چرا دیگر نباید از CCleaner روی ویندوز استفاده کرد؟

همه ما بالاخره چند نرم‌افزار ویندوزی خاص را می‌شناسیم که همیشه روی‌ سیستم‌های خودمان نصب هستند و به دیگران هم نصب کردنشان را پیشنهاد می‌کنیم. برای مدتی طولانی CCleaner هم یکی از همین نرم‌افزارها بود؛ نرم‌افزاری کارآمد و قدرتمند که با آن می‌شد خیلی راحت از شر بسیاری از فایل‌های بی‌استفاده و اضافی خلاص شد.

اما همین نرم‌افزارهایی که اغلب برایشان سینه چاک می‌دهیم هم هر از گاهی خوی سرکششان بیرون می‌زند و کلی خسارت‌ غیرقابل جبران روی دستمان می‌گذارند. CCleaner نیز از زمانی که سرکش شد دیگر قابل کنترل نبود.

رویه‌اش را هم ترک نکرد و تا جایی ادامه داد که حالا صراحتا می‌توانم بگویم باید همین الان آن را از روی سیستم خود پاک کنید. با این حال اگر به دنبال دلیل و مدرک می‌گردید حتما این متن را تا انتها بخوانید.

مشکل CCleaner چیست؟

---

در زمان‌های دور، CCleaner نرم‌افزار مرتب و موجهی بود که در تاریخچه‌اش حتی یک نقطه سیاه هم دیده نمی‌شد. اما همان برنامه‌ خوش نامی که همیشه از آن به نیکی یاد می‌شد در عرض یک سال رکورد زد و همزمان با دو مشکل بزرگ از کاربرانش پذیرایی کرد.

CCleaner مدام کاربرانش را زیر نظر می‌گرفت

مشکلات CCleaner به زمانی باز می‌گردد که ورژن ۵.۴۵ این نرم‌افزار منتشر شد و شرکت توسعه دهنده خبر از ویژگی تازه‌ای به نام «Active Monitoring» داد. البته در آن موقع کسی فکرش را نمی‌کرد که Active Monitoring تبدیل به کابوس تمام عیاری شود که هیچ پایانی برای آن نوشته نشده.

چراکه در آن زمان Active Monitoring یک ویژگی استاندارد خوب به نظر می‌رسید که در ازای جمع‌آوری اطلاعات سیستمی باعث بهبود عملکرد کامپیوترها می‌شد. اما طولی نکشید که کاربران وسواسی ویندوز متوجه شدند که این ویژگی به هیچ وجه غیرفعال نمی‌شود.

خوشبختانه ویندوز از این دست کاربرانی که روی حریم شخصیشان وسواس عجیب و غریبی دارند کم ندارد. اغلب هم همین‌ها هستند که متوجه بسیاری از مشکلات می‌شوند و دیگران را در موردشان آگاه می‌کنند.

قضیه CCleaner هم این طور بود که وقتی کاربران Active Monitoring را غیرفعال می‌کردند، به محض ریبوت برنامه دوباره این ویژگی فعال می‌شد. به زبان ساده، نمی‌شد جلوی مانیتور شدن توسط CCleaner را گرفت و به نوعی انگار همیشه زیر نظر بودیم.

رفتار برنامه آنقدر عجیب و مشکوک بود که پیریفورم سریعا دست به کار شد و سعی کرد این مشکل را حل و فصل کند. اما شاید دیگر دیر شده بود و خیلی از کاربران پیش از اینکه این شرکت کاری بکند چمدان‌هایشان را برداشتند و آماده کوچ به سمت نرم‌افزارهای دیگر شدند.

علاوه بر این، یک مشکل دیگر هم هست که کاربران نسخه‌های جدید CCleaner به شدت از آن گلایه دارند. مشکل ساده‌ای هم هست اما حسابی روی اعصاب کاربران رفته و آن‌ها دیگر تاب تحمل آن را ندارند.

به طور کلی با نصب نسخه‌های جدید CCleaner، دیگر نمی‌شود مانند قبل با کلیک روی کلید «X» پنجره این نرم‌افزار را بست و به فعالیت‌های آن پایان داد. بلکه حالا با بستن CCleaner، فقط پنجره آن به آیکون کوچکی در سیستم تری ویندوز مینیمایز می‌شود و فعالیت‌هایش در پس زمینه ادامه می‌یابند.

جالب‌تر اینکه با راست کلیک روی این آیکون کوچک، می‌توان دید که دیگر خبری هم از گزینه خروج نیست. پس به راحتی می توان گفت که نمی‌شود با روش‌های معمول جلوی فعالیت‌های CCleaner را گرفت و باید برای این کار دست به دامان Task Manager شد.

CCleaner پلی بود میان شما و بدافزارها

خیلی وقت پیش بود که پیریفورم فهمید CCleaner هک شده و در حال توزیع نوعی بدافزار به سیستم کاربران است. در اصل نسخه ۳۲ بیتی این نرم‌افزار به تروجانی آلوده شده بود که به صورت ناشناس از سیستم کاربران اطلاعات می‌دزدید.

علاوه بر این، تروجان مورد بحث قادر به اجرای کد‌های مختلف روی سیستم‌های آلوده هم بود که همین موضوع به تنهایی دردسرهای بسیاری را درست می‌کرد. البته پیریفورم خیلی زود شستش خبردار شد و این شرکت پیش از آنکه این مشکل فراگیر شود جلوی آن را گرفت.

با این حال، این موضوع برای آواست (صاحب پیریفورم) خیلی گران تمام شد. بالاخره آواست در حال حاضر جزو شرکت‌های برتر امنیتی جهان به حساب می‌آید و مسلما درز پیدا کردن چنین اخباری در موردشان مایه آبروریزی بود.

در این گیر و دار آواست برای اینکه از حیثیتش دفاع کند یک شیوه اشتباه تر در پیش گرفت و سعی کرد تا کاربران CCleaner را به سمت خرید نسخه پولی این نرم‌افزار (که به قول خودشان امنیت بیشتری دارد) سوق دهد. اما دیگر فرصت‌های CCleaner از دست رفته بود و بسیاری از کاربران این نرم‌افزار پس از سال‌ها مجبور به خداحافظی با آن شدند.

چه چیزی را جایگزین CCleaner کنیم؟

---

خبر خوب این است که دیگر اصلا نیازی به نصب CCleaner روی سیستم‌های امروزی نیست. چراکه خود ویندوز ۱۰ حالا آنقدر قدرت دارد تا بتواند از پس کارهایی چون پاک نمودن جانک فایل‌ها و خالی کردن حافظه کش سیستم برآید.

حذف فایل های اضافی (Junk Files)

برای مدت‌ها وظیفه پاک کردن جانک فایل‌های انبار شده در حافظه سیستم روی شانه‌های ابزار Disk Cleanup افتاده بود. انصافا هم این ابزار در پاک کردن این فایل‌های اضافی تبحر خاصی داشت و فقط کافی بود پس از باز شدن پنجره آن، فایل‌های به دردنخوری که فقط فضای سیستم را اشغال کرده بودند را انتخاب می‌کردید و با کلیک روی کلید OK برای مدت‌ها از شرشان خلاص می‌شدید.

اما حالا با قدرت گرفتن ویندوز ۱۰ می‌توان این کار را به کمک ویژگی Storage Sense این سیستم عامل نیز انجام داد. برای این کار فقط کافیست مسیر Settings > System > Storage را طی کنید و پس از آن به سراغ کلید Free up space now بروید.

با این کار لیستی از فایل‌های اضافی سیستم در مقابلتان قرار می‌گیرد که می‌توانید با انتخابشان کاری کنید که دیگر اثری از آن‌ها باقی نماند.

خالی کردن کش

جدای اینکه می‌شود وظیفه پاک کردن فایل‌های به درد نخور را به ویندوز ۱۰ سپرد، باید فکری هم به حال خالی کردن کش مرورگرها کرد. انصافا CCleaner در این مورد عملکرد خوبی از خود نشان می‌داد و واقعا کمی سخت است که بخواهیم هر سری کش مرورگرهایمان را به صورت دستی خالی کنیم.

با این حال چاره‌ای نیست و بهتر است هر از گاهی سری به تنظیمات مرورگر محبوب خود بزنید و حافظه کش آن را خالی کنید. البته اگر به طور مداوم از حالت شخصی مرورگرها استفاده کنید دیگر نگرانی خاصی باقی نمی‌ماند. چراکه در این حالت هیچ چیزی در حافظه کش سیستم ذخیره نمی‌شود که لازم باشد آن را از بین ببرید.

مدیریت استارت‌آپ‌ها

برای مدیریت استارت‌آپ‌ها نیز ویندوز ۱۰ یک راهکار خوب برایتان دارد. فقط مسیر Settings > Apps > Startup را دنبال کنید تا به صفحه‌ای برسید که تمام استارت‌آپ‌های سیستمتان در آن لیست شده. حالا آن‌هایی را که لازم ندارید، غیرفعال کنید تا لیست استارت‌آپ‌هایتان به لیستی کوچک و جمع و جور تبدیل شود.

اپلیکیشنی وجود دارد که بتواند جایگزین CCleaner شود؟

---

مسلما پس از این همه سال کار کردن با CCleaner، به استفاده از یک برنامه مجزا برای از بین بردن فایل‌های اضافی و همچنین خالی کردن کش مرورگرها عادت کرده‌ایم. همین موضوع کار کردن با ابزار ویندوزی و سر و کله زدن با منوهای مختلف را سخت می‌کند.

به همین خاطر اصلا بد نیست که حداقل یک نرم‌افزار دیگر را جایگزین CCleaner کنید تا کارهایتان کمی روی غلتک بیفتند. اگر در این خصوص نظر من را می‌خواهید، می‌توانم به شما استفاده از دو نرم افزار atomiccleaner و  BleachBit را پیشنهاد کنم. هر دو در کارشان جزو بهترین‌ها هستند و مطمئنا می‌توانند جایگزین خوبی برای CCleaner باشند.