سایه روشن‌های یک حراجی آنلاین؛ جمعه‌ای خاکستری

جمعه سیاه همزمان با جهان در ایران هم برگزار شد و حواشی بسیاری را برای خود درست کرد. بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین به استقبال این طرح رفتند و کمتر فروشگاهی توانست آنچه که از «بزرگترین حراج دنیا» متصور می‌شد را برای کاربرانش تداعی کند. دو فروشگاه اینترنتی بامیلو و دیجی‌کالا اما از همه موارد دیگر بیشتر مورد انتقاد قرار گرفتند چرا که تبلیغات گسترده‌ای پیرامون این روز بخصوص در سایت‌ها و بنرهای شهری داشتند.

یک روز بعد از اجرای طرح «حراجمعه» و «جمعه به خرید» (اسامی که به ترتیب بامیلو و دیجی‌کالا به طرح فروش اینترنتی خود در روز جمعه سیاه اطلاق کرده‌اند) بیانیه‌ای از سوی هر دو سایت منتشر شده که در آن به مسائل مختلفی پیرامون این روز به خصوص اشاراتی شده است.

بامیلو، موفقیت در کنار اعتراضات در سومین سال حراجمعه

بیانیه بامیلو خبر از شرکت حدود۲۰۰ هزار نفر در حراج اینترنتی آنها تا به لحظه انتشار می‌دهد و همین استقبال بی‌نظیر را دلیل بروز اختلال 14 ساعته این سایت می‌داند. اختلالی که در ساعات اول موجب از کار افتادن سرورها و سپس به ایجاد نوساناتی در نحوه کارکرد سایت منجر شده بود. در این بیانیه ادعا شده است که برخی از کالاهای شگفت انگیز همچون آیفون و پلی‌استیشن چهار در عرض سه ثانیه خریداری شده‌اند.

همچنین در این بیانیه نوشته شده که این رویداد علی‌رغم همه اعتراض‌های اعلام شده از سوی کاربران که همگی قابل احترام هستند، پرفروش‌ترین رویداد بامیلو طی سه سال اخیر بوده و تاکنون، بیش از ۵۰۰ هزار کالا توسط کاربران بامیلو خریداری شده است. آمارهای بامیلو نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد از خریداران بامیلو، برای نخستین بار از این فروشگاه خرید کرده‌اند.

تمامی این موارد نوید از موفقیت نسبی برای بامیلو می‌دهد اما سوال اصلی اینجاست که چرا حجم این همه از انتقادات در فضای مجازی دیده می‌شود و از آن مهم‌تر، چرا جز ادای احترام سخن دیگری از زبان مدیران این شرکت به منظور دلجویی از کاربران ناراضی به میان نیامده است؟ تلاش‌های ما برای تماس با دست‌اندرکاران بامیلو بی‌نتیجه ماند و باید منتظر نشست خبری و یا بیانیه دیگری از سوی این سازمان برای روشن‌تر شدن برخی موضوعات باشیم.

دیجی‌کالا، قبولی با ارفاق برای سال اول

در این بین دیجی‌کالا نیز که از گزند انتقادات تند و تیز کاربران در امان نبوده بیانیه‌ای صادر کرده که در آن از استقبال چشمگیر مردم نوشته شده که آمار غیرقابل انتظاری را برای آنان به ارمغان آورده است. در این بیانیه به شکستن رکورد پیشین بازدید دیجی کالا یعنی گذشت از مرز 5/6 میلیون بازدید در روز اشاره شده که منجر به فروش ۲۷۶ هزار عدد کالا در روز جمعه،3 آذرماه شده است.

همچنین دیجی‌کالا تاکید کرده هدف اصلی آنها از این کمپین ارزیابی میزان آمادگی‌شان برای بهبود زیرساخت‌ها و ارائه‌ی خدمات مطلوب‌تر به مشتریان دیجی‌کالا در یلدا، روز (بنا به تعبیر سردمداران این سایت) «خرید اینترنتی ایرانیان» است. در بیانیه دیجی‌کالا هم خبری از دلجویی از کاربران نیست. روابط عمومی این فروشگاه اینترنتی اما حجم مشکلات پیش‌آمده را چندان زیاد نمی‌داند و به دیجیاتو می‌گوید:

«سایت ما کمتر از یک ساعت دچار از کار افتادن سرور شد و اختلالات فنی نیز در حد و اندازه گسترده‌ای نبود. حتی مسئله‌ گرانی برخی کالاها نسبت به روزهای قبل از تخفیف و... که عده‌ای کاربران به آن اشاره داشتند نیز یک سوتفاهم است.
چندصدهزار کالا در دیجی‌کالا موجود است که برخی از آنها در پروموشن است. مشخصا در جمعه به خرید ۲۰ هزار کالا در پروموشن بود. بعضی از کالاهای دیگری که در پروموشن نیستند ممکن است همزمان موجودیشان تمام شده باشد و تامین کننده با قیمت جدیدی آنها را عرضه کرده باشد.
اشتباهی که در این بین صورت می‌گیرد این است که کاربران فکر میکنند تمامی سیصد هزار کالای داخل دیجی‌کالا به صورت پرومشن در آمده، این در حالیست قیمت مواردی که به نظر کاربران متفاوت رسیده به این علت است که این اجناس در خارج از جمعه به خرید به فروش می‌رسند و قیمت موجودی جدیدشان نسبت به دو سه ماه پیش تفاوت دارد.»

«امیرحسن موسوی» سرپرست روابط عمومی دیجی‌کالا همچنین شایعات پیش‌آمده در مورد نحوه تبلیغات گوگل ادوردز (شکل زیر) این شرکت را یک امر عادی در مسئله آنلاین مارکتینگ می‌داند و معتقد است که این رقابت از سوی همه فروشگاه‌ها و سایت‌های اینترنتی به چشم می‌خورد و مسئله تازه‌ای نیست. وی همچنین ورود به قضیه فروش در روز جمعه سیاه را صرفا یک دست‌گرمی و تست برای ظهور دیجی‌کالا در روز یلدا می‌داند:

«کمپین شب یلدا از سه سال پیش شروع شده و بزرگترین حراج دیجی‌کالا در سال را در بر می‌گیرد. دلیل اینکه چرا یلدا را برگزیدیم و نه روزهای نزدیک عید نوروز نیز کاملا مشخص است، در روزهای نزدیک به عید مردم بیشتر به فروشگاه‌های آفلاین رجوع می‌کنند و کمتر در منزل هستند و در حقیقت درگیر و دار مسائل سفر و نوروز خود به سر می‌برند. از آنجایی که بازار خرده‌فروشی آنلاین ایران رقمی کمتر از یک درصد است، توجیه منطقی برای اجرای چنین حراج‌هایی در روزهای آخر اسفند، یعنی زمانی که فروشگاه‌های فیزیکی بیشترین فروش خود را دارند فعلا وجود ندارد، شاید اگر روزی این سهم از بازار به رقمی مثل سی درصد برسد، ما هم برای اجرای بزرگترین کمپین حراجی خودمان تدبیر دیگری بیندیشیم هر چند در روزهای پایانی سال هم تخفیفات و کمپین‌هایی به منظور تامین مایحتاج مردم خواهیم داشت ولی بزرگترین حراج سال دیجی‌کالا متعلق به شب یلدا خواهد بود.»

جمعه‌ها باگ جای بارون می‌چکه...

یکی از موضع‌گیری‌های عجیب هر دو فروشگاه افتخار به اختلالات پیش‌آمده به سبب استقبال بی‌نظیر کاربران است، موضوعی که عملا یک نقص فنی به شمار می‌رود و نه یک دستاورد چرا که هجوم خریداران به هر مغازه‌‌ای با ویترین خالی و شکسته معنای مطلوبی ندارد. موضوع از کار افتادن سرورها در هر سال در کمپین‌های مختلف هر دو فروشگاه پیش‌آمده و هربار با درست شدن اوضاع، کالاهای محبوب به فروش رفته‌اند که این امر اسباب نارضایتی برخی از کاربران را فراهم می‌سازد، گرچه هر دو شرکت وعده دادند که در کمپین‌های بعدی به هیچ‌وجه شاهد این اختلالات نخواهیم بود.

دلایل برگزاری بلک‌فرایدی در دنیا معانی دیگری دارد، که یکی از آنها فروش اجناس مانده در انبار در پایان سال میلادی ولو با ضرر به منظور انبارگردانی و... است. در حالی که در جمعه سیاه ایران ماجرا فرق کرده و شاهد اتفاقات بعضا ناراحت‌کننده‌ای در این زمینه هستیم که مسئله «اعتماد»، یکی از مسائل و معضلات بزرگ خرید اینترنتی مردم در کشور، را خدشه دارد می‌کند و برای آینده سهم بازار تجارت الکترونیک مشکل‌ساز می‌شود.

شاید خواندن این مطالب نیز برایتان جالب باشد: