمارک آنها را همه جا می بینیم. بنچمارک یا «محک زدن» به کاربران اجازه می دهد تا دمای قطعات مورد نظر را زیر فشار کاری سنگین اندازه گیری کنند، عملکرد PC را بر حسب FPS (فریم بر ثانیه) بسنجند، و پایداری اجزای سخت افزاری کامپیوترشان را بیازمایند.

علاوه بر اینها، بنچمارک را می توان به عنوان معیار مقایسه دستگاه های مختلف در سرتاسر جهان در نظر گرفت. به همین منظور، می خواهیم روند اجرای آزمون های عملکرد که توسط متخصصین انجام می شود را مرور نماییم. با ما همراه باشید.

چرا بنچمارک صورت می گیرد؟

در روند بنچمارک، خروجی عملیاتی قطعات PC شما مشخص شده و با قطعات مشابه دیگر مقایسه می گردد. این عملیات، به شما اجازه می دهد عملکرد اجزای مختلف و نقایص احتمالی در آنها را دریابید.

مثلاً اگر CPU رده بالایی در اختیار دارید، اما کارت گرافیک شما ضعیف است، ممکن است مشکلاتی را در حین اجرای بازی های گرافیک بالا تجربه کنید. این اختلاف عملکرد در روند بنچمارک مشخص خواهد شد.

همچنین اگر پردازنده اصلی و پردازشگر گرافیکی شما هر دو سطح بالا باشند، اما یکی از آنها زیر بار پردازشی بیش از حد داغ شود، کامپیوتر بدون اخطار و به یک باره خاموش می شود. در این حالت نیز نرم افزارهای بنچمارک به کمک شما خواهند آمد.

در واقع با انجام بنچمارک می توان از موارد فوق به خوبی آگاه شد، ضمن اینکه گیمرهای حرفه ای نیز قادرند عملکرد PC خود را به طور کامل ارزیابی نمایند.

توجه داشته باشید بنچمارک با تست فشار یا «Stress Test» متفاوت است. در تست های فشار، قطعات کامپیوتری تا سطحی فراتر از حد مجاز عملکردشان زیر بار عملیاتی قرار می گیرند. این تست ها زمانی مفید هستند که می خواهید بدانید قطعات سخت افزاری کامپیوتر در حالت اورکلاک چگونه عمل می کنند و تا چه اندازه زیر بار پردازشی اضافه تاب خواهند آورد.

در مقابل، بنچمارک آزمون هایی را در سطوح مختلف فشار روی قطعات مورد نظر اجرا می کند. توجه داشته باشید که برای ثبت دقیق امتیاز عملیاتی، باید تمامی برنامه های در حال اجرا را ببندید، زیرا برای تست دقیق به 100% توان پردازنده اصلی نیاز داریم.

پارامترهای بنچمارک

همان طور که می دانید، ابزارهای محک زنی زیادی در فضای اینترنت وجود دارند، و نمی توان گفت کدام یک بهتر از دیگریست. با این حال، آزمون های بنچمارک هر روز پیشرفته تر از قبل می شوند، و برای انتخاب ابزار مناسب باید بدانید دقیقاً قصد انجام چه کاری را دارید.

پارامترهای عمومی

در بنچمارک های کلی سه متغیر ساده ارزیابی می شوند: سرعت کلاک، دما و ولتاژ. نرم افزار HWMonitor اطلاعات دقیقی در این زمینه به شما می دهد. البته در واقع استفاده از این نرم افزارهای نظارتی به معنای بنچمارک نیست، اما با این ابزارها می توان پارامترهای یاد شده در حین انجام بنچمارک های دیگر را تحت نظارت داشته یا ثبت نمود.

در این ابزار و در حالت ساده، دو متغیر کلیدی نمایش داده می شوند: سرعت کلاک و دما. اگر در حالت عادی دما بیش از حد مجاز نشان داده شود (مثلاً 90-80 درجه سانتیگراد) باید اقداماتی را در جهت کاهش آن انجام دهید. اگر می بینید در حالت عادی قطعات PC شما خنک هستند اما زمان اجرای فعالیت های سنگین بیش از حد داغ می شوند، احتمالاً فن خنک کننده کارت گرافیک از کار افتاده است.

FPS

سنجش FPS یکی از بهترین روش های تست کارآیی PC به شمار می رود. این آزمون کاملاً قابل اطمینان است، زیرا نتیجه آن هم به CPU و هم به GPU بستگی دارد. هرچه FPS بیشتری به دست آید، می توان گفت PC توان بالاتری دارد.

متخصصین نقد و بررسی اجزای سخت افزاری معمولاً FPS را در سه حالت حداقل، حداکثر و میانگین بررسی می کنند. همچنین رابطه معکوسی بین مقدار FPS و عملکرد در زمان اجرای بازی وجود دارد، یعنی حداقل FPS زمانی به دست می آید که سنگین ترین مراحل بازی اجرا شود و بالعکس.

بنچمارک FPS در دو حالت شبیه سازی شده و واقعی (بلادرنگ) صورت می گیرد. اگر برنامه در حال اجرا از پیش رندر شده باشد، از نوع شبیه سازی شده به شمار می رود. این تست ها، عملکرد کامپیوتر در حالت فعالیت عادی و سنگین را ارزیابی می کنند.

در بنچمارک FPS بلادرنگ، آزمون در حین اجرای واقعی بازی ها انجام می شود. در این حالت، عملکرد کامپیوتر در زمان اجرای بازی های مختلف ارزیابی می گردد. مثلاً کاربران می توانند بازی های سبکی همچون «League of Legends» یا بازی های سنگین مانند «GTA V» را برای بنچمارک به کار گیرند.

نتایج FPS بین دو حالت فوق بسیار متفاوت است، همچنین شرایط تنظیمات گرافیکی بازی نیز در این امتیاز تأثیر دارد. مشخص است که نتایج FPS بلادرنگ، بسیار مطمئن تر و واقعی تر از تست های شبیه سازی شده هستند، اما متخصصین معمولاً نتایج هر دو حالت را ارائه می کنند.

امتیاز

این طور نیست که همه نرم افزارهای بنچمارک در پایان تست به سخت افزار شما امتیاز بدهند، اما برخی از آنها مانند 3DMark و RealBench نمره ای را به شما نمایش می دهند. این امتیاز مختص همان نرم افزار بوده و از آن برای مقایسه سخت افزارهای مختلف استفاده می شود.

البته از امتیازات بنچمارک نمی توان فهمید که چه بازی ها یا برنامه هایی روی کامپیوتر شما اجرا می شوند، اما می توانید بدانید PC شما در مقایسه با دیگر کامپیوترهای سرتاسر جهان در چه وضعیتی قرار دارد.

بنچمارک پردازشگر گرافیکی

بنچمارک GPU روشی عالی برای سنجش توانایی کارت گرافیک تازه خریداری شده، یا اورکلاک شده به شمار می رود. همان طور که گفتیم، این بنچمارک در دو حالت شبیه سازی شده و واقعی (بلادرنگ) اجرا می شود.

پردازنده گرافیکی نقش اساسی را در عملکرد گیمینگ ایفا می کند، اما نقش آن در فعالیت های روزمره و مالتی تسکینگ چندان حیاتی نیست. بهترین روش برای بنچمارک واقعی، اجرای یک بازی کامپیوتری سنگین و ثبت FPS با استفاده از نرم افزارهای مربوطه است.

در این تست اگر FPS در بازه 20-10 قرار گیرد، مجبور خواهید بود تنظیمات گرافیکی بازی را پایین تر بیاورید تا بتوانید آن را به خوبی اجرا نمایید.

بنچمارک شبیه سازی شده

در میان شرکت های تولید کننده نرم افزارهای بنچمارک پردازنده گرافیکی، شاید هیچکدام بهتر از Unigine نباشد. این کمپانی نسخه رایگان Heaven Benchmark را ارائه کرده که ابزاری عالی برای تست عملکرد GPU به شمار می رود.

کمپانی FutureMark هم نسخه رایگانی از نرم افزار رایگان 3DMark را در اختیار کاربران قرار داده که قطعات مختلف PC را محک می زند.

البته این دو نرم افزار با یکدیگر تفاوت دارند، زیرا از نسخه های متفاوت DirectX پشتیبانی می کنند. نسخه رایگان Heaven از DirectX 11 استفاده می کند، اما 3DMark می تواند DirectX 12 را که مختص ویندوز 10 است نیز به کار گیرد.

در این نرم افزارها در صفحه اولیه می توانید تنظیمات گرافیکی موردنظر را انتخاب کرده و سپس تست را آغاز نمایید. هرچه تنظیمات را بالاتر ببرید، فشار بیشتری به سیستم وارد می شود. همچنین با افزایش رزولوشن بنچمارک، اگرچه تصاویر واضح تری را می بینید، اما بار محاسباتی روی GPU نیز بسیار افزایش خواهد یافت.

بنچمارک واقعی یا بلادرنگ

در این نوع بنچمارک، کارآیی GPU در زمان اجرای واقعی بازی ها سنجیده می شود. به این روش می توان FPS را در تنظیمات مختلف بازی های مورد نظر به دست آورد. همچنین می توان عملکرد کارت گرافیک در زمان اجرای آنها را ارزیابی نمود.

به عنوان مثال بازی هایی در کلاس AAA همواره بار پردازشی سنگین تری روی GPU خواهند داشت، اما بازی های مالتی پلیر آنلاین همچون «League of Legends» یا «World of Warcraft» راحت تر اجرا می شوند.

برای اجرای بنچمارک واقعی، می توانید از نرم افزار معروف و پرکاربرد Fraps استفاده کنید. با اجرای این برنامه، FPS به صورت بلادرنگ در گوشه صفحه نمایش داده می شود.

در این نرم افزار فقط گزینه MinMaxAvg را علامت بزنید و باقی کار را به برنامه بسپارید. حال می توانید بنچمارک بلادرنگ را اجرا کرده و Fraps را مینیمایز نمایید، سپس بازی مورد علاقه خود را اجرا کنید، می بینید که FPS به رنگ زرد در گوشه صفحه پدیدار می گردد.

برای بنچمارک دقیق، هنگام اجرای بازی دکمه F11 را بزنید. در این حالت Fraps به ثبت حداقل، حداکثر و میانگین FPS می پردازد و اطلاعات را ذخیره می کند. در تصویر زیر نمونه ای از فایل ذخیره شده برنامه فوق را می بینید:

بنچمارک CPU

بنچمارک پردازشگر اصلی اندکی با سنجش GPU متفاوت است، زیرا بیشتر به توانایی های مالتی تسکینگ PC شما توجه دارد تا به اجرای روان بازی ها، و همان طور که می دانید حضور پردازنده اصلی قوی تر دلیلی برای اجرای بهتر بازی ها نخواهد بود.

لازم به ذکر است که از نرم افزارهای بنچمارک FPS می توان برای محک زدن سرعت CPU نیز استفاده کرد، اما تست پردازنده اصلی معمولاً به نحوه اجرای چندین برنامه به صورت همزمان و بهینه توجه دارد.

بنچمارک رندرگیری

یکی از معروف ترین نرم افزارهای بنچمارک CPU یعنی CineBench  زمان رندرگیری از صحنه گرافیکی خاصی را می سنجد، و بنابراین داده های قابل قبول و مطمئنی را برای مقایسه فراهم می سازد.

سرعت رندرگیری و اجرا، هر دو به شدت به CPU وابسته هستند. متخصصین اغلب از تست فوق برای ارزیابی عملکرد پردازنده های مختلف بهره می گیرند. البته این آزمون را نمی توان برای بررسی کارکرد CPU در شرایط عادی و روزمره به کار گرفت، و نتایج آن معیاری برای انجام فعالیت های مالتی تسکینگ به شمار نمی رود.

بنچمارک های واقعی

نرم افزارهایی همچون GeekBench به کاربران اجازه می دهند CPU را ارزیابی کرده و امتیازاتشان را با پایگاه داده کامل موجود در این وب سایت مقایسه نمایند. همچنین سازنده این نرم افزار ادعا می کند بنچمارک به صورت واقعی انجام شده و نتایج آن کاملاً دقیق هستند.

البته بسیاری از کاربران ترجیح می هند از نرم افزار RealBench استفاده کنند، زیرا آزمون های مختلفی را برای بنچمارک CPU ارائه می کند. این تست ها شامل ویرایش تصویر، رمزگردانی ویدیو، برنامه نویسی و مالتی تسکینگ هستند. این نرم افزار همچنین تمامی پروسه های در حال اجرا را مستقیماً روی دسکتاپ به نمایش می گذارد.

زمانی که نتایج به دست آمد، می توانید امتیاز RealBench را با دیگر نتایج به دست آمده در این سایت مقایسه کنید.

امتیاز شما چقدر است؟

اگر تاکنون سیستم خود را محک نزده اید، اکنون زمان مناسبی است که با بهره گیری از ابزارهای رایگان معرفی شده در این نوشته، دست به کار شوید. اگرچه این عملیات جذاب نمی تواند عملکرد سیستم شما را بهبود بخشد، اما شاید بتواند از بروز برخی مشکلات جلوگیری کرده یا شما را نسبت به نقص بعضی قطعات آشنا سازد. ضمن اینکه معیاری برای مقایسه توان سخت افزاری PC خود با دوستانتان در اختیار خواهید داشت.