توریسم فضایی به زبان ساده؛ تجربه سفر به فضا چگونه است؟

عصر توریسم فضایی پیش روی ماست و شرکت هایی همچون بلو اوریجین (Blue Origin)، اسپیس ایکس (اسپیس اکس) و ویرجین گلکتیک (Virgin Galactic)، هرکدام به نحوی تلاش می کنند تا نخستین مسافران را به مرز فضا برده و (احتمالاً) سالم به زمین بازگردانند. اگرچه اسپیس ایکس در زمینه حمل بار و ماهواره به فضا پیشگام است، ولی بلو اوریجین را می توان پرچمدار سفرهای انسانی دانست.

شرکت فضایی جف بزوس اخیراً اعلام کرده که فروش بلیط برای سفر به خط کارمن را آغاز می کند، یعنی حدود 100 کیلومتر بالاتر از سطح زمین و بالایی ترین لایه اتمسفر. اما این سفرها چگونه هستند و چه تأثیری روی بدن انسان دارند؟

سفر فضایی بلو اوریجین فقط 11 دقیقه طول می کشد

گردش مسافرین سوار بر فضاپیمای نیو شپرد متعلق به شرکت بلو اوریجین تنها 11 دقیقه طول می کشد، ولی این شش نفر قبل از برگشت به زمین حدود 4 دقیقه فرصت دارند تا بی وزنی کامل را تجربه کنند. آنها حول یک موتور ویژه با سوخت جامد که ساختاری شبیه یک میز پذیرایی استوانه ای دارد، می نشینند. مسافرین رو به پنجره ها، روی یک صندلی قرار می گیرند که کمی به عقب برگشته و نمای مناسبی از محیط بیرون را پیش روی چشمان آنها به نمایش می گذارد.

این افراد بهتر است به فکر سلفی گرفتن و ثبت تجربه هیجان انگیز توریسم فضایی با موبایل نباشند. فضاپیمای نیو شپرد به تعداد زیادی دوربین مجهز شده که فضای داخل کابین و بیرون آن را به طور کامل پوشش می دهند و سرنشینان را از همراه داشتن موبایل بی نیاز می کنند. همچنین توریست های فضایی باید توجه داشته باشد که فضاپیما به سرویس بهداشتی مجهز نشده و باید قبل از پرتاب، نیاز خود را برطرف کنند.

هنوز جزئیات بیشتری از برنامه توریسم فضایی شرکت بلو اوریجین فاش نشده و نمی دانیم درون کابین نیو شپرد، چه امکاناتی در اختیار مسافران قرار گرفته. مثلاً اینکه در زمان اوج گیری یا فرود، چه مقدار شتاب (نیروی گرانش یا نیروی جی) به بدن آنها وارد می شود. برای اینکه بدانید نیروی جی چه بلایی سر بدن انسان می آورد، پیشنهاد می کنم ویدیوی زیر را ببینید:

دکتر ریچل سیدلر، استاد دانشکده فیزیولوژی کاربردی دانشگاه فلوریدا می گوید که مسافرین در ابتدای سفر، تجربه ای شبیه ترن هوایی یا پرواز با هواپیمای جت را خواهند داشت. با این حال مسیر برگشت کمی آزاردهنده تر است، چون فرود آمدن با استفاده از چتر مخصوص، ضربه نسبتاً شدیدی را به سرنشین ها وارد می کند. البته اگر سیستم فرود نیو شپرد شامل چندین موتور و چترهای ویژه به خوبی کار کنند، این ضربه به حداقل خواهد رسید.

فرود فضاپیما سخت ترین قسمت سفر است

زمانی که مسافرین از بند جاذبه زمین رها شوند، چندین دقیقه طلایی را برای برخاستن و غوطه ور شدن در جاذبه نزدیک به صفر (ریزگرانش) در اختیار خواهند داشت. اگرچه فضانوردان حرفه ای با گذراندن زمان زیادی در محیط بدون جاذبه با چالش های جسمانی زیادی روبرو هستند، ولی این 11 دقیقه تأثیر منفی خاصی روی توریست های فضایی نخواهد داشت.

به عقیده دکتر سیدلر، فضازدگی مهم ترین تهدید در بحث توریسم فضایی است. او اینگونه توضیح می دهد:

سیستم دهلیزی، اندام تعادلی کوچکیست که در گوش داخلی قرار گرفته. زمانی که سرتان را تکان می دهید، نیروی گرانش زمین تعدادی از اجزای این سیستم را جابجا می کند و مغز شما با دریافت سیگنال، متوجه این موضوع می شود. در فضا چنین اتفاقی نمی افتد و ممکن است احساس سرگیجه، تهوع و مانند اینها به وجود بیاید.

البته فضازدگی هم مانند دریازدگی یا بیماری سفر، کاملاً موقتی است و با برگشت به زمین از بین خواهد رفت. با این حال دکتر سیدلر می گوید توریست ها باید داروهای ویژه برای این وضعیت را همراه داشته یا پیش از پرواز آنها را مصرف کنند.

آمادگی جسمانی برای توریسم فضایی هم موضوع دیگریست که باید مورد توجه قرار بگیرد. فضانوردان ناسا باید در نهایت آمادگی و از نظر تراکم استخوان و توده عضلانی در بالاترین سطح ممکن قرار داشته باشند، چون مدت زمان بسیار زیادی را در محیط ریزگرانش سپری می کنند. با این حال توریست های فضایی به چنین تمرینات شدیدی نیاز ندارند.

به گفته استاد دانشگاه فلوریدا، سیستم قلبی-عروقی بدن در فضا به شکل متفاوتی کار می کند. دریچه ها و پمپ های این سیستم خون و مایعات مختلف را درون بدن به گردش در می آورند و در شرایط بدون جاذبه، این مایعات به سمت سر هجوم می برند. با این حال 11 دقیقه حضور در فضا احتمالاً مشکل خاصی را به وجود نمی آورد.

در حال حاضر سخت ترین قسمت ماجرا از نظر جسمی، این است که تصمیم بگیرید به کدام یک از اعضای بدنتان احتیاج ندارید تا با فروش آنها، هزینه گزاف این سفر را تأمین کنید. بلو اوریجین هنوز قیمت دقیقش را اعلام نکرده ولی می توان برچسب قیمتی حدود 250 هزار دلار را انتظار داشت [بهتر است این رقم را به واحد پول ملی تبدیل نکنید].