تحقیق هاروارد نشان می دهد سیارک ها مسئول پخش حیات در جهان هستند

زمین تنها جایی در جهان است که از حضور حیات روی آن اطمینان داریم، اما با توجه به ابعاد بسیار بزرگ جهان قابل مشاهده، احتمال اینکه در آن کاملا تنها باشیم بسیار کم است. قبلا گفته شده حیات می تواند از سیارک ها یا ستاره های دنباله دار برای جا به جا شدن بین جهان های مختلف استفاده کند، پروسه ای که به آن پان اسپرمیا گفته می شود. حالا هم نتایج تحقیقات یک تیم در هاروارد نشان می دهد احتمالا چنین اتفاقی در کهکشان راه شیری بسیار زیاد است.

احتمال می رود پان اسپرمیا بیشتر در یک شبکه سیاره ای ممکن باشد. دانشمندان تلاش زیادی برای استریل کردن فضاپیماها انجام می دهند تا میکروب های زمینی قادر به آلوده کردن جهان های دیگر نباشند. اما ستاره های دنباله دار دقیقا می توانند همین کار را انجام دهند، مخصوصا در سیستمی مانند تراپیست-1، یکی از همسایه های نزدیک ما که دارای هفت سیاره بسیار نزدیک به هم است. اما آیا ممکن است پان اسپرمیا در مقیاس کهکشانی اتفاق بیوفتد؟

چندین تریلیون جسم حامل حیات در کهکشان راه شیری حرکت می کنند

بنا به گفته های این تیم تحقیقاتی جواب چنین سوالی مثبت است. دانشمندان تخمین زده اند بالغ بر 10 تریلیون ستاره دنباله دار ممکن است در حال جا به جا کردن حیات در کهکشان باشند. اجرام بزرگتر حامل حیات ممکن است کمیاب تر باشند اما باز هم به تعداد زیادی یافت می شوند. این تیم تخمین زده حدود صد میلیون جسم با قطر حدود 500 کیلومتر و هزار جسم با ابعادی در حد زمین ممکن است حامل حیات یا ماده های پریبیوتیک باشند.

«بزرگترین نگرانی ما این بود که حیات قادر به جان سالم به در بردن از اشعه ماوراء بنفش نباشد. اما حالا مشخص شده تنها چند سانتیمتر محافظ مانند سنگ یا یخ برای در امان نگه داشتن حیات کافی است. فرم های دیگری از زندگی هم وجود دارند که در چنین محیطی صرفا وارد خوابی عمیق می شوند. حال اگر میکروب های یک سیاره می توانند از فرستاده شدن به فضا جان سالم به در ببرند و در فضا نیز به زندگی ادامه دهند، احتمال اینکه بتوانند به سلامت وارد سیاره ای دیگر شوند نیز بسیار بالاست.»

اما برای تخمین احتمال رخ دادن چنین اتفاقی باید از گوشه آرام جهان خودمان فاصله بگیریم و به مکان هایی شلوغ تر سر بزنیم، مانند مرکز کهکشان که در آن سیاه چاله ای عظیم به پراکنده کردن مواد اطراف می پردازد.

«منظومه شمسی ما جای بسیار آرامی محسوب می شود. اما در مرکز کهکشان اوضاع اینطور نیست و اجسام دائما به اطراف پرت می شوند و می توانند به عنوان پخش کننده های حیات عمل کنند.»

پان اسپرمیا بیشتر در شبکه های سیاره ای متراکم محتمل است

برای رسیدن به چنین نتیجه هایی، این تیم مجبور بود متغیرهای زیادی را در نظر بگیرد و احتمال پخش شدن حیات به این شکل را تخمین بزند. آن ها سرعت پخش اجسام مختلف با ابعاد گوناگون توسط سیاه چاله به بیرون را در نظر گرفتند، و احتمال جذب شدن آن ها به وسیله جاذبه سیارات دیگر و همچنین میزان جان سخت بودن انواع مختلف حیات را نیز تخمین زدند.

در آخر این تیم متوجه شد احتمال وقوع پان اسپرمیا در ابعاد کهکشانی بسیار بالاست، با توجه به اینکه احتمالا تریلیون ها جسم حامل حیات در آن مشغول حرکت هستند. احتمال جذب شدن موادی با سرعت بین ده تا صد کیلومتر بر ثانیه توسط ستاره ها بسیار زیاد است، با این همه چنین اتفاقی برای اجسامی با سرعت بیشتر از هزار کیلومتر بر ثانیه نیز محتمل است.

البته چنین موضوعی فعلا کاملا فرضیست اما نتیجه تحقیقات متقاعد کننده اند. هدف نهایی این گروه مشاهده وقوع پان اسپرمیا است اما با توجه به تکنولوژی کنونی احتمالا سال ها با چنین دستاوردی فاصله داریم. فعلا دانشمندان می توانند به دنبال نشانه هایی از میکروب ها در نمونه های خاک مریخ یا سیارک ها باشند.

نتایج این تحقیق در ژورنال رساله های اخترشناسی منتشر شده است.