هدف بزرگ بعدی SpaceX پس از موفقیت موشک فالکون هوی چیست؟

بامداد روز چهارشنبه، شرکت اسپیس اکس با موفقیت موشک فالکون هوی (Falcon Heavy) را به فضا پرتاب کرد. پس از چندین بار تاخیر به دلیل شرایط جوی، این موشک ساعت 00:15 بامداد روز چهارشنبه به وقت تهران زمین را ترک کرد.

عملکرد موشک عالی بود. بار آزمایشی خود را (که خودرو قرمز رنگ تسلا رودستر بود) در مدار رها کرد و شش ساعت به گردش ادامه داد تا نوبت به سومین مرحله از پرتاب و حرکت به جلو رسید که آن را فراتر از مریخ و به محدوده کمربند سیارک ها می رساند.

اسپیس ایکس موفق شد تا از 3 بوستر فالکون هوی، 2 بوستر جانبی را سالم و همزمان در کنار هم فرود بیاورد. بوستر مرکزی اما به دلیل کمبود سوخت، به فاصله کمتر از صد متری محل فرود روی آب با سرعتی نزدیک به 500 کیلومتر بر ساعت سقوط کرد و غرق شد.

این یک دستاورد و اتفاق بزرگ برای اسپیس اکس هست. پرسش اینجا است که از این پس چه خواهد شد؟

انتظارات بسیاری به این موشک (اگر نخواهیم بگوییم این ماموریت به خصوص) وابسته بود. شکست خوردن این موشک نه فاجعه آمیز، بلکه ناامیدکننده بود؛ در صورت سالم باقی ماندن سکوی پرتاب، اسپیس ایکس می توانست چند ماه بعد دوباره یک فالکون هوی دیگر به فضا پرتاب کند. این یک پرتاب آزمایشی بود و نه غیر قابل شکست اما به نوعی برای تصمیم های آینده حیاتی بود.

با موفقیت سفر فضایی فالکون هوی، اسپیس ایکس ثابت کرد که قادر به انتقال بارهای عظیم به مدار زمین است. این راکت در حال حاضر بزرگترین و قدرتمندترین موشک عملیاتی در دنیا است. فقط یک موشک قوی تر از آن وجود دارد: Saturn V که انسان را به ماه برد.

همه گفته های بالا به این معنی است که اسپیس ایکس حالا می تواند دو برابر بیشتر از هر موشک فعال دیگری، بار به فضا بفرستد. اما در حال حاضر برای فالکون هوی فقط چند پرتاب اضافه دیگر در نظر گرفته شده. مشتریان این موشک عربستان سعودی (برای ماهواره ارتباطی)، نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا و سازمان غیر انتفاعی جامعه سیاره ای (The Planetary Society) هستند.

در همین حین، پروژه موشک عظیم الجثه ناسا با نام اسپیس لانچ سیستم (SLS) مرتبا با کمبود بودجه مواجه می شود و توسعه آن به تعویق می افتد. پس امکان دارد که این سازمان دولتی نیز به شرکت خصوصی ایلان ماسک روی آورد تا ماموریت هایش انجام بپذیرد. حالا که اسپیس ایکس خود را ثابت کرده، مشتری ها کم کم صف می کشند.

قیمت پایین فالکون هوی نیز یک مزیت دیگر است. اگرچه هیچگاه مشخص نشده بهای پرتاب موشکی چقدر است اما می دانیم که اسپیس ایکس قیمتی پایین تر نسبت به رقیبان خود دارد. سال گذشته وبسایت Ars Technica گزارشی دولتی از سال 2014 را تحلیل کرد و به قیمت تخمینی 422 میلیون دلار برای پرتاب های شرکت United Launch Alliance رسید.

در قیاس با این رقم، فالکون هوی که بار بیشتری هم حمل می کند فقط 90 میلیون دلار هزینه در پی دارد. ماسک در کنفرانس خبری گفت که هزینه کلی تولید پروژه فالکون هوی 500 میلیون دلار بود در حالی که ناسا برای هر بار پرتاب پروژه SLS نیازمند 1 میلیارد دلار سرمایه است.

اما اسپیس ایکس سر فالکون هوی متوقف نمی شود. پیش و پس از کنفرانس خبری، ماسک به وضوح در مورد فالکون هوی هیجان زده بود اما توجهش به سمت اتفاقی بزرگ تر بود: موشک BFR.

او در کنفرانس خبری پیش از پرتاب موشک گفت: «من داشتم به فالکون هوی نگاه می کردم و فکر کردم که یک مقدا کوچک است.»

ماسک زمانی خبرنگاران را شگفت زده کرد که گفت فالکون هوی برای حمل انسان ها ساخته نشده و در عوض پروسه تولید BFR آنقدر خوب پیش رفته که این شرکت آماده سازی فالکون هوی برای انسان را در نظر ندارد.

BFR ترکیبی است از یک موشک چند بار مصرف و سفینه فضایی که هم می تواند بارها و هم انسان ها را به مدار زمین برده و جزوی از سیستم حمل و نقل بین سیاره ای اسپیس ایکس است. به گفته ماسک، بوستر این موشک که BRB (یا Big Rocket Booster) نام دارد همانند فالکون 9 و فالکون هوی، 10 دقیقه بعد از پرتاب موشک به زمین باز می گردد.

بخش حامل اما قسمت پیچیده معادله است. ساختن یک سفینه چند بار مصرف که می تواند دمای بالای بازگشت به زمین را تحمل کند فوق العاده چالش برانگیز است و در حقیقت یکی از سخت ترین قسمت های طراحی شاتل فضایی بود.

اما BFR برای چرخیدن به دور زمین طراحی نشده. فالکون 9 هم می تواند این کار را انجام دهد؛ BFR قرار است فراتر از مدار زمین برود. به ماه، به مریخ. بخش سفینه BFR تا اوایل سال 2018 آماده می شود و تست پرواز کامل را تا 3 الی 4 سال آینده انجام خواهد داد.

حرف آخر اینکه توسعه فالکون هوی تقریبا تمام است. ماسک از عملکرد خود راضی بوده و می خواهد از آن استفاده کند. ماسک حتی گفت که اسپیس ایکس می تواند دو بوستر دیگر به فالکون هوی ببندد و آن را قوی تر هم کند که در آن حالت نامش به فالکون سوپر هوی (Falcon Super Heavy) تغییر خواهد کرد و بسته به نظر مشتریان خواهد بود که آن ها چه کنند. او می گوید: «در این حالت موشک تا پلوتو و فراتر از آن خواهد رفت.»

وی در ادامه حرف هایش به BFR باز می گردد: «اکثر نیروهای مهندسی ما به BFR اختصاص پیدا خواهد کرد.».

در حالی که فالکون هوی یک قدم رو به جلوی عظیم برای اسپیس ایکس بود و پرتاب آزمایشی بهتر از آن چیزی شد که کسی انتظارش را داشت، ولی واضح است که این فقط یک قدم در راه رسیدن به اهداف اسپیس ایکس بوده. دستاورد برجسته ای بود اما زمانی برجسته تر می شود که بدانیم پیشگام چه اتفاق بزرگی است: دوران جدید در سفرهای فضایی بین سیاره ای و یک آینده روشن برای جاه طلبی های اسپیس ایکس.