راهنمای خدمات الکترونیک: چگونه کالاهای سرقت شده خود را ردیابی کنیم؟

گران شدن اجناس الکترونیک تنها به رکود بازار ختم نمی‌شود، بلکه آمار سرقت‌ را هم بالا می‌برد؛ موضوعی که اخیراً بسیار اتفاق افتاده است. دزدیده شدن و حتی گم کردن موبایل، لپ‌تاپ، دوربین و مواردی از این قبیل برای صاحبان آنها بسیار گران تمام می‌شود چراکه تهیه مجدد این کالاها با قیمت‌های کنونی برای بسیاری از اقشار تقریبا غیر ممکن است.

پس در این شرایط بد نیست شانس‌مان را امتحان کنیم، شاید وسایل از دست رفته، دوباره پیدا شوند. یکی از بهترین راه‌ها برای اعلام سرقت یا گم شدن لوازم دیجیتالی، سامانه همیاب ۲۴ است که تحت نظر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه است و با دفاتر خدمات دولت و اصناف موبایل و کامپیوتر سراسر کشور همکاری دارد. «بهروز فتح آبادی» مدیر توسعه تجاری سامانه همیاب ۲۴ در گفتگو با دیجیاتو اعلام می‌کند که ۳۷ درصد از ردیابی‌های انجام شده مثبت بوده و کالاها به مالباختگان بازگردانده شده است.

در این سامانه استعلام ریجستری شدن لپ‌تاپ، گوشی‌ هم اعلام می‌شود. در واقع همانطور که فتح آبادی می‌گوید همیاب ۲۴، تنها سامانه‌ای است که چهار خدمت استعلام ریجستری، استعلام دزدی بودن، ردیابی گوشی‌های سرقتی و ثبت کالاهای پیدا شده را با هم انجام می‌دهد. البته این سامانه به عنوان یک استارت آپ از سال ۹۵ آغاز به کار کرده و کم کم حوزه‌‌های کاری خود را افزایش داده است.

استفاده از خدماتی که این سامانه برای لوازم الکترونیک ارائه می‌کند تنها نیاز به کد IMEI دارد که روی جعبه دستگاه هم نوشته شده است. آنطور که فتح آبادی می‌گوید در ۶ ماه اول سال‌جاری ۱۲۸ هزار مورداستعلام کالا قبل از خرید، در این سامانه انجام شده که وضعیت ریجستری و سرقتی نبودن کالاها را مشخص می‌کند.

همانطور که در صفحه اول سایت مشخص است، کادر بالای صفحه محل وارد کردن کد IMEI گوشی و تبلت است تا مشخص شود که دستگاه شما ریجستری شده است یا خیر؟

در صورتیکه دستگاه شما ریجستر شده باشد، پیغام «شناسه دستگاه (IMEI) جزء شناسه‌های قانونی ثبت شده است.» نمایش داده می‌شود.

در صورتیکه گوشی یا لپ‎تاپ شما به سرقت رفته یا گم شده، می‌توانید از طریق گزینه دوم در صفحه اصلی یعنی «ردیابی و اعلام سرقت» اطلاعات دستگاه خود یعنی نوع کالا، شرکت سازنده، کد IMEI، نحوه مفقود شده و اطلاعات تماس خود را وارد کنید.

در انتهای صفحه گزینه‌ای وجود دارد که شما می‌توانید در آن مدت زمان پیگیری در شبکه مخابراتی کشور را انتخاب کنید که البته این خدمت حداقل برای ۶۰ روز به اضافه ثبت درخواست شما و اطلاع رسانی در کشور، ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان هزینه دارد. فتح آبادی درباره پروسه به دیجیاتو گفت:

«در هر ۶۰ روز حدود ۲۴ مرتبه کد IMEI تلفن همراه در اپراتورها بررسی می‌شود و اگر سیم کارتی با آن گوشی‌ها روشن شده باشد و نتیجه ردیابی مثبت ارزیابی شود، کد پنج رقمی به صاحب اصلی داده می‌شود تا بتواند از طریق مراجع قضایی آن را پیگیری کند. مرجع قضایی به از اپراتور درخواست می‌کند که شماره و مشخصات فردی که از تلفن همراه استفاده می‌کند را اعلام کند تا پس از آن مراحل شناسایی انجام شود. در انتها نیز شخص شناسایی شده یا باید موبایل و یا معادل آن را به زیان دیده بازگرداند. در واقع به همین دلیل بخشی از این هزینه‌ها هم به اپراتورها پرداخت و بخش دیگر به پشتیبانی سامانه تعلق می‌گیرد.»

ردیابی گوشی‌های گم شده و سرقتی از راه های غیر آنلاین هم ممکن است و برای انجام آن شخص در ابتدا باید به مراجع قضایی مراجعه کند و ۳ نامه برای ۳ اپراتور همراه اول، ایرانسل و رایتل دریافت کند و نامه‌ها را به آنها تحویل دهد و خودش نتایج آنها را پیگیری کند.

در مرحله بعد شما می‌توانید اطلاعاتی که وارد کرده‌اید را چک کنید و پس از آن با انتخاب بانک خود، مبلغ مشخص شده را بپردازید.

در نهایت نیز پس از پرداخت مبلغ، درخواست شما در سایت ثبت شده، پیام فعال‌سازی و نتایج جستجو دستگاه، به شماره شما پیامک می‌شود.

متصل کردن کسی که کالایی را گم کرده و شخصی که آن را پیدا کرده در این سامانه امکان پذیر است. مدیر توسعه تجاری سامانه همیاب ۲۴ در این باره عنوان کرد: «ثبت کالاهای پیدا شده توسط پلیس و شهروندان یکی از بخش‌های این سایت است که با کدهای IMEI وارد شده توسط کسانی که وسایل خود را گم کرده‌اند تطابق داده می‌شود و در صورت یکسان بودن به صاحبان‌شان برگردانده می‌شود. به تازگی بخشی هم راه اندازی شده که در آن چک‌های مفقودی و سرقتی ثبت آنلاین می‌شوند.»

طبق آمار بدست آمده از این سامانه در ۶ ماه ابتدایی سال استان‌های تهران، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و فارس بیشترین ثبت آمارهای مفقودی را به خود اختصاص دادند. ضمن آنکه این سامانه آنلاین با ثبت کالاهای مفقودی توانست در نیمه نخست سال هزینه‌های قوه قضائیه را ۲.۷ میلیارد تومان کاهش دهد.