راهنمای خدمات الکترونیک: چگونه استعلام ممنوع الخروجی بگیریم؟

سفر به خارج از کشور نه محدود به زمان خاصی می‌شود و نه دلیل ثابتی دارند. با این حال در تعطیلات نوروز و تابستان،سفرهای خارجی به اوج خود می‌رسد. مسافران چمدان به دست، در سالن‌های فرودگاه از کنار هم می‌گذرند تا چمدان‎های‌شان را تحویل دهند، پاسپورت و بلیت‌شان چک شود، عوارض خروج بپردازند و در نهایت سوار بر هواپیما شوند و از مرزها عبور کنند.

اما این پروسه برای همه افراد به عبور از مرزها ختم شوند، چون قبل از آنکه سوار هواپیما شوند، پاگیر گیت خروج می‌شوند و دستور ممنوع الخروجی‌شان باعث لغو سفرشان می‌شود.

افراد زیادی هستند که از ممنوع الخروج بود خود اطلاع ندارند. بر اساس قوانین «از خروج مجدد افرادی که در خارج از کشور در سفر‌های قبلی‌شان مرتکب جرم، فساد اخلاقی و سایر اعمال خلاف شئونات جمهوری اسلامی شده باشند، جلوگیری خواهد شد.» یکی از ابهاماتی که در روند ممنوع خروج شدن افراد وجود دارد، این است که در هنگام صدور رای، این حکم به افراد ابلاغ نمی‌شود.

به موجب ماده 133 قانون آئین دادرسی کیفری با توجه به اهمیت و دلایل جرم، دادگاه می‌تواند قرار عدم خروج متهم از کشور را صادر کند. مدت اعتبار این قرار 6 ماه است، اما اگر دادگاه لازم بداند می‌تواند هر 6 ماه یکبار آن را تمدید کند. این قرار پس از ابلاغ ظرف 20 روز در دادگاه تجدیدنظر استان قابل اعتراض است. بر اساس این ماده قانونی و مفاد سایر قوانین موجود، ممنوع الخروج شدن افراد معمولا 5 دلیل مشخص دارد و تنها 5 گروه از افراد اجازه خروج از مرز‌های کشور را ندارند:

«بدهکاران قطعی مالیاتی و بدهکارانی که به موجب صدور حکم قطعی دادگاه یا صدور اجرائیه در اجرای ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک، بدهی آن‌ها محرز شده، افرادی که در خارج از ایران به خاطر تکدی، ولگردی، سرقت، کلاهبرداری و هرعنوان دیگری دارای سوءشهرت باشند، کسانی که مسافرت آن‌ها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد، کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند و افرادی که اخذ گذرنامه و خروج از کشور آن‌ها به اراده فرد دیگری (پدر، شوهر و...) محول شده است.»

یکی از سوالات متداول مسافران خارج از کشور قبل از سفر این است که آیا «ممنوع‌الخروج» هستند یا خیر. در راستای پیشگیری از ایجاد اختلال در مسافرت و برنامه‌ریزی‌های مسافران خارج از کشور، افرادی که قصد مسافرت دارند، می‌توانند پیش از مسافرت شخصا با ارائه اصل گذرنامه به ادارات گذرنامه تهران و استان‌ها مراجعه کرده و از آخرین وضعیت خروج خود مطلع شوند.

اما راه ساده‌تر بررسی وضعیت خروج استفاده از سامانه استعلام ممنوع الخروجی اجرای اسناد رسمی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است.

در این روش ابتدا به سایت گفته شده مراجعه می‌کنید و سپس اطلاعات خواسته شده را به درستی وارد می‌کنید و روی دکمه ارسال کلیک می‌کنید.

چند ثانیه بعد نتیجه مشخص می‌شود، آیا کد ملی وارد شده ممنوع الخروج است یا خیر؟

به موجب ماده 17 قانون گذرنامه مقام‌هایی از دولت نیز می‌توانند دستور عدم ممانعت از خروج را صادر کنند. ماده 17 قانون گذرنامه می‌گوید: «دولت می‌تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفان از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین نامه تعیین می‌شود جلوگیری کند.» بنابر این ماده به دولت یا قوه مجریه اجازه داده شده تا خروج بدهکاران اجرایی از کشور را بنا به تقاضای طلبکار تجویز کرده و تا زمانی که از طرف بدهکار موجبات پرداخت بدهی فراهم نشود یا رضایت طلبکار دریافت نشود، نمی‌توان نسبت به رفع ممنوع الخروجی اقدام کرد. حتی اگر سالیان درازی از دستور ممنوع الخروجی و اجرای آن بگذرد. یکی از جنجالی‌ترین فهرست‌های افراد خروج ممنوع، بدهکاران بانکی هستند.