همه آنچه باید درباره وای فای 6 و استاندارد 802.11ax بدانید

وای فای 6 که با نام استاندارد 802.11ax هم شناخته می‌شود نوید سرعت بالاتر در شبکه‌های بیسیم را می‌دهد. اما سرعت همه موضوع نیست و قرار است شاهد بهبودهای دیگر هم باشیم. در این مطلب قصد داریم نگاهی داشته باشیم به قابلیت‌های این استاندارد شبکه‌های بیسیم.

نیاز به اینترنت سریعتر همیشه ادامه دارد و هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود؛ به ویژه با اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و ویدیوهایی که روز به روز حجیم‌تر از قبل می‌شوند. وای فای 6 در حال ورود به بازار است و شاید گوشی (از جمله گلکسی اس 10) یا لپتاپ بعدی شما هم با این استاندارد سازگار باشد.

وای فای 6 چیست؟

نسل جدید وای فای با این نام خوانده می‌شود. چندی قبل مشخص شد که از این پس قرار است نام استاندارهای شبکه وای فای ساده تر از پیش شود. در حالی که پیش از این نام استانداردها شامل ترکیب 802.11 به همراه یک یا چند حرف کوچک (مثل 802.11ac) می‌شدند اما از این به بعد قرار است تنها با یک عدد همراه شوند: مثلاً «Wi-Fi 6» به جای «802.11ax». با این حال انتظار داریم همچنان تا مدت‌ها روی جعبه محصولات یا وبسایت‌های سازندگان شاهد نام سنتی قبلی هم باشیم.

وای فای 6 علاوه بر افزایش سرعت شبکه‌های بیسیم وعده سریع‌تر شدن فرایند اتصال و بهینگی بیشتر را هم می‌دهد.

وای فای 6 چه قدر سریع‌تر است؟

اگر بخواهیم یک پاسخ سریع به این موضوع بدهیم باید بگوییم: 9.6 گیگابیت بر ثانیه. این میزان در مقایسه با مقدار 3.5 گیگابیت بر ثانیه وای فای 5 (802.11ac) افزایش قابل توجهی محسوب می‌شود.

اما در عمل شرایط فرق می‌کند. اعداد بالا تنها از نظر تئوری هستند و در عمل بعید است بتوان به این سرعت دست یافت. اگر هم به این سرعت دست پیدا کنید نمی‌توان با قطعیت گفت که به آن نیاز دارید؛ چرا که بیشترین سرعت اینترنتی که ارائه می‌شود بسیار کمتر از این است. با این حال فراموش نکنیم که استفاده از شبکه وای فای تنها به دسترسی اینترنت محدود نیست.

سرعت 9.6 گیگابیت بر ثانیه وای فای 6 به هر کدام از دستگاه های متصل به شبکه تخصیص پیدا نمی‌‌کند. در واقع این سرعت [تئوری] بین تمام دستگاه‌های متصل به روتر وای فای تقسیم می‌شود. در واقع این عدد به معنی بیشترین سرعت بالقوه برای هر دستگاه است.

دلیل اصلی ارائه وای فای 6 سرعت بالاتر نیست

در استاندارد وای فای 6 بیش از اینکه بر افزایش سرعت تأکید شده باشد، به موضوع بهبود کارایی شبکه در شرایط اتصال تعداد بالای دستگاه‌ها توجه شده است. این موضوع مهمی است، چرا که بر اساس آمارها زمانی که وای فای 5 عرضه شد در هر خانه در ایالات متحده به طور متوسط 5 دستگاه وای فای متصل بودند. اکنون این میزان به 9 رسیده. حتی شرکت های مختلف پیش‌بینی کرده‌اند که در چند سال آتی این عدد به 50 می‌رسد.

این تعداد دستگاه‌های اضافه می‌توانند برای شبکه شما دردسر ایجاد کنند. در این شرایط، روتر وای فای در هر لحظه باید با دستگاه‌های متعددی ارتباط برقرار کند و با افزایش تعداد تجهیزات، کل شبکه شما کندتر می‌شود.

 

وای فای 6 فناوری‌های جدیدی را ارائه کرده که این مشکل را حل می کند و می‌توان ده‌ها دستگاه وای فای را به یک روتر متصل و با سرعت مناسب استفاده کرد. با این استاندارد روتر می‌تواند به طور همزمان داده‌ها را به چند دستگاه ارسال کند و دستگاه‌ها هم می‌توانند برنامه زمان‌بندی را با روتر چک کنند. در نهایت این راهکار موجب می‌شود ارتباط قوی دستگاه‌ها با روتر به طور پیوسته برقرار باشد و دستگاه‌های بیشتری بتوانند درخواست دریافت یا ارسال اطلاعات را به روتر ارائه دهند.

با وای فای 6 هر دستگاه تا چه اندازه سریع‌تر می‌شود؟

متأسفانه پاسخ به این سوال چندان ساده نیست. در عمل اتصالات وای فای جدید الزاما سریع‌تر نمی‌شوند. اگر تنها یک لپتاپ با استاندارد وای فای 6 را به روتر سازگار متصل کنید تنها اندکی افزایش سرعت در مقایسه با لپتاپ متصل با وای فای 5 به روتری با همین استاندارد (5) را تجربه خواهید کرد.

اما هر چه دستگاه‌های بیشتری به شبکه وصل می‌شوند این شرایط تغییر می‌کنند. در حالی که روترهای فعلی با افزایش اتصال دستگاه‌ها کم کم غرق در درخواست‌ها می شوند اما روترهای وای فای 6 به گونه ای طراحی شده‌اند که دستگاه‌ها را به طور بهینه به‌روز نگه دارند و به طور مستمر داده‌های مورد نیاز را در اختیارشان قرار دهند. با این حال باز هم دستگاه‌های متصل به شبکه، در مقایسه با شبکه‌های با کیفیت فعلی، سریع‌تر نیستند اما در محیط‌های پر ازدحام بیشتر می‌توانند سرعت بالا را حفظ کنند.

تصور کنید که در منزل، فردی برنامه یک تلویزیون اینترنتی را تماشا می کند، دیگری مشغول بازی آنلاین است و یک نفر دیگر هم در حال تماس تصویری. گجت‌های هوشمند از جمله حسگرهای دما، چندراهی برق هوشمند، قفل درب هوشمند، دوربین مدار بسته و بسیاری از تجهیزات دیگر هم که همگی با وای فای به شبکه متصل هستند، به طور همزمان اطلاعاتی را روی شبکه ارسال یا دریافت می‌کنند.

در این شرایط، با استاندارد جدید شبکه بیسیم، حداکثر سرعت دستگاه‌ها الزاما افزایش پیدا نمی کند با این حال در استفاده معمول و مداوم احتمالاً سرعت بالاتری را تجربه خواهید کرد. اینکه این میزان افزاش سرعت چه قدر باشد، بستگی به تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه و میزان تبادل داده آنها دارد.

چگونه از وای فای 6 استفاده کنید؟

برای استفاده از این نسل از وای فای نیاز به سخت‌افزارهای جدید دارید. به این ترتیب باید گوشی و لپتاپ شما از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از این فناوری پشتیبانی کند. از طرف دیگر روتری که این تجهیزات به آن وصل می‌شوند هم باید با وای فای 6 سازگار باشد.

گوشی‌های هوشمند، لپتاپ‌ها و بسیاری از سایر تجهیزاتی که در 5 سال آینده روانه بازار می‌شوند با این استاندارد سازگار خواهند بود. اما برای بهره بردن از آن مجبور به خرید روتر سازگار هستید. اگر روتر شما از وای فای 6 پشتیبانی نمی‌کند حتی با وجود دستگاه‌های سازگار با این استاندارد که به روتر متصل شده اند باز هم از مزایای این استاندارد بهره نخواهید برد. اما اگر تجهیزات سازگار با وای فای 5 به روتر با استاندارد جدید وصل شوند بهبودهایی را تجربه خواهید کرد چرا که روتر قادر است به دستگاه‌های بیشتری به طور همزمان سرویس دهد.

در نهایت باید گفت که حداقل فعلاً نیازی نیست برای خرید مدل‌های جدید عجله کنید. اگر در سال‌های آینده با بیشتر شدن تجهیزات اینترنت اشیاء شاهد کند شدن بیش از حد شبکه خود بودید آنگاه به فکر خرید روتری وای فای 6 باشید.

چرا وای فای 6 سریع‌تر است؟

دو فناوری اصلی تجهیزات دارای این استاندارد را سریع‌تر می کنند: «MU-MIMO» و «OFDMA».

MU-MIMO که به معنی «چند ورودی، چند خروجی چند کاربره» است همین حالا هم در بسیاری از روترهای فعلی وجود دارد اما در وای فای 6 با یک آپدیت همراه شده. این تکنولوژی به روتر امکان می دهد که به جای اینکه در هر زمان، داده‌ها را تنها به یک دستگاه ارسال یا از آن دریافت کند و سپس نوبت به دستگاه بعدی برسد، با چندین دستگاه ارتباط داشته باشد.

در حال حاضر MU-MIMO (بخوانید ام یو مایمو) در روترها امکان ارتباط همزمان با 4 دستگاه را فراهم می کند. در وای فای 6 این عدد به 8 مورد می‌رسد. OFDMA ارسال داده ها به چندین دستگاه به طور همزمان را ممکن می کند. تمامی اینها موجب می‌شوند میزان محموله‌های داده منتقل شده بین روتر و دستگاه‌ها بیشتر شود.

آیا وای فای 6 شارژدهی باتری دستگاه‌ها را بهبود می‌دهد؟

تکنولوژی دیگری در استاندارد جدید به دستگاه‌های متصل این امکان را می دهد که ارتباطات خود را برنامه‌ریزی کنند. در نتیجه مقدار زمان مورد نیاز برای روشن ماندن آنتن‌ها جهت ارسال داده یا جستجوی سیگنال کاهش پیدا می کند. این به معنی کاهش کمتر استفاده از شارژ باتری و افزایش شارژدهی در دستگاه‌های قابل حمل است.

این ویژگی به لطف قابلیتی به نام «Target Wake Time» ممکن می‌شود که به روتر امکان زمان‌بندی چک کردن دستگاه‌ها را می‌دهد. با این حال این قابلیت همیشه هم مفید نیست. تصور کنید روی لپتاپ خود نیاز به ارسال یا دریافت داده مستمر دارید و استفاده از این قابلیت دردسر ساز می‌شود. این ویژگی در شرایط خاص از جمله زمانی که دستگاه استندبای شده می‌تواند مفید باشد.

به لطف این قابلیت طراحی تجهیزات کوچک‌تر که نیاز به ماژول‌های وای فای کم مصرف دارند امکان‌پذیر می‌شود ؛ ماژول‌هایی که گه گاه باید به شبکه دسترسی داشته باشند. از جمله این تجهیزات، سنسورهایی هستند که قرار است نشتی آب در منزلتان را تشخیص دهند یا هر دستگاه هوشمندی که برای روزها نیاز به هیج تبادل داده ای نداشته باشد.

امنیت وای فای 6 چه تفاوتی دارد؟

حدود یک سال قبل بود که استاندارد امنیتی WPA3 معرفی شد تا بزرگترین آپدیت امنیتی دهه میلادی اخیر را رقم بزند. WPA3 شکست پسوردها از طریق حدس زدن‌های تصادفی را برای هکرها سخت‌تر از پیش می‌کند.

دستگاه‌ها و روترهای فعلی از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند اما اضافه کردن آنها اختیاری خواهد بود. اما دستگاه‌هایی که می خواهند از اتحادیه وای فای (Wi-Fi Alliance) گواهینامه وای فای 6 را دریافت کنند نیاز به پشتیبانی از WPA3 دارند. البته بدون دریافت این گواهینامه هم می‌توانند وای فای 6 را بدون پشتیبانی از WPA3 ارائه دهند. انتظار می‌رود زمانی که اعطای گواهینامه‌ها به تولید کنندگان آغاز شود، بیشتر دستگاه‌های وای فای 6 از استاندارد امنیتی جدید بهره‌مند باشند.

وای فای 6 تازه در اول راه است

تجهیزات سازگار با این استاندارد تازه در حال روانه شدن به بازار هستند. همین حالا هم می‌توان معدود موارد سازگار (از جمله لپتاپ‌ها) را خریداری کرد اما به شرطی که با قیمت بسیار بالای آنها کنار بیایید.

در برخی گوشی‌های هوشمند که در سال جاری میلادی عرضه می‌شوند هم شاهد پشتیبانی از این استاندارد خواهیم بود. چیپست اسنپدراگون 855 از این فناوری پشتیبانی می‌کند البته ممکن است دستگاهی که از این چیپست بهره می‌برد، فاقد پشتیبانی از وای فای 6 باشد.

اتحادیه وای فای قصد دارد در پاییز سال 1398 از برنامه گواهینامه وای فای 6 رونمایی کند. در نتیجه انتظار داریم در سال 2020 پشتیبانی از این استاندارد را در محصولات بیشتری شاهد باشیم.