چگونه در قرنطینه خانگی دوام بیاوریم؟ فضانوردان ناسا پاسخ می دهند

برای صحبت کردن در مورد دوری از خانواده و دوستان، کار کردن در فضاهای بسته و فاصله گیری اجتماعی، چه کسی بهتر از فضانوردان؟ از اولین روزهای تاریخ فضایی بشر، فضانوردان در کپسول هایی تقریباً هم اندازه خودشان برای مدت زمان طولانی به ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) فرستاده می شدند. سفر فضایی و انجام تحقیقات در فضا، هزینه های سنگین جسمانی، روانی و عاطفی روی انسان دارند.

طی چند دهه اخیر، نگرانی ناسا در مورد تأثیر مأموریت های فضایی روی فضانوردان بیشتر و بیشتر شد. از اقامت طولانی در ISS گرفته تا سفرهای چند هفته ای و چند ماهه به اعماق فضا و حتی زندگی در سیارات دیگر، هنوز چیزهای زیادی هست که در مورد تنهایی فضانوردان نمی دانیم.

«بیل پالسکی» مدیر برنامه تحقیقات انسانی ناسا در این رابطه می گوید:

«انزوا و محدودیت، شبیه این است که در فضایی تنگ به شکل انفرادی حبس شده باشید، و این احساس به مرور تشدید می شود. هرچه بیشتر در چنین محیطی قرار بگیرید، مشکلات هم بیشتر و بزرگ تر خواهند شد.»

برای درک بهتر مشکلات و آماده سازی فضانوردان، ناسا برنامه HI-SEAS را پیرامون آتشفشان خاموش «مائونا کیا» در هاوایی به راه انداخت. محیط اطراف این آتشفشان می تواند زندگی در مریخ را برای فضانوردان شبیه سازی کند. در شش مأموریت از سال 2013 تا 2018، گروه های چهار تا شش نفره فضانوردان در چنین شرایطی تلاش کردند تا استقلال و سلامت روان خود را حفظ کنند.

ناسا در این حوزه تنها نیست؛ بین سال های 2007 تا 2011 سه گروه داوطلب در پروژه مشابهی به نام Mars-500 شرکت کردند که به شکل مشترک توسط روسیه، چین و آژانس فضایی اروپا (ESA) انجام شد؛ مارس 2019 هم داوطلبان بین المللی پروژه SIRIUS-18/19 به مدت چهار ماه در انزوای کامل زندگی کردند؛ چین هم آزمایشات مستقلی را در مراکز تحقیقاتی خود انجام می دهد.

همه اینها را گفتیم تا به این نتیجه برسیم: فضانوردان بیشتر از همه در مورد انزوا، فاصله گیری اجتماعی، تنهایی و زندگی در فضای کوچک با منابع محدود می دانند. بنابراین چه کسی بهتر از آنها می تواند ما را در عبور از بحران کرونا یاری کند؟ در ادامه راهکارهای دو فضانورد باسابقه ناسا در این رابطه را می خوانید.

تصویر بزرگ را ببینید و انتظارات را با واقعیت منطبق کنید

دکتر لیروی چیائو که 229 روز را در فضا سپری کرده است، می گوید:

«شرایط را ارزیابی کنید، ببینید کجا قرار گرفته اید، چه منابعی دارید و چه مدت در این وضعیت باقی خواهید ماند. این ارزیابی ساده، شما را از لحاظ ذهنی آماده خواهد کرد.»

البته فضانوردان ناسا معمولاً می دانند که هر مأموریتشان چقدر طول می کشد و چه منابعی در اختیار دارند. ما در دوران عدم قطعیت کامل هستیم و نمی دانیم که قرنطینه اجباری و فاصله گیری اجتماعی تا کِی ادامه خواهد یافت. چیائو می گوید یکی از مأموریت های او که قرار بود شش ماه و نیم طول بکشد، در روزهای آخر تا یک سال تمدید شد. پس او هم با عدم قطعیت بیگانه نیست:

«این خبر ما را تکان داد. برای این مأموریت شش ماهه، سه سال و نیم آموزش دیده بودیم. عدم قطعیت به راحتی انتظارات شما را به هم می ریزد.»

اینجاست که دیدن تصویر بزرگ به شما کمک خواهد کرد تا چشم اندازی از حال و آینده به دست آورید. فضانوردان می توانند از آن بالا به زمین نگاه کنند و به یاد بیاورند که چرا به مأموریت می روند. ما هم روی زمین باید به این فکر کنیم که در خانه ماندن، به نجات جان انسان ها کمک خواهد کرد. امروز اهمیت فاصله گیری اجتماعی کمتر از مأموریت های فضایی نیست.

خودتان را مشغول کنید و ذهتان را فعال نگه دارید

«جان گرانسفلد» فضانورد سابق ناسا و تعمیرکار تلسکوپ فضایی هابل، بیش از 59 روز را در فضا سپری کرده است. او می گوید یکی از مزایای مأموریت های او نسبت به فاصله گیری اجتماعی و دورکاری در شرایط کنونی، این بود که ناسا فضانوردان را به شدت مشغول نگه می دارد:

«تقریباً تمام دقایق از روز با فهرستی از وظایف روبرو بودیم. ارتباطمان با زمین هیچوقت قطع نمی شد. گاهی اوقات این ارتباطات به قدری زیاد بود که آرزو می کردیم کاش دست از سرمان بردارند و بگذارند کار کنیم.»

دکتر گرانسفلد به ما زمینیان پیشنهاد می کند خودتان را با پروژه ها و چالش های جدیدی روبرو کنید، پروژه هایی که همیشه به دنبال انجامشان بودید اما وقت پیدا نمی کردید. آموختن مهارت های جدید را هم از یاد نبرید.

فعالیت بدنی را فراموش نکنید

دکتر گرانسفلد می گوید فضانوردان هر روز چند ساعت ورزش می کنند: «در ایستگاه فضایی بین المللی، ورزش منظم یکی از فعالیت های کلیدی برای حفظ سلامت جسم و روان به شمار می رود». ورزش منظم، حال عمومی بدن را بهبود می دهد و به شما کمک می کند بر افسردگی و دیگر مشکلات سلامت روان غلبه کنید.

حتی در شرایطی که اکثر شهرهای بزرگ جهان -به جز تهران- در قرنطینه به سر می برند، باز هم امکان انجام فعالیت های ورزشی مانند کوه نوردی، پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری وجود دارد. البته باید فاصله ایمنی (حداقل 2 متر) را از دیگران رعایت کنید. گرانسفلد می گوید «هر روز ورزش کنید، در صورت امکان در فضای بیرون و با حفظ فاصله ایمنی.»

محل زندگی را تمیز و راحت نگه دارید

فضانوردان برای ادامه حیات به فضاپیما وابسته اند. اگرچه شرایط زندگی در فضا کمی بحرانی تر از زمین است، ولی باز هم می توان راهکارهای مشابهی را برای زندگی آسوده تر در نظر گرفت. دکتر چیائو می گوید:

«در منزل، مطمئن باشید که همه چیز به درستی کار می کند و برای تعمیر آنها آمادگی داشته باشید. خرابی ها را در اولویت بگذارید. همچنین تا جای ممکن محیط آرام و راحتی برای خود فراهم کنید.»

نکته مهم دیگر، ایجاد فضای اختصاصی برای هرکدام از ساکنین منزل است. ایستگاه فضایی بین المللی برای تک تک فضانوردان فضایی در نظر گرفته که به دلخواه آنجا را تزئین کنند و در آنجا مستقر شوند. دکتر گرانسفلد می گوید «برای افرادی که در قرنطینه هستند، پیشنهاد می کنم زمانی را در روز به دور از دیگران سپری کنند و استراحتی به مغزشان بدهند».

آمار آذوقه و مایحتاج را داشته باشید

حتماً از بحران دستمال توالت، تخم مرغ و دیگر مواد غذایی در اروپا و آمریکا خبر دارید. دکتر چیائو می گوید وحشت زده به خرید نروید، چون کمبود مقطعی ایجاد می کنند که به ضرر همه است. به قدر نیاز خرید کنید و مطمئن باشید که مواد غذایی کم نخواهد آمد. از طرفی، تجربه ثابت کرده هرچقدر بیشتر تنقلات دم دست باشد، مصرف هم بیشتر می شود. بنابراین بهتر است برای سلامتی خودتان هم که شده، در خرید و تأمین مواد غذایی افراط نکنید.

کانال های ارتباطی را باز بگذارید

آن اوایل، فضانوردان ارتباط لحظه ای نداشتند. ارسال یا دریافت ایمیل هر 8 ساعت صورت می گرفت و مکالمه اینترنتی با خانواده و دوستان هم فقط زمانی ممکن بود که ماهواره ها روبروی هم قرار می گرفتند. این روزها ایستگاه فضایی بین المللی به شکل دائمی با زمین در ارتباط است و احساس تنهایی فضانوردان تا حد زیادی کاهش یافته است.

دکتر چیائو می گوید با دسترسی دائم به اینترنت و ارتباط لحظه ای با زمین، فضانوردان به اندازه قبل احساس تنهایی نمی کنند. او پیشنهاد می دهد که در دوران قرنطینه به دفعات با اعضای خانواده، دوستان و آشنایان در ارتباط باشید، البته به شکل مجازی.

به یکدیگر کمک کنید و روحیه را بالا ببرید

شوخی، سورپرایزهای کوچک و یاداشت های مهربانانه، به راحتی می توانند احساس تنهایی و انزوا را از بین ببیند. فضانوردان با عکاسی از مناطق جذاب و پرخاطره زمین و ارسال آنها برای اعضای خانواده یا دوستان، آنها رو هیجان زده می کنند. به گفته دکتر چیائو، دریافت عکس و ویدیوهای کوتاه از زمین، لذت بخش ترین لحظات را برای فضانوردان رقم می زند.

شما هم می توانید با ارسال پیام های محبت آمیز، به دوستان و آشنایان نشان دهید که به یادشان هستید.