چرا نمی توانیم زباله ها را در آتشفشان ها بسوزانیم؟

پیش از پاسخ دادن به این سوال، بگذارید یک داستان طولانی برایتان تعریف کنیم تا پیش درآمدی باشد به این پرسش جالب و متفاوت.

اگر آتشفشان ها برای شما سوژه جذابی بوده باشند، احتمالا نام کتیا و ماوریس کرافت را شنیده اید. دو آتشفشان شناسی که شهرت فراوانی میان علاقه مندان به این شاخه علمی دارند و خدماتشان فراموش نشدنی است. این دو دانشمند فرانسوی در زمینه فعالیت خود پیشرو و جسور بودند، به دریاچه های لاوا و دهانه های آتشفشان نزدیک می شدند تا بتوانند اطلاعات کاملا معتبر به دست آورده و داده های علمی تهیه کنند.

آن ها کار خود را از جزیره استرومبولی در جنوب ایتالیا و سیسیل آغاز و سپس به سراسر جهان سفر کردند و تصاویر و مقالاتشان را برای دیگر دانشمندان و روزنامه نگاران ارسال می کردند. متاسفانه اما این دو دانشمند جسور در واقعه آتشفشان سال ۱۹۹۱ کوه اونزن ژاپن، به همراه چند پژوهشگر و خبرنگار شناخته شده دیگر کشته شدند.

ماوریس پیش از مرگ خود یک بار به دوستی گفته بود که می خواهد روزی یک قایق بسازد و روی دریاچه های مواد مذاب قایق خود را براند. اما آیا این مسئله امکان پذیر است؟ آیا می توان قایقی ساخت که روی جریان های سوزاننده مواد مذاب از بین نرود؟ و اگر جواب این سوال منفی است، پس مواد مذاب قدرت ذوب کردن هر چیزی را در داخل خود دارد؟ پس می توانیم زباله هایی که سرتاسر دنیا ما را احاطه کرده اند درون دهانه های آتشفشان بریزیم؟

بگذارید با پرسش اول شروع کنیم: جریان های لاوا یا گدازه های آتش فشانی حدود ۱۰۰۰ درجه سلسیوس دما دارند. دریاچه های لاوا که در نقاط خاصی از کره زمین پیدا می شود داغ تر هم هستند و دمایشان به ۱۱۰۰ درجه می رسد. احتمالا با آب جوش (۱۰۰ درجه سلسیوس) دست خود را سوزانده اید، حالا تصور کنید که گدازه های ۱۱۰۰ درجه ای چه می تواند بر سر شما بیاورد اگر از قایقتان به درون دریاچه بیافتید.

اول از همه، مطمئنا نمی توانید با لباس های عادیتان حتی به گدازه ها نزدیک شوید. شما نیازمند لباس ها و ماسکی ویژه هستید تا گازهای اسیدی و مواد سمی اثری روی بدنتان نداشته باشند. بدون ماسک، شش های شما در عرض چند دقیقه به شکلی باور نکردنی آسیب می بیند و اگر زنده از سفر برگردید (که واقعا بعید است) تا آخر عمر مشکلات جدی تنفسی خواهید داشت. بدون لباس نیز دمای بالا حتی از فاصله چند متری هم پوست شما را خواهد سوزاند.

حالا به سراغ قایق برویم. ماده ای که قایق از آن ساخته می شود باید دو ویژگی داشته باشد: سبک و مقاوم در برابر حرارت ۱۱۰۰ درجه ای. خُب، فولاد نقطه ذوبی برابر با ۱۳۷۰ درجه سلسیوس دارد که این یعنی امکان ذوب شدن آن در دریاچه لاوا پایین است.طبیعی است که فولاد در مجاورت گدازه ها داغ می شود و پوست بدنتان مثل چسب به آن می چسبد، بنابراین باید لایه های داخلی نیز با مواد غیر قابل اشتعال و مقاوم در برابر حرارت عایق شود.

پلاستیک های بسیاری است که می توان استفاده کرد و حتی اگر از آتشی که حباب های لاوا ممکن است ایجاد کنند نمی ترسید، می توان از چوب خیس استفاده کرد. اگر بهترین منابع دنیا را در اختیار دارید، می توانید از هافنیوم کرباید، مقاوم ترین ماده دنیا استفاده کنید. این ماده با درجه ذوب ۴۰۰۰ درجه سلسیوس، این اطمینان را به شما خواهد داد که احتمالا بلایی سرتان نخواهد آمد.

حتی از هافنیوم کرباید می توان برای ساخت بدنه قایق هم استفاده کرد اما از آنجایی که قیمت آن بیش از حد گذاف است، پس بهتر است به سراغ گزینه ارزان تر، یعنی همان فولاد بروید.

در این نقطه، ممکن است فکر کنید که قایق فولادی احتمالا غرق می شود. فولاد بسیار متراکم است و هر متر مکعب آن ۸۰۵۰ کیلوگرم وزن دارد، ۸ برابر بیشتر از آب. اما جای نگرانی نیست. دریاچه های لاوا از آب نیستند و وزن هر متر مکعب آن برابر است با ۳۱۰۰ کیلوگرم، بنابراین قایق های فولادی هم روی آب می مانند.

چند پارو هم با همین قاعده باید ساخت و کار تمام است. یک قایق کاملا منطبق با قواعد علمی ساخته اید و می توانید از آن استفاده کنید اما فقط باید بدانید که اگر قایقتان برگردد و به بیرون پرت شوید، در عرض چند دقیقه هیچ اثری از شما باقی نخواهد ماند.

اما هیچ آتشفشان شناسی به شما توصیه نمی کند که حین لاوا نوردی، چیزی داخل دریاچه یا جریان گدازه ها بیاندازید، هیچ چیز، حتی یک قوطی نوشابه. همچون بمبی که درون آب انداخته باشید، آنچه درون گدازه ها می اندازید منفجر می شود.

از این ماجراجویی هیجان انگیز بگذریم. آیا زباله ها را می توان داخل این جریان های لاوا، به خصوص دریاچه های پر حرارت انداخت؟ هاوایی و کنگو در حال حاضر دریاچه های لاوای فعالی دارند و در کثری از ثانیه هر زباله ها را هم می سوزانند. ما هم با صرف سوخت همه زباله هایمان را می سوزانیم، پس چرا از منابع طبیعی کمک نگیریم؟

اولا همانطور که بالاتر خواندید، دریاچه های لاوا واقعا عجیب و پیچیده هستند. شدیدا داغ بوده و می توانند تقریبا هر چیزی را ذوب کنند، تقریبا. کمی قبل تر گفته شد انسان ها موفق شده اند تا ماده هایی بسازند که حتی در بالاترین درجه حرارت دریاچه های لاوا نیز مقاومت خواهند کرد و روی سطح باقی می مانند.

دوما، عمق این دریاچه ها بی نهایت نیست. تمام آن زباله های ذوب شده باید یک جا بروند و اگرچه درصد اعظمی از آن ها تبدیل به دود و بخار می شود (که بسیار خطرناک و آسیب زننده هستند)، درصد قابل توجهی نیز ذوب شده و به جریان گدازه ای می پیوندد.

زباله های به یک باره درون سیاهچاله ای بی نهایت وارد نمی شوند، آن ها هنوز هم حجم مشخصی دارند و عمدتا هم در سطح گدازه ها قرار می گیرند. ریختن زباله درون گدازه ها یعنی با هر بار فوران آتشفشان، آلوده ترین مواد را به زمین های اطراف پخش خواهیم کرد. خاک سرزمین های حوالی آتشفشان آلوده می شود، ذرات داغ آلوده به نقاط دور پرتاب می شود و حالا نه تنها گدازه ها داغ هستند، بلکه سمی هم شده اند.

بدتر از همه، دریاچه های لاوا شدیدا ناپایدار هستند. اگر یک توپ فوتبال درون دریاچه بیاندازید و در سطح گدازه ها اختلال ایجاد کنید، شما آغازگر زنجیره ای از انفجارها خواهید شد که بخارهای بسیار پرفشار و اسیدی آزاد می کنند و سبب انفجار حباب ها و بمب های گدازه ای می شوید. بنابراین ریختن یک کامیون زباله درون دریاچه های لاوا به هیچ عنوان عقلانی به نظر نمی رسد.

فارغ از همه این حرف ها، دریاچه های لاوا بسیار کمیاب اند. بیشتر آتشفشان ها اصلا دریاچه ای از گدازه ها ندارند و در حال حاضر تعداد انگشت شماری از آن ها در سراسر جهان وجود دارد. بنابراین بعید است که جایی مثل آتشفشان هاوایی قادر باشد تا میلیاردها تن زباله را هر سال در خود جای دهد (با در نظرگیری اینکه امکان چنین کاری وجود دارد).

حتی اگر هم جای کافی را داشت، ارسال زباله ها از نقاط مختلف جهان به آتشفشان ها آلودگی بیشتری نسبت به آتش زدن زباله ها در همان منطقه ای که تولید شده اند ایجاد می کند.