به مناسبت روز زمین؛ آشنایی با مهمترین ابزارهایی که مراقب حال سیاره ما هستند

گرچه امروز بیش از گذشته در حال آسیب رساندن به سیاره محل زندگی خود هستیم، اما در عین حال به لطف پیشرفت های تکنولوژیک بیشتر از هر زمان دیگری از حال و روز آن خبر داریم.

چه بخواهید در خصوص گسترش مراکز تولید انرژی های تجدید پذیر بدانید و چه قصد داشته باشید الگوی از بین رفتن پوشش گیاهی سطح زمین توسط انسان ها را مشاهده نمایید، یا این که به صورت زنده از جریانات آب و هوایی سطح سیاره مطلع شوید، به لطف تعدادی از ابزارهای جدید این امکان برای شما فراهم است.

نگرانی ها در خصوص حال زمین و وضعیت محیط زیستی آن در سال های آینده دانشمندان را در سرتاسر دنیا بر آن داشته تا با توسعه ابزارهای نظارتی و تحلیلی متعدد و متنوع امکان انجام بررسی های بلادرنگ و جمع آوری اطلاعات آماری بلند مدت را فراهم آورده اند. برخی از ابزارهای مورد بحث کاملاً آکادمیک و تخصصی هستند، اما تعداد قابل توجهی از آنها برای افراد عادی نیز قابلیت فهم و استفاده دارند. در این مطلب قصد داریم نگاهی به چند مورد از این ابزارها و کاربردهای آنها داشته باشیم.

NASA Worldview

کشف کهشان ها و ستارگان تنها وظیفه ای نیست که آژانس فضایی ایالات متحده «ناسا» بر عهده دارد، بلکه این سازمان هر ساله هزینه و نیروی انسانی قابل توجهی را صرف بررسی سیاره محل سکونت خودمان و جمع آوری اطلاعات در خصوص وضعیت آن می کند.

سرویس «NASA Worldview» یکی از ابزارهای این آژانس فضایی برای نیل به این هدف است. وظیفه اصلی ابزار مورد بحث ثبت یک تصویر کامل از وضعیت کره زمین در هر روز است. این تصویر از به هم متصل کردن تصاویر بسیار باکیفیت ثبت شده به صورت همزمان از چندین ماهواره به دست می آید.

به کمک چنین تصویری می توان به صورت روزانه پدیده های مهم آب و هوایی از جمله طوفان ها، تورنادوها و گردبادها را تشخیص و ردیابی نمود. ضمن این که دیگر پدیده ها همچون فعالیت های آتشفشانی، آتش سوزی های عظیم، فرسایش خاک و حرکات صفحات یخی نیز از این طریق قابل مشاهده و بررسی خواهند بود.

به لطف تصاویر به دست آمده توسط این ابزار سامانه های تشخیصی و هشدار دهنده متعددی شرایط مختلف در سطح زمین را پایش می کنند. به گفته ناسا تعداد این ابزارها به حدود ۱۰۰ مورد می رسد و از جمله آنها می توان به سامانه هشدار آتش سوزی های جنگلی، مسیریاب سیل ها و سامانه های سنجش کیفیت هوا اشاره کرد.

ضمناً علاقه مندان می توانند تصاویر به ثبت رسیده از کره زمین از سال ۲۰۰۰ تا کنون را به صورت روزانه از سامانه مذکور و در قالب فرمت های معمول تصویر دانلود نمایند.

NOAA View

به لطف سامانه آنلاین «مرکز ملی نظارت بر اقیانوس ها و اتمسفر» آمریکا (به اختصار NOAA) محققین می توانند هر زمان که نیاز داشته باشند از وضعیت توزیع دمایی آب دریاها و اقیانوس های دنیا و سایر شاخص های مرتبط با تغییرات آب و هوایی مطلع شده و حتی اقدام به جمع آوری داده های آماری فصلی و سالیانه جهت انجام تحقیقات خود نمایند.

لازم به ذکر است که به کمک پیشرفته ترین ماهواره های هواشناسی دنیا که در اختیار NOAA قرار دارد خواهید توانست به صورت روزانه به تصاویر از راه دور و بسیار با کیفیت از زمین دسترسی داشته و حتی روی آنها زوم نمایید.

Surging Seas

مرکز «Climate Central» یک موسسه علمی غیر انتفاعی و غیر دولتی است که فعالیت های تحقیقاتی متعددی را در خصوص محیط زیست ما و به خصوص تغییرات آب و هوایی به انجام می رساند.

سامانه رسد سطح آب دریاها و اقیانوس های این مرکز موسوم به «Surging Seas» یکی از پیشرفته ترین و دقیق ترین ابزارها در میان نمونه های مشابه است. این سامانه به شما اجازه می دهد تا در لحظه از وضعیت فعلی و همچنین تاریخچه تغییرات سطح آب دریاها در سواحل سرتاسر دنیا مطلع شوید.

از اطلاعات ارائه شده توسط این ابزار می توان در انجام تحقیقات مختلف در خصوص تغییرات شرایط آب و هوایی نواحی مختلف و همچنین برنامه ریزی های کلان شهری و حتی انتخاب محل مناسب برای خرید یک خانه ساحلی استفاده نمود.

اطلاعاتی که Surging Seas در اختیار شما قرار می دهد تنها محدود به گذشته و زمان حال نمی شود، بلکه سامانه مورد بحث قادر است تغییرات سطح آب ها و وضعیت سواحل در صورت افزایش ۲ یا ۴ درجه ای دمای کلی زمین را در آینده نیز به شما نشان دهد.

EarthTime

«ساعت زمین» یا (EarthTime) جدیدترین سامانه مراقبتی برای سیاره ماست که اتفاقاً فعالیت خود را به طور رسمی از همین امروز و همزمان با روز زمین آغاز کرده است. این سامانه توسط مراجع علمی متعددی از جمله «مجمع جهانی اقتصاد» (WEF) و دانشگاه «گارنگی ملون» آمریکا حمایت می شود و هدف آن ارائه اطلاعاتی جامع اما قابل فهم برای عموم مردم دنیا در خصوص تاریخچه تغییرات آب و هوایی و اثرات آن در طی چند دهه گذشته است.

پایگاه داده این وبسایت توسط اطلاعات جمع آوری شده توسط ماهواره های مختلف سنجش از راه دور در خلال سال های ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۶ تهیه شده و ویژگی جذاب آن این است که هر فردی می تواند خود به صورت مستقل تجربه های شخصی از اثرات زیست محیطی و حتی فرهنگی و سیاسی تغییرات آب هوایی در ناحیه محل زندگی خود را در این سرویس با دیگران به اشتراک بگذارد.

یکی از مدیران سرویس EarthTime در خصوص کاربردهای آن می گوید: «از بچه های دبستانی گرفته تا سیاست گذاران کلان دولتی می توانند از اطلاعات ارائه شده در این سرویس استفاده نمایند. ما سامانه ای حقیقتاً تعاملی را راه اندازی کرده ایم و تلاش شده تا حد امکان اطلاعات به صورت تصویری و گرافیکی در اختیار کاربران قرار گیرد.»

به کمک این ابزار شما قادر خواهید بود تغییرات کلی سیاره زمین را مشاهده کنید و به طور حتم هستند کسانی که این اطلاعات به آنها کمک می کند تا به یاری دیگران دست به اقدامی جدی برای تغییر روند خطرناک فعلی بزنند.

جالب است بدانید که EarthTime اطلاعات اولیه مورد نیاز خود را از منابع متعدد از جمله ابزارهایی که پیش تر به آنها اشاره شد جمع آوری می کند.

ClimateWatch

تا به حال شده بخواهید بدانید که یک کشور در یک بازه زمانی چه میزان گازهای گلخانه ای را تولید و روانه جو کرده است؟ در سامانه ClimateWatch شما می توانید به پاسخ چنین سوالی دست یابید. ضمن این که اطلاعات دیگری همچون میزان سرانه آلایندگی و همچین پایبندی کشورها به کاهش تولید گاز دی اکسید کربن نیز در سایت مذکور قابل ردیابی است.

در این سرویس می توانید عملکرد هر کشور در زمینه مبارزه با تغییرات آب و هوایی و همچنین میزان پایبندی آن به معاهده آب و هوایی پاریس را در بازه های زمانی مختلف مشاهده نمایید. طراحان امیدوارند در دسترس قرار گرفتن چنین اطلاعاتی به مردم کشورها کمک کنند تا مطالبه ای موثرتر را از دولتمردان خود در خصوص نجات زمین از آینده ای هولناک داشته باشند.