محققان احتمالاً شواهدی از وجود یک ماه فراخورشیدی یافته باشند

طی چند دهه اخیر، بشر قادر به شناسایی هزاران سیاره در خارج از منظومه شمسی بوده است؛ در واقع فضاپیمای کپلر به تنهایی بیش از 2600 سیاره این چنینی را کشف کرده است. اما تا به امروز هیچ نشانه ای از ماه های فراخورشیدی یافت نشده است. از آن جایی که قمرها معمولاً کوچک تر از سیارات خود هستند، شناسایی آنها دشوارتر است و این موضوع می تواند توضیحی معقول برای چرایی عدم کشف آنها تا امروز باشد. با این حال محققان دانشگاه کلمبیا حالا به شواهدی مبنی بر وجود یک ماه فراخورشیدی در فاصله چندین سال نوری از زمین دست یافته اند.

محققان این دانشگاه به تحلیل اطلاعات به دست آمده از 284 سیاره فراخورشیدی پرداختند و به دنبال نشانه هایی از یک ماه فراخورشیدی بودند؛ طی سال گذشته هم خبر دادند که احتمالاً چنین قمری را یافته باشند. پیش از نتیجه گیری اما نیاز به رصدهای بیشتر بود.

پس از این محققان به پایش سیاره فراخورشیدی Kepler-1625b از طریق تلسکوپ هابل پرداختند و هنگامی که مشغول گردش به دور ستاره خود بود، روشنایی ستاره به هنگام عبور سیاره از مقابل آن بررسی شد. در این جا بود که محققان دو نشانه از وجود ماه های فراخورشیدی یافتند.

نخست اینکه بعد از عبور سیاره، روشنایی ستاره برای دومین بار و به مقدار کمتری کاهش یافت که نشان می دهد جسم کوچکتری، مانند یک قمر در حال گردش به دور سیاره بوده است. علاوه بر این، گردش دوم سیاره به دور ستاره زودتر از آنچه انتظار می رفت اتفاق افتاد که احتمالاً دلیل آن قمری باشد که سیاره را به سمت خود می کشد؛ قمر زمین هم چنین تاثیری بر سیاره خاکی ما دارد.

محققان در گزارش خود خاطر نشان کرده اند که وجود این ماه ابرخورشیدی هنوز تایید نشده و بازهم باید به رصدهای بیشتر پرداخت. «اگر این یافته با رصد از طریق هابل به تایید برسد، کشف اخیرمان می تواند حامل سرنخ هایی مهم درباره چگونگی شکل گیری منظومه های سیاره ای باشد و متخصصان را به بازنگری در تئوری های مربوط به شکل گیری قمرها به دور سیارات مجبور خواهد کرد.»

گفتنی است که این ماه فراخورشیدی احتمالی، ابعادی به اندازه بپتون دارد و سیاره ای که به دور آن می گردد، چندین مرتبه از مشتری بزرگ تر است. همین اندازه بزرگ احتمالاً اصلی ترین دلیل کشف آن در میان دیگر ماه های فراخورشیدی بوده است؛ اما تلسکوپ جیمز وب ناسا (که از سال 2021 راه تلکسوپ هابل را ادامه خواهد داد) قادر به شناسایی اجرام کوچکتر است و باید منتظر شناسایی قمرهای بسیار کوچک به کمک آن بود.