بررسی رانا صفر کیلومتر؛ پرحاشیه ترین محصول ایران خودرو

تولید رانا به نوعی به ماجرای خروج پیکان از خط تولید مربوط است، در آن سال ها که ایران خودرو خود را یگانه منجی صنعت کشور می دانست و با افتخار بر طبق تولید خودروهای ملی می کوبید، پروژه ساخت جایگزینی برای پیکان قدیمی توسط این شرکت استارت خورد.

با توجه به گذشت چند سال از تولید پژو 206 و داخلی سازی اکثر قطعات آن، تصمیم بر این شد که جایگزین ارزان قیمت پیکان به عنوان رقیبی برای تندر 90 (که خود نیز قرار بود جایگزین پیکان شود) بر مبنای پژو 206 شکل بگیرد.

اما از آنجا که 206 خودرو نسبتا گران قیمت و پیچیده ای بود، برای کاهش قیمت تمام شده جایگزین پیکان، مهندسان ایران خودرو دست به باز طراحی قطعات داخلی و خارجی زدند تا با خلق خودرویی تازه (همانند آنچه در مورد سمند و 405 اتفاق افتاد) ضمن کاهش هزینه ها، نام پژو را نیز از روی محصول جدید بزدایند.

اما در عمل برنامه ها چه در مورد تندر 90 و چه در مورد این پیکان جدید آنطور که باید و شاید پیش نرفت. سال 1388 بود که خودرو جدیدی توسط شرکت ایران خودرو همزمان با مراسم گزینش اقای جواد نجم الدین به عنوان مدیر عامل جدید این شرکت، به نام رانا رونمایی شد.

اما رانا چندان به مذاق مدیرعامل جدید این شرکت خوش نیامد و در گوشه یکی از سوله های این شرکت به خاطره ها پیوست.
سرانجام 8 خرداد سال 91 بود که در پی تغییر و تحولات بازار ارز و تشدید تحریم ها، عقب نشینی پژو از حضور در بازار ایران و کاهش قدرت خرید مشتریان، مدیران ایران خودرو تصمیم به پیش فروش رانا گرفتند.

رانا که بر روی پلت‌فرم 206 ساخته شده بود نسبتا یک خودرو ملی به حساب می امد و آن را دومین خودرو ملی ایران‌خودرو می دانستند بطوریکه که ایران‌خودرو آنقدر به این خودروی خود می نازید که منوچهر منطقی مدیرعامل پیشین این شرکت در اظهارنظری جالب اعلام کرده بود که رانا راهی بازار امریکا خواهد شد.

هنگامی متوجه شدیم که گفته های منوچهر منطقی بلوفی بیش نبوده است که، رانایی که قرار بود با قیمت ده میلیون تومان به بازار عرضه شود فقط برای پیش خرید باید ده میلیون تومان به ایران‌خودرو پرداخت می کردید و هنگامی که خودرو را تحویل می گرفتید هنوز با همان خودرو ده میلیون تومانی روبرو بودید.

خودرویی که حتی در حد بازار داخلی هم نبود چه برسد به آمریکا

مدل های اولیه رانا دارای مشکلاتی از قبیل بی کیفیت بودن داشبورد، زیاد بودن میزان سر و صدا اتاق، مونتاژ ضعیف و مشکلات برقی بسیاری بودند.

با این وجود پس از گذشت 5 سال از حضور این خودرو در بازار کشور، سرانجام ایران خودرو در چند ماه اخیر تصمیم گرفته تا دستی به سر و گوش این کره اسب سرراهی بکشد و کیفیت آن را افزایش دهد.

حالا طبق آمار منتشر شده توسط سازمان بازرسی، کیفیت اولیه رانا افزایش یافته و جز معدود خودرو های کشور است که کارت طلایی سه ستاره بر روی سینه خود دارد، برای مقایسه جالب است بدانید که در این کلاس قیمتی، پژو 206 صندوق دار و تندر 90 از دیگر خودروهای سه ستاره بازار محسوب می شوند و یکسان بودن کیفیت خودروهای ایرانیزه شده خانواده پژو 206 با تندر 90 خود از عجایب روزگار است.

از این رو برای بررسی بیشتر تصمیم گرفتیم تا به سراغ یکی راناهای صفر کیلومتر برویم  و ببینیم تفاوتی در کیفیت ساخت آن طی این سال ها بوجود آمده است یا خیر.

لازم به ذکر است که مدل بررسی شده توسط یکی از خریداران این خودرو در اختیار ما قرار گذاشته شده است که مدل LX بوده و فول آپشن محسوب می شود.

طراحی ظاهری

هنگامی که به رانا نگاه می کنید کاملا متوجه می شوید که از 206 چه چیزهایی به ارث برده است. به خصوص آنکه رانا در نمای جانبی بیشترین شباهت را به 206 دارد اما از پشت و جلو مورد فیس لیفت و تغییرات قابل توجهی قرار گرفته است.
چراغ های کشیده که لامپ های تلسکوپی در آن بکار رفته است زیبایی بخصوصی مخصوصا در تاریکی شب بوجود می آورد. اختلاف سطح و فاصله موجود بین کاپوت، گلگیر و سپر مقداری توی ذوق میزند که نشان از کیفیت کم مونتاژ خودرو دارد.
پشت خودرو تا هنگامی که چراغ های مه شکن را روشن نکنید تقریبا بی عیب است.

نکته جالب در مورد مه شکن عقب این است که هنگامیآنها را روشن کردیم، به نظر می رسید که چراغ مه شکن سمت شاگرد سوخته است اما اینگونه نبود. بلکه قاب چراغی که سمت شاگرد روی سپر قرار دارد چیزی جز یک شب رنگ نیست و حتی اگر خودتان هم بخواهید برای آن لامپ نصب کنید، با مشکلات زیادی روبرو می شوید.

چراغ ترمز ثانویه نیز از پشت شیشه به روی صندوق انتقال پیدا کرده است که ظاهری مدرن تر به آن بخشیده است. بر روی سپر عقب، قلاب مربوط به بکسل کردن خودرو به شکل کاملا بی دلیلی از سپر بیرون زده است. قفل صندوق عقب نیز شرایط مشابهی دارد و نصب آن بدون هیچ روکش یا پوششی باعث برهم خوردن سادگی و نظم بصری نمای عقب خودرو شده است.

طراحی کابین و فضای داخلی رانا

با اولین نگاه به داشبورد خودرو در می یابیم که از قسمتی که از هم جدا شده اند و به درستی سفت نشده و لق میزند. کمی پایین تر که می آیید با وجود اینکه نسخه موجود از مدل فول اپشن بود، دکوری بودن یک کلید کاملا به چشم می آید.

کنسول وسط نیز به همین ترتیب است و همان ظاهر قدیمی 206 را دارد که جای کنترل آینه های بغل، ترمز دستی، دسته دنده و کلید شیشه های جلو در آنجا قرار دارد.

طبیعتا نباید انتظار وجود امکانات ساده ای نظیر زیر آرنجی برای راننده یا سرنشین کنار را داشته باشید اما در عوض صندلی ها نسبتا نرم و راحت هستند و قابل قبول به نظر می رسند.

کنترلر های سیستم تهویه نیز فرق چندانی با مدل اصلی خود که 206 است ندارد. در بالای داشبورد یک کامپیوتر کوچک وظیفه نشان دادن تاریخ، ساعت، هشدار باز بودن درها، دمای محیطی و مونیتورینگ حسگر دنده عقب را بر عهده دارد.

تجربه رانندگی با رانا 95

هنگامی که پشت فرمان رانا می شینید اولین چیزی که به چشم می خورد کیلومتر شمار باز طراحی شده نسبت به دیگر محصولات شرکت است. که ترکیبب رنگ قرمز کیلومتر با رنگ مشکی اتاق، حسی دلنشین و اسپرت را القا می کند.
اگر بر روی داشبورد نیز خطوط قرمز وجود داشت، طراحی کابین قطعا نسبت به شرایط فعلی جذاب تر میشد. فرمان نه چندان زیبا نسبت به دیگر محصولات کارخانه و نبود دکمه های کنترلر بر روی فرمان را می توان از نواقص این بخش دانست.

درها را نیز می توان فیس لیفتی از درهای 206 دانست که نمره قابل قبول را می گیرد. نکته خیلی جالب در مورد درهای رانا، نبود شاسی قفل است که از طریق کلیدی بر روی داشبورد می توان آنها را قفل کرد.

همچین اگر بخواهید درها را باز کنید هنگامی که اقدام به باز کردن توسط دستگیره بکنید بلافاصله قفل شان باز می شود. مشکلی که در این مورد وجود دارد این است که در هر سرعتی اگر باشید و اقدام به باز کردن بکنید قفل درها باز می شود که اقدامی خطرناک بوده و عجیب به نظر می رسد که مهندسان ایران خودرو به این مسئله توجه نکرده اند.

به لطف تغییر صندلی های جلو، فضای عقب خودرو اندکی نسبت به 206 به نظر می رسد ولی همچنان کمبود فضا برای پاهای سرنشیان عقب محسوس است.

اما اگر بخواهیم از این بخش یک نتیجه گیری کلی کنیم، کم شدن ورود صدای موتور و افزایش چشم گیر زیبایی و کیفیت اتاق نسبت به سری قبل خود قابل قبول است اما هنوز که هنوز است زیبایی و افزایش کیفیت فدای کیفیت کم مونتاژ شده است.

مشخصات فنی و تجربه رانندگی با رانا 

موتور 1.6 لیتری 16 سوپاپ که با نام اختصاری TU5 در کشورمان شناخته می شود، این روز ها به قلب تپنده تمامی کره اسب ها و توله شیرهای ایران خودرو تبدیل شده است و با توان تولیدی 105 اسب بخار در دور 5800 و گشتاور 142 نیوتن بر متر در دور 4000 مشخصات فنی قابل قبولی را ارائه می دهد.

هندلینگ خودرو برای مانور های شهری خوب بوده و از این لحاظ کاملا امتحان خود را پس داده است.

اما بر اساس مشخصات فنی مندرج در سایت ایران خودرو، رانا می تواند در 12 ثانیه به صد کیلومتر بر ساعت برسد و این رقم حدود 0.6 ثانیه کندتر از 206 اس دی است، 23 کیلوگرم اختلاف وزن بین رانا و 206 اس دی وجود دارد. (رانا 1109 کیلوگرم و 206 اس دی 1086 کیلوگرم)  که به شکل عجیبی از سنگین تر بودن رانا نسبت به 206 حکایت می کند.

مصرف سوخت در شهر 6.9 لیتر و جاده 5.7 برآورد شده است که بی هیچ دلیلی از مصرف سوخت کمتر رانا نسبت به 206 صندوق دار (مصرف شهری 8.94 لیتر در هر 100 کیلومتر طبق کاتالوگ خود شرکت و 5.25 در جاده) حکایت می کند.

این روزها جهان خودرو به سمت پیشرفت حرکت می کنند و نه پس رفت. اما در صنعت خودروسازی ما اوضاع به گونه ای دیگر است و با توجه به کاهش کیفیت فنی قطعات و ایرانیزه شدن بسیاری از مجموعه های فنی، رانا یک پله عقب گرد نسبت به 206 در مورد موتور و مشخصات فنی داشته است و جالب تر این که سنگین تر نیز شده است.دقیقا برعکس کاری که شرکت های خودروسازی روز دنیا همانند بنز و بی ام و عکس آن را انجام می دهند.

تجهیزات و ایمنی

تجهیزات به کار رفته در رانا را می توان گفت نه کم است و نه زیاد که می توان به :حسگر دنده عقب، شیشه های برقی چه جلو و چه عقب، سیستم صوتی 4 بانده و آینه های برقی اشاره کرد. از لحاظ ایمنی نیز از دو اربگ و چهار چرخ دیسکی بهره برده است.

در نهایت نبود آینه های برقی تاشو و کروز کنترل ازار دهنده است. همچنین وجود گارانتی 50 هزار کیلومتری و کارت طلایی سه ستاره از دیگر ویژگی های رانا است.

در اخر اینگونه می توان گفت، تنها کسی که در ایران‌خودرو به رانا امید وار بود اقای منوچهر منطقی بود و با نبود وی دیگر کسی امیدی به ان ندارد و این از آمار منتشر شده توسط وزارت صنعت معلوم است که نشان می دهد تیراژ رانا حتی به مرز 7 هزار دستگاه نیز نرسیده و تولید آن نسبت به سال گذشته با کاهش 32 درصدی مواجه بوده است.

این درحالی است تیراژ 206 اس دی بسیار بالاتر بوده و چه توسط شرکت و بازار خواهان بیشتری نسبت به رانا دارد.

شاید اگر رانا را قوی تر و کمی زیباتر بود یا حتی قیمت آن را در رده خودرو های زیر 30 میلیون تومان قرار می دادند زیر رقابت سنگین 405، 206 اس دی و حتی سمند قرار نمی گرفت و شکست نمی خورد.
ایراداتی که کاملا در آن به چشم می اید به دلیل کم بودن کیفیت مونتاژ این خودرو است که سایر چیز ها را فدای خود کرده است.

بطوریکه بعد از گذشت حدود یک ماه از تحویل خودرو چراغ های ان شروع به سوختن کرده اند. واقعا عجیب است که تاکنون واحد مهندسی ایران خودرو هیچ راه حلی را برای ایراد بسیار شایع سوختن چراغ های عقب محصولات خود ارائه نکرده است.

مشکل مونتاژ را می توان شایع ترین مشکل بازار خودروهای داخلی دانست که خودروسازان برنامه ای برای رفع ان ندارند. با این حال کمبود کیفیت تنها دلیل عدم استقبال از رانا نیست، بلکه ساده سازی این خودرو نسبت به 206 باعث عدم تمایل عمومی نسبت به این خودرو شده است.

در واقع اگر سمند را نسخه ای به روز تر و پر امکانات تر نسبت به 405 قلمداد کنیم، رانا درست در جایگاهی برعکس قرار دارد و نسخه ای ساده تر و ارزان سازی شده نسبت به 206 به حساب می آید و از طرف دیگر اختلاف قیمت رانا نسبت به 206 آنقدر چشمگیر نیست که مشتریان راضی شوند تا اسب خسته ایران خودرو را به شیر پیر پژو ترجیح دهند.

در انتها نیز مقایسه بین مشخصات 206 و رانا که توسط ایران‌خودرو ارائه شده است قرار داده ایم.