برخورد ستاره های نوترونی به تشکیل کیلونوا و طلا منجر می‌شود

رصدخانه لیزری تداخل‌سنج امواج گرانشی (LIGO) با رصد برخورد سیاهچاله‌ها به یکدیگر امواج گرانشی را شناسایی می‌کند و البته برای مشاهده برخورد سایر اجرام کیهانی هم از آن استفاده می‌شود. مثلا در سال 2017، LIGO موفق شد برای اولین بار ادغام دو ستاره نوترونی با یکدیگر را رصد کند. حالا تیمی از منجمان بررسی مجددی از داده‌های این رخداد عظیم داشته و به یافته‌های جدیدی دست پیدا کرده‌اند.

بر اثر برخورد دو ستاره نوترونی با یکدیگر انفجاری رخ می‌دهد که «کیلونوا» نام دارد و نباید با ابرنواختر یا سوپرنوا اشتباه گرفته شود. ادغام ستاره‌های نوترونی با یکدیگر مقادیر عظیمی اشعه گاما و امواج الکترومغناطیسی ساطع می‌کند اما این روند کاملا تخریب کننده نیست و در واقع فلزهای سنگین مثل تیتانیوم و طلا هم در آن به وجود می‌آیند. می‌توان اینطور تعبیر کرد که کیلونوا در یک لحظه باعث به وجود آمدن مقادیر عظیمی از فلزهای سنگین می‌شود. منجمان بر این عقیده هستند که طلای روی زمین نیز به همین شکل به وجود آمده است.

دانشمندان از زمان مشاهده ادغام ستاره‌های نوترونی در سال 2017 اطلاعات بیشتری در مورد اینکه یک کیلونوا از روی زمین به چه شکل مشاهده می‌شود به دست آوردند و همین موضوع آن‌ها را بر آن داشت تا با نگاهی دوباره به داده‌های قدیمی، کیلونواهایی که پیشتر رخ داده بودند را نیز رصد کنند.

مثلا انفجار عظیمی از اشعه گاما در سال 2016 رخ داد که GRB160821B نام گرفت و بررسی دقیقتر داده‌های آن نشان داده که این انفجار در واقع بر اثر یک کیلونوا اتفاق افتاده بود.

«النورا تروجا» محقق ارشد پژوهش در این رابطه می‌گوید:

رویداد سال 2016 در ابتدا برایمان جذابیت زیادی داشت چرا که به ما نزدیک بود و می‌شد آن را با تلسکوپ‌های فضایی همچون هابل ناسا رصد کرد. با این حال مشخصات آن با پیش‌بینی‌های ما هم‌خوانی نداشت. انتظار داشتیم که امواج مادون قرمز ساطع شده با گذشت هفته‌ها روشنتر و روشنتر شوند.

با این حال چنین اتفاقی نیفتاد. ده روز بعد از رویداد مذکور متوجه شدیم که به ندرت سیگنالی باقی مانده است و همه‌مان ناامید شدیم. یک سال بعد از آن LIGO رخداد جدیدی را رصد کرد و باعث شد که ما دوباره به داده‌های قدیمی خودمان با دید جدیدی نگاه کنیم. با این کار فهمیدیم که اتفاق سال 2016 در واقع یک کیلونوا بوده که ما متوجه آن نشده بودیم. داده‌ها تطابق بی‌نظیری داشته و دیتاهای مادون قرمز برای هر دو رویداد درخشندگی و بازه زمانی کاملا یکسانی داشتند.

علاوه بر برخورد و ادغام ستاره‌های نوترونی، راه‌های دیگری هم برای تشکیل کیلونوا وجود دارد، مثل ادغام یک سیاهچاله با یک ستاره نوترونی. با این حال دانشمندان فکر می‌کنند که در این صورت مشاهداتی که از امواج اشعه ایکس، مادون قرمز، امواج رادیویی و نور مرئی خواهیم داشت متفاوت خواهد بود.