ناسا برای پیشگیری از برخورد شهاب سنگ به زمین چه برنامه ای دارد؟

احتمال برخورد شهاب سنگ به زمین بسیار کم است، ولی به خاطر اثرات فاجعه بار این برخورد نامحتمل، ناسا وظیفه دارد با جدیت تمام در این زمینه عمل کند. این آژانس فضایی به تازگی سندی 20 صفحه ای را منتشر کرده که اقدامات دولت فدرال ایالات متحده در دهه آتی برای غلبه بر تهدید بالقوه «اجسام نزدیک به زمین» یا NEO توضیح می دهد.

قدرت برخورد شهاب سنگ 20 متری، 30 برابر بیشتر از اولین بمب اتمی هیروشیما است

در تاریخ 27 بهمن 1391 (برابر با 15 فوریه 2013) شهاب سنگی به قطر 20 متر بالای شهر چلیابینسک روسیه منفجر شد که قدرتش 30 برابر بیشتر از اولین بمب اتمی هیروشیما بود. موج این انفجار در ارتفاع بسیار بالا باعث آسیب دیدن ساختمان ها و ساکنین آنها شد. در رخدادی وحشتناک تر در سال 1908 میلادی هم شهاب سنگ دیگری به قطر 40 الی 60 متر به منطقه تونگوسکا در روسیه برخورد کرد و با قدرت تخریب 5 الی 10 مگاتن، بیش از 2000 کیلومتر مربع از جنگل های این منطقه را از بین برد.

آنچه دانشمندان فضایی و نیروهای امدادی را نگران می کند، این است که رخدادهای مذکور در زمره ساده ترین برخوردهای اجرام فضایی به زمین قرار می گیرند. به گفته ناسا برخورد شهاب سنگ با قطر 140 متر به زمین، قدرت انفجاری معادل 60 مگاتن را ایجاد می کند. برخوردهای شدیدتر از این هم داشته ایم که یکی از آنها را دایناسورها تجربه کرده اند.

کنگره آمریکا در سال 2005 به ناسا دستور داد تا 90 درصد اجرام نزدیک به زمین با حداقل قطر 140 متر را شناسایی کنند. اجرام دسته NEO آنهایی شهاب سنگ یا سیارک هایی هستند که در مسیر حرکت خود با مدار زمین تلاقی می کنند. متأسفانه ناسا تا انتهای سال 2019 در اجرای این وظیفه به اندازه کافی موفق نبوده و تا سال 2033 تنها نیمی از اجرام 140 متری را شناسایی خواهد کرد.

حالا برای بهبود اوضاع، ناسا به همراه چند نهاد دیگر گزارش «راهبردها و برنامه عملی برای آمادگی در برابر اجرام نزدیک به زمین» را منتشر کرده اند. هدف این گزارش، روشن ساختن اولویت ها طی دهه آتی برای ارائه پاسخ مناسب به تهدید بالقوه اجرام نزدیک به زمین است. در این برنامه روی پنج هدف اصلی تمرکز شده:

• تقویت فرایند شناسایی و ردیابی NEO ها با شروع از نمونه های بزرگ تر. در این زمینه از فناوری های راداری و آنالیز طیف سنجی استفاده شده، ضمن اینه توسعه فناوری ها و تکنیک های جدید نیز در دستور کار قرار می گیرد.
• بهبود مدلسازی سیارک ها و مدار گردش آنها برای پیش بینی احتمال برخورد با زمین، محل برخورد، میزان آسیب احتمالی، و راهکارهای پیشگیری یا تعدیل خطرات برخورد.
• توسعه فناوری ها و تکنیک های جدید برای منحرف ساختن NEO ها یا متلاشی کردن آنها.
• ارتقاء همکاری های بین المللی برای مقابله با NEO ها از طریق خبر رسانی، استفاده از زیرساخت های رصد و مدلسازی، و برنامه ریزی مشترک برای پاسخ به مواجهه با برخورد احتمالی.
• توسعه راهکارهای اضطراری و دستورالعمل برای مراحل پس از برخورد احتمالی، از جمله امکانات مخابراتی، تصمیم گیری، ارزیابی های فضایی و کاهش خسارت.

البته ناسا همین حالا هم توان علمی، فنی و عملیاتی قابل توجهی را برای مقابله با این تهدید احتمالی برخورد شهاب سنگ به زمین در اختیار دارد، و تا جایی که می دانیم هیچ نهاد دیگری مسئولیت این عملیات پر هزینه را بر عهده نمی گیرد. به نظر می رسد ارتقاء همکاری های بین المللی گام مهمی برای رفع این خطر از سر انسان باشد.