همه چیز در مورد ماموریت فضاپیمای پارکر به خورشید

بامداد امروز ناسا از به تعویق افتادن پرتاب فضاپیمای خورشیدی پارکر خبر داد. این سازمان فضایی پیشتر اعلام کرده بود که در این ماموریت قصد دارد «خورشید را لمس کند».

در ادامه این مطلب قصد داریم به ذکر اصلی ترین اطلاعات در خصوص این ماموریت بپردازیم.

چرا ناسا قصد دارد خورشید را لمس کند؟

این فضاپیما قرار است که از فاصله شش و نیم میلیون کیلومتری سطح خورشید عبور کند. شاید در نگاه نخست این رقم بسیار زیاد و مسافت دور به نظر برسد اما پارکر در این سفر به قدری به خورشید نزدیک می شود که میتوان گفت از روی جو بیرونی آن عبور می کند. شش و نیم میلیون کیلومتر تقریبا یک دهم فاصله میان خورشید و عطارد است که در واقع نزدیک ترین سیاره به خورشید محسوب می گردد.

در خصوص فضاپیمای پارکر باید بگوییم به نحوی طراحی شده که درک ما از خورشید را بهبود ببخشد و همزمان میدان های الکتریکی و مغناطیسی این ستاره عظیم را اندازه گرفته و تحلیلی از مواد تشکیل دهنده بادهای خورشیدی ارائه دهد و از تاج خورشیدی عکاسی کند؛ منظور در واقع همان جو پیرامونی خورشید است که میلیون ها درجه داغ تر از سطح آن به نظر می آید. تجهیزات و ابزارآلاتی که در داخل این فضاپیما تعبیه شده اند قادر خواهند بود جزئیاتی را ردیابی کنند که از روی زمین ابدا امکان پذیر نیست.

دمای بیرونی پارکر در نزدیک ترین فاصله اش با خورشید به ۱۳۷۱ درجه سانتیگراد می رسد که در واقع همان دمای ذوب شدن فولاد است. اما سپر یا پوسته محافظ این فضاپیما که از کامپوزیت کربنی ساخته شده و پهنایی برابر با ۲.۴ متر دارد قادر است این حرارت را جذب کرده و خود فضاپیما و تجهیزات داخلی اش را خنک نگه دارد.

باد خورشیدی چیست؟

جریانی از ذرات باردار (عمدتا پروتون و الکترون) است که مرتبا از سطح خورشید به بیرون منظومه شمسی می وزند و سرعتی برابر با یک میلیون و ششصد هزار کیلومتر بر ساعت دارند. میدان مغناطیسی زمین اما حبابی تولید می کند که از آن در برابر این بادها محافظت می کند و همزمان پدیده زیبای شفق قطبی را می سازد که شب ها آسمان قطب های شمال و جنوب را نورانی میکند.

بادهای خورشیدی از تاج خورشیدی نشات می گیرند اما اینکه چطور ایجاد می شوند هنوز معلوم نیست. سطح خورشید دمایی در حدود پنج هزار و پانصد درجه سلسیوس دارد و حالا پژوهشگران امید دارند که با ارسال فضاپیمای خورشیدی پارکر بسیاری از پرسش های بدون پاسخ در این رابطه را جواب بدهند.

چرا بادهای خورشیدی برای ما اهمیت دارند؟

این بادها میتوانند تمدن بشری را نابود کنند.

سطح خورشید هرچند وقت یکبار شاهد بروز انفجارهای بزرگی تحت عنوان خروج جرم کرونالی است که در جریان آن حجم بالایی از ذرات داغ به فضا پراکنده می شوند. در سال ۱۸۵۹ میلادی یکی از این انفجارها رخ داد و زمین را به قدری گرم کرد که به نابودی سیم های تلگراف در آمریکا و اروپا منجر شد. اگر همین اتفاق امروز دوباره رخ بدهد ممکن است خاموشی هایی را به وسعت یک قاره رقم بزند و خسارت هایی که به شبکه های برق وارد خواهد کرد احتمالا نیازمند تلاش چندین ساله برای برطرف کردن باشند.

جالب است بدانید در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز فضاپیمای خورشیدی ناسا به نام Stereo-A انفجاری را در سطح این ستاره شناسایی کرد که از نظر وسعت با انفجار سال ۱۸۵۹ برابری می کرد اما خوشبختانه جهت آن به سمت زمین نبود.

اندازه فضاپیمای پارکر چقدر است؟

فضاپیمای خورشیدی پارکر نسبت به دیگر فضاپیماها کوچک است و ابعادی به اندازه یک ماشین دارد. وزن پارکر نیز در زمان پرتاب به ۶۸۰ کیلوگرم می رسید.

چرا این فضاپیما به راکت بزرگی نیاز دارد؟

این فضاپیما باید به چنان ارتفاعی از سطح زمین برسد که بتواند خود را از جاذبه زمین دور کند و به مدار پیرامونی خورشید برسد. بنابراین با کمک یک فروند راکت دلتا ۴ به فضا پرتاب شد که یکی از قدرتمندترین راکت های حال حاضر دنیاست.

پارکر چگونه به خورشید می رسد؟

پارکر در نخستین حرکت خود به سمت خورشید از مسافت ۲۴ میلیون کیلومتری آن عبور می کند. در این فاصله فضاپیمای پارکر آنقدر به خورشید نزدیک هست تا بتواند با کمک تجهیزاتش اطلاعات جامع و کاملی را از سطح آن گردآوری کند.

این فضاپیما همچنین قرار است که به ونوس هم نزدیک شود و از جاذبه سطح این سیاره به عنوان نوعی ترمز بهره بگیرد و با کمک انرژی ناشی از حرکت آن بیشتر به خورشید نزدیک شود. بعد از هفت مرحله تغییر مسیر به این شیوه پارکر در مدار بیضوی ۸۸ روزه خورشید قرار می گیرد و در این نقطه تنها ۶.۱ میلیون کیلومتر تا آن فاصله خواهد داشت. این فضاپیما مجموعا ۲۴ دور را تکمیل خواهد کرد و در نهایت ماموریتش در سال ۲۰۲۵ میلادی خاتمه می یابد.

سرعت پارکر چقدر است؟

در دورهای انتهایی کشش شدید ناشی از جاذبه خورشید سرعت پارکر را به بیش از ششصد و نود هزار کیلومتر بر ساعت خواهند رساند که سریع ترین سرعت ایجاد شده توسط انسان خواهد بود.

پارکر کیست؟

تا سال گذشته این فضاپیما، سولار پروب پلاس نام داشت اما در ادامه ناسا نام Eugene N. Parker را بر آن گذاشت که در واقع یکی از اخترفیزیکدانان بازنشسته اهل شیکاگو است. پارکر اولین فردی است که از پدیده بادهای خورشید صحبت کرده و این اولین باری است که ناسا نام یک انسان زنده را روی ماموریت های خود می گذارد.