کورتانا و نبرد اسپیکرهای هوشمند خانگی؛ برگ برنده مایکروسافت چیست؟

چند روز قبل تیزر ویدیویی مایکروسافت در مورد رقیب اکوی آمازون، یعنی اسپیکر ساخت شرکت معتبر «هارمان کاردن» مجهز به دستیار صوتی «کورتانا» را مشاهده کردید. البته کاملاً مشخص است که ردموندی ها صرفاً قصد رقابت با اکو را ندارند و در این میان، نام های بزرگ دیگری همچون گوگل با Google Home و احتمالاً سامسونگ با معرفی محصولی مشابه مجهز به Bixby نیز به چشم می خورند.

حال در این بازار فشرده و با وجود رقبایی سرسخت، آیا اسپیکر هوشمند مایکروسافت می تواند شانسی برای موفقیت داشته باشد؟

اگر بخواهیم در یک کلمه به سؤال فوق پاسخ دهیم، باید بگوییم بله، قطعاً همینطور است. اما در این میان عوامل و فاکتورهای متعددی وجود دارند که سرنوشت دستیار مجازی هوشمند را در بازار مصرفی عمومی تعیین خواهند نمود.

برخی موارد کاملاً آشکار و بدیهی هستند، از جمله کیفیت ساخت و مجموعه قابلیت های دستیار مجازی و توان سخت افزار تعبیه شده داخل آن. اما بعضی عوامل دیگر را باید با دقت بیشتری بررسی کرد.

از جمله موارد فوق می توان به سازگاری با دیگر ابزارها، قیمت، فرم فکتور، و دیگر موارد مؤثر بر گسترش بازار یک محصول نام برد. البته باز بودن پلتفرم و دسترسی توسعه دهندگان و سازندگان شخص ثالث به سازوکار دستیار هوشمند و سخت افزار داخلی را نیز نباید از یاد برد.

در حال حاضر گوگل اسیستنت در زمینه جستجو، و الکسا در زمینه مهارت های متنوع سرآمد هستند.

با در نظر گرفتن تمام موارد فوق، اسپیکر خانگی هوشمند مایکروسافت مجهز به کورتانا چه جایگاهی خواهد داشت؟ در حال حاضر شاید بتوان «گوگل اسیستنت» را برنده اصلی در حوزه جستجو دانست، ضمن اینکه روز به روز به مهارت های «الکسا» و سازگاری آن با ابزارهای ثالث افزوده می شود.

بنابراین طراحی محصول مایکروسافت، که بی شباهت به اکوی آمازون هم نیست، نمی تواند کاربران را راغب به خرید آن نماید. پس اهالی ردموند چه ترفندی در ذهن دارند؟

کورتانا و رقبا

همچون تمامی ابعاد زندگی، عامل تعیین کننده در اسپیکرهای مجهز به دستیار هوشمند نیز در بطن آن قرار دارد. واقعاً هیچکس از روی ظاهر یک اسپیکر هوشمند، آن را انتخاب نمی کند، زیرا در این صورت Google Home هیچ شانسی در بازار نداشت.

بنابراین آنچه احتمالاً Google Home را سال ها در ویترین فروشگاه ها نگه خواهد داشت، اعتبار و سابقه درخشان گوگل است، مگر اینکه اپل هم مثل همیشه به این حوزه وارد شده و محصولی مشابه را به چند برابر قیمت واقعی به فروش برساند.

با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای برتری رقابتی کنونی، نمی توان کورتانا را در صدر دستیارهای مجازی جای داد، اگرچه در انتهای لیست هم قرار نخواهد گرفت. با این حال انتخاب دستیار هوشمند در زمره تصمیمات و ترجیحات شخصی جای می گیرد و هر کسی بنا به دلایل فردی، به یکی از آنها علاقه دارد.

فارغ از انتخاب شخصی اولیه، کاربر نهایتاً با دو موضوع مهم مواجه می شود: توانایی تشخیص صدا، و قابلیت های پیشرفته. هر چه باشد، اگر دستیار صوتی متوجه گفته های شما نشود، یا نتواند کار مفیدی برایتان انجام شود، به چه دردی می خورد؟

متأسفانه تیزر تبلیغاتی اولیه مایکروسافت در این زمینه خیلی دلگرم کننده نیست، و فقط می بینیم کورتانا می تواند آهنگی را پخش کند یا یادآوری را تنظیم نماید، کارهایی که در حال حاضر به سادگی میسرند.

گزینه های سخت افزاری

باید قبول کنیم در کنار توانایی های دستیار مجازی داخل محصول، سخت افزار تشکیل دهنده آن نیز اهمیت بسزایی دارد؛ نه فقط از نظر زیبایی و کیفیت صوتی، بلکه از نظر گزینه های قابل ارائه برای کاربر.

در همین رابطه، ظاهراً مایکروسافت نیز به ضعف های کنونی کورتانا آگاه است و تصمیم هوشمندانه ای گرفته؛ چون قطعاً محصور کردن کورتانا به یک محصول اختصاصی، آینده آن را به خطر خواهد انداخت.

غول نرم افزاری به خوبی می داند علاوه بر توانایی های نرم افزاری بهتر (یا حداقل همسطح) با الکسای آمازون و اسیستنت گوگل، باید اسپیکر بهتری نیز ارائه کند. بنابراین مشارکت با یکی از برترین سازندگان تجهیزات صوتی یعنی «هارمان کاردن» را انتخاب کرده که به احتمال فراوان، مزیتی رقابتی را برای این محصول به ارمغان خواهد آورد.

اینجاست که مایکروسافت راه خود را از دیگر رقبا جدا می سازد. در واقع اسپیکری که در ویدیوی تبلیغاتی این شرکت می بینیم، ساخت خودشان نیست، بلکه محصول هارمان کاردن و مجهز به کورتاناست، چیزی شبیه به لپ تاپ ساخت شرکت های مختلف که ویندوز رویشان نصب شده.

مایکروسافت سخت افزار نمی سازد

در حالی که آمازون و گوگل، اسپیکرهای هوشمندی با برند و دستیار صوتی انحصاری خودشان را عرضه کردند، مایکروسافت از در دیگری وارد شده و فقط محصولات ساخت دیگر شرکت ها را عرضه می کند، یعنی همان شیوه ای که برای محصولات نرم افزاری قبلی خود به کار می گرفت (البته قبل از اینکه با خانواده سرفس آشنا شویم).

همچنین سبد محصولات مایکروسافت صرفاً به اسپیکرها محدود نمی شود، در اسلایدی که اخیراً منتشر شده می بینیم کورتانا از سال آینده در مجموعه گسترده ای از لوازم خانگی و مصرفی حاضر خواهد بود.

البته در حال حاضر تعدادی دیوایس متفرقه با پشتیبانی از الکسا را شاهد هستیم، اما هیچکدام به کیفیت سخت افزاری و نرم افزاری محصول خود آمازون نمی رسند (به عنوان مثال برای دریافت دستور باید دکمه ای را روی آنها فشرد). این محصولات قیمتی ارزان تر از اکو دارند و در مجموع، جایگاهی پایین تر از آن دارند. علاوه بر این، به نظر نمی رسد الکسا در لوازم خانگی همچون یخچال نیز استفاده شود.

مایکروسافت رویکردی مشابه ویندوز را برای کورتانا در نظر گرفته است

در همین راستا، گوگل نیز چند ماه قبل اعلام کرد با شرکت های فعال در صنعت صوت صحبت کرده تا اسپیکرهای دیگری مجهز به اسیستنت را تولید عرضه نمایند، اما به نظر می رسد اهالی مانتن ویو اولویت خود را روی محصول خودشان قرار داده اند، زیرا از آن زمان تاکنون خبری از دیوایس های شخص ثالث نیست.

البته نکته مشترک در بین سه شرکت مورد بحث، این است که همه آنها پلتفرم دستیار مجازی هوشمندشان را به روی توسعه دهندگان گشوده اند، و این امر می تواند رقابتی داغ تر از قبل را بینشان ایجاد کند.

پشتیبانی شخص ثالث

مایکروسافت با عرضه SDK (کیت توسعه نرم افزاری) کورتانا برای تمامی گروه هایی که مایل به استفاده از آن در محصولات خود هستند، از دو جهت سود می کند: اول اینکه نسخه کامل و بدون تغییر کورتانا در دیوایس های متعدد جای خواهد گرفت، و دوم اینکه خودش را تا جای ممکن از مصاعب سخت افزاری قضیه دور می سازد. این قضیه بسیار مهم است، زیرا مایکروسافت تا حد ممکن به کمک دیگران نیاز دارد.

برای روشن شدن این وضعیت، باید نگاهی به مدل توزیع iOS و اندروید بیندازیم. گوگل با Home و آمازون با Echo و Dot، محصولات سخت افزاری و نرم افزاری خودشان را با حداقل حق انتخاب به مشتریان عرضه می کنند، رویکردی که همواره با شعار «همینه که هست» سرمشق اپل بوده.

مایکروسافت، گوگل و آمازون، پلتفرم هایشان را به روی توسعه دهندگان شخص ثالث گشوده اند.

از سوی دیگر، مایکروسافت تقریباً به همه افراد اجازه می دهد از نرم افزارش بهره گیرند، مسیری که گوگل برای اندروید در پیش گرفت. بنابراین رویکرد ردموندی ها صرفاً رقابت با آمازون نبوده، بلکه می خواهند از توان تولید و نوآوری شرکت های متعدد به نفع خود بهره گیرند و سبد محصولات متنوعی را بر اساس کورتانا در اختیار کاربر قرار دهند، کاری که به تنهایی از پس آن بر نمی آمدند.

البته نباید انتظار داشت دسترسی کامل OEMها و ODMها به کورتانا باعث شود این دستیار صوتی به اندازه سیستم عامل اندروید فراگیر شود. در واقع اگر گوگل نیز محصولات با کیفیت شخص ثالث را عرضه کند و آمازون نیز تنوع دیوایس های میان رده و پایین رده مجهز به الکسا را توسعه بخشد، مایکروسافت از هر دو سمت تحت فشار قرار خواهد گرفت.

برتری مایکروسافت

اگر غول نرم افزاری بخواهد با دیوایس های ارزان قیمت شخص ثالث و اسپیکرهای حرفه ای آمازون رقابت کند، باید محصولاتی را در هر دو دسته وارد بازار سازد. خوشبختانه ردموندی ها این مشکل را از سر خود باز کرده و مشکلات طراحی، ساخت، عرضه و فروش را به دوش دیگران انداخته اند.

اما از سوی دیگر اگر مایکروسافت قصد دارد با غول جستجوی دنیا و دستیار فوق العاده قدرتمند آن یعنی «گوگل اسیستنت» رقابت کند، چاره ای نخواهد داشت جز اینکه ارتقاء نرم افزاری مداوم را در دستور کار خود قرار دهد.

عدم تمرکز به بخش سخت افزار، تمام توان مایکروسافت را به حوزه نرم افزار انتقال می دهد.

بنابراین نمی توان دل خوش کرد که عرضه کورتانا در محصولات مختلف و متعدد، بتواند هوش مصنوعی آن را ارتقاء بخشد. در واقع همان طور که اپل هر سال با یک دستگاه آیفون به جنگ انواع و اقسام تولیدکنندگان اندرویدی می رود، و با دست پر باز می گردد، می توان گفت که تنوع دلیل برتری نخواهد بود، و مایکروسافت باید خودش دست به کار شود.

اهالی ردموند بیش از یک سال در این بازار تأخیر داشته اند، و بنابراین مجبورند محصولی نوین و اغواکننده عرضه نمایند. پس با دوری از مشکلات سخت افزاری، آنها می خواهند تمام زمان و منابع مالی و انسانی خود را وقف توسعه نرم افزاری نموده و کورتانا را به بهترین دستیار مجازی هوشمند بدل نمایند.

خوشبختانه مایکروسافت در زمینه تشخیص گفتار محاوره، به دقتی در سطح انسان دست یافته و مقدمات فراهم سازی این قابلیت در کورتانا را نیز فراهم ساخته. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که تشخیص گفتار، همواره یکی از نقاط ضعف کورتانا به شمار می رفت.

همچنین آپدیت اخیر اپلیکیشن کورتانا نیز نشان می دهد مایکروسافت صرفاً به بخش زیرساخت و نرم افزاری آن توجه نداشته، بلکه دستی هم به سر و روی ظاهر و ارتباط با مخاطب نیز کشیده.

تمایز

یکی از شرایط ضروری برای تولیدکنندگان ثالث به منظور استفاده از کورتانا، تعبیه نمایشگر در محصولات است که اگرچه نکته مثبتی محسوب می شود، اما شایعات حاکی از آنند که آمازون نیز ساخت دیوایسی مبتنی بر الکسا و مجهز به نمایشگر بزرگ را در دستور کار دارد، بنابراین نمایشگر را نمی توان مزیت رقابتی مایکروسافت در نظر گرفت.

به همین صورت، اینکه بتوانید توستر، بخچال، اسپیکر، ماشین لباسشویی و دیگر لوازم خانگی دلخواهتان را بخرید و بدانید که همه آنها از کورتانا پشتیبانی می کنند، مزیت خوبی به شمار می رود، اما در عین حال تکرار همه توانایی های این فناوری در وسایل مختلف برای مصرف کننده چندان معقول نیست (اگرچه رویکرد هوشمندانه ای از سوی مایکروسافت محسوب می گردد).

اما مایکروسافت سلاحی مخفی را در اختیار دارد، که به نوعی در بطن این کمپانی جای گرفته: کنترل کامپیوترهای ویندوزی با صدا. آپدیت اخیر ویندوز 10 برای کاربران اینسایدر، قابلیت خاموش کردن، بیرون آوردن از حالت استندبای، قفل کردن یا تنظیم ولوم صدا را فقط با فرامین صوتی ممکن ساخته، ویژگی هایی که به طور رسمی در آپدیت Creators سال آینده میلادی برای تمام کاربران عرضه خواهند شد.

البته این تنها روش کنترلی مایکروسافت نیست، و در برنامه های فاش شده این شرکت برای Home Hub می بینیم برای به دست آوردن کنترل صوتی خانه هوشمند، حتی نیازی نیست اقدام به خرید محصول دیگر مجهز به کورتانا نمایید؛ بلکه از طریق کامپیوتر شخصی خودتان می توانید تمامی این کارها را انجام دهید.

در این راه، موانعی نیز وجود دارد: قیمت، گستردگی محصولات، تکامل و بالیدگی پلتفرم، ایجاد احساس نیاز برای محصولی که هنوز در زمره کالاهای «لوکس» قرار دارد، سازگاری با دیگر دیوایس ها، و غیره. اما اگر مایکروسافت پلتفرم Home Hub را به صورت رایگان در اختیار کاربران سیستم عامل خود قرار دهد، به راحتی به خانه مشتریان راه یافته و چندین مورد از موانع فوق را به یک باره از میان خواهد برداشت.

برگ برنده: رایگان سازی

مایکروسافت به خوبی می داند که رقابت مستقیم در شرایط عادلانه با گوگل هوم و آمازون اکو دشوار است، بنابراین بازی را به زمین خود کشانده. به هر حال ارائه آپدیت رایگان و وارد ساختن قابلیت های فوق پیشرفته دستیار هوشمند به درون کامپیوترهای ویندوزی، به راحتی می تواند کاربران را با این پلتفرم قدرتمند آشنا سازد.

زمانی که افراد بتوانند کورتانا را به رایگان آزموده و توانایی های آنها را درک کنند، به راحتی می توان آنها را ترغیب کرد تا دیوایس های دیگر مجهز به این دستیار مجازی را نیز خریداری نمایند، و چه بهتر که سود و زیان دیگر محصولات نیز ارتباطی با خود مایکروسافت نداشته و به تولیدکنندگان شخص ثالث بر می گردد.

چنین رویکردی، علاوه بر جبران دیر رسیدن مایکروسافت به حوزه دستیارهای هوشمند خانگی، حتی می تواند سهم خوبی را از این بازار رو به رشد در اختیار آنها قرار دهد.

همان طور که می دانید چیزی تا شروع CES 2017 باقی نمانده و احتمال دارد که در این نمایشگاه، اطلاعات بیشتری در مورد برنامه های آتی مایکروسافت در این حوزه به دست آوریم، اما به هر حال نمی توان کتمان کرد که اگر مایکروسافت به خوبی از برگ های برنده خود استفاده کند، آینده فوق العاده روشنی پیش روی کورتانا خواهد بود.