ستاری: صادرات 450 میلیون دلاری محصولات دانش بنیان به 60 کشور جهان

عملکرد کارآفرینان و استارتاپ‎های ایرانی نشان می‌دهد که تاکنون 3800 شرکت تشکیل شده‌ و 60 هزار میلیارد فروش و 450 میلیون دلار صادرات داشته است. معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در جلسه شورای اداری آذربایجان شرقی که با رویکرد اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش‌بنیان برگزار شد از صادرات محصولات دانش‌بنیان به 60 کشور جهان خبر داد:

«صادرات محصولات دانش‌بنیان استانداردهای خاصی نیاز دارد و تجربه جدیدی برای ایران است ولی با ورود موفق به این حوزه توانستیم صادرات این حوزه را گسترش دهیم. خلاصه عملکردی که ما در چند سال اخیر داشتیم، تشکیل 3800 شرکت با 60هزار میلیارد فروش و 450 میلیون دلار صادرات است.»

«سورنا ستاری» معتقد است که نسل جدیدی از کارآفرینان وارد بازار شده‌اند و شرکت‌هایی وجود دارند که ارزش آنها بالاتر از 1000 میلیارد است و تا سه چهار سال آینده بزرگترین شرکت‌های ایران، بالاتر از فولاد و خودروسازی و... خواهند شد. او همچنین تاکید دارد که عامل رشد محصولات دانش‌بنیان، پول نیست بلکه محیط و اکوسیستم است. به گفته او داشتن اقتصاد نفتی باعث شده تا تصور کنیم با پول می‌شود دانش خرید و صنعت ساخت درحالیکه چنین نیست و ایده، فکر و نیروی انسانی پایه اقتصاد دانش بنیان است و می‌تواند آن را به قدرت بین المللی تبدیل کند.

ستاری عنوان می‌کند که همه شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان در کشور و یا حتی دنیا، از اتاق زیرزمین رشد کرده‌اند و با رویکرد بچه‌پولداری بزرگ نشده‌اند و دانشگاه‌ها نیز برای رشد باید ثروت آفرینی کنند:

«چیزی که باعث نگه داشتن نیروی انسانی نابغه در داخل کشور و بازگشت مغزها از دانشگاه‌های بزرگ دنیا به ایران می‌شود، «محیط» است، چراکه این افراد به‌خاطر پول نمی‌مانند بلکه به‌خاطر فضای کسب‌وکار مناسب ماندگار می‌شوند. رشد اقتصادی از پول کارآفرین و محیط کسب‌وکار مناسب به‌بار می‌آید نه از پول نفت؛ فقط پژوهش‌های مرز دانش باید با پول دولت باشد ولی بقیه پژوهش‌ها باید توسط کارآفرینان باشد تا ثمربخش باشند، باید بخش خصوصی‌ای داشته باشیم تا روی این محصولات و خدمات دانش‌بنیان هزینه کنند.»

این عضو هیئت دولت، تراکنش‌های اینترنتی کشور در سال گذشته را 130هزار میلیارد عنوان کرد که نتیجه خدمات دانش‌بنیان بود. آنطور که ستاری می‌گوید این شرکت‌ها هر روز با بانک‌ها رقابت می‌کنند و بانک‌ها و بیمه‌ها هم به‌عنوان سیستم سنتی فهمیده‌اند که باید روی استارت‌آپ‌های خود و حرکت به‌سمت اقتصاد دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنند.

ستاری به الگوی پژوهش‌های دولتی که پژوهشکده‌های دولتی هستند انتقاد می‌کند. به گفته او تنها یک مورد از آنها سالانه 60 تا 70 میلیارد به پرسنل خود حقوق می‌دهند اما در چند سال اخیر یک واکسن نصف و نیمه بیرون داده که هنوز هم کامل نشده است. در حالیکه شرکت‌های دانش‌بنیان تازه تاسیسی وجود دارند که  با پژوهش توانسته اند 18 نوع محصول ارائه کنند. همین نشان می‌دهد ورود دولت در حوزه‌های مختلف به‌ویژه حوزه پژوهش، کارآمد نیست و باید بخش خصوصی توانمند وارد این حوزه شوند:

«مثلاً در حوزه تاکسی، همین شرکت‌های تاکسی اینترنتی را در خرداد 95 از سازمان تاکسی‌رانی با تیپا بیرون انداختند ولی اکنون با تشخیص نیاز مردم، یک میلیون سفر در روز فقط در تهران دارند و ادعای ارزش میلیون دلاری شرکت را دارند، چون مردم چنین سرویسی را انتظار داشتند ولی دولت نتوانست تأمین کند، لذا بخش خصوصی این زمینه را برای مردم فراهم کرد.»

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور دولت را فقط تأمین‌کننده زیرساخت فعالیت‌های دانش‌بنیان دانست تا میدان بازی را در اختیار بچه‌های همین مرز و بوم قرار دهد. وی در ادامه خاطرنشان کرد که هر کس در هر جایگاهی، اقدام به بستن مسیر یک کسب‌وکار کند به کشور خیانت کرده و ما باید به نقطه‌ای برسیم که کارآفرین بخش خصوصی را ناامید نکنیم.

ستاری با تصریح به اینکه دلار با ضربات بزرگی که به کشور زد، فرصتی هم برای صادرات ایجاد کرد، گفت: «بازار ما شرق آسیا و چین است و زمانی حتی فکرش را نمی‌کردیم شرکت‌های نوپای ما بتوانند صادرات کنند. زمانی می‌گفتیم که رتبه‌های برتر علمی نانو را در دنیا داریم اما وقتی محصولات نانو تولید کردیم توانستیم تاکنون 1200 میلیارد دلار در نانو تجهیزات و مواد دانش‌بنیان بفروشیم.

وی از برنامه گسترده معاونت علمی ریاست جمهوری برای حمایت از شتاب‌دهنده‌ها خبر داد و اضافه کرد: «با تفاهم‌نامه‌هایی که در استان به امضا رسیده، امیدواریم این استان در حوزه شتاب‌دهنده‌ها و تقویت محصولات و خدمات دانش‌بنیان رشد کرده و به جایگاه تاریخی خود در علم و فناوری دست یابد.»