اینترنت VDSL، فناوری به‌روزتر یا همان ADSL همیشگی؟

احتمالا نام اینترنت VDSL را این روزها بیشتر از همیشه شنیده‌اید. از همان ابتدای سال، خبری مبنی‌بر مهیا شدن شرایط ارائه اینترنت VDSL به مشترکین اینترنت ثابت در تهران و قم منتشر شد. وزیر ارتباطات درپی اعلام این خبر وعده داد که سرعت اینترنت خانگی در این دو شهر، 4 برابر افزایش خواهد یافت. نکته ی قابل توجه در معرفی این فناوری ارائه اطلاعات کم درباره آن است تا آنجایی که گویی این فناوری عاری از هرگونه مشکل است و کاربران اینترنت قرار است سرویسی بی نقص و سرعتی چند برابری تجربه نمایند.

در حالیکه این فناوری به دلیل اینکه ساختاری مشابه با سرویس ADSL دارد بسیاری از ویژگی ها و محدودیت های شناخته شده آن را دارد که بد نیست آن ها را مرور کنیم.

شباهت VDSL و ADSL در چیست ؟

• استفاده از خطوط DSL

این روزها بسیاری از کاربران اینترنت ثابت در ایران، از اینترنت ADSL استفاده می‌کنند. این فناوری در سال‌های اخیر با توجه به محدودیت‌های پورت در مراکز مخابراتی، افزایش تعداد مشترکین و ضعف‌های زیرساختی، مشکلاتی را برای کاربران ADSL ایجاد کرده است. اینترنت VDSL شکل جدیدتری از ADSL است که از همان خطوط DSL برای انتقال داده‌ها از مرکز مخابراتی تا منزل مشتری استفاده می‌کند و به رغم اینکه اعلام می شود سرعت نهایی آن برای کاربران بیشتر خواهد بود ولی پیش بینی می شود مشکلات اشاره شده موجود در سرویس ADSL را داشته باشد.

• سرعتی که با فاصله کاهش می یابد

سرعت اینترنت ADSL با افزایش فاصله مشترک از مراکز مخابراتی کاهش می یابد و همانطور که شکل زیر نشان می دهد تمام فناوری های مشابه از جمله VDSL هم از این قاعده مستثنی نیستند و دقیقا از همان نمودار پیروی می کنند. تنها با این تفاوت که فناوری VDSL در فاصله های کوتاه و ایده آل سرعت بالاتری دارد که به نظر می رسد تمام تبلیغات اشاره شده درباره این فناوری مربوط به همین فاصله باشد و این سوال پیش می آید که آیا تمام مشترکین اینترنت در فاصله 400 متری مراکز مخابراتی ساکن هستند که بتوانند سرعتی متفاوت با ADSL تجربه کنند؟

با توجه به مقدمه اشاره شده در خصوص معرفی VDSL و شباهت های زیاد آن با اینترنت ADSL می توان محدودیت ها ومعایب اصلی آن را در 4 مورد خلاصه کرد که در ادامه به آنها می پردازیم:

• نقش فاصله مشترک تا نقطه ارتباطی شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت

همانطور که اشاره شد فاصله محل کاربران تا نقطه ارتباطی شرکت ارائه‌دهنده VDSL نقش مهمی در کیفیت و سرعت اینترنت ارائه شده به مشترکین دارد. این سوئیچ ارتباط بین مرکز مخابراتی و مشترکین فناوری VDSL را برقرار می‌کند. اگر فاصله کاربر تا این سوئیچ بیش از 400 متر باشد، سرعت دریافتی آن کاربر نیز سرعت قابل قبولی نخواهد بود.

• «نویز» در فناوری VDSL

گاهی میزان نویز در خطوط سیمی آنقدر زیاد می‌شود که عملا ارائه سرویس در مناطقی که زیرساخت سیمی ضعیف است، امکان‌پذیر نخواهد بود. با توجه به شرایط زیرساختی ذکر شده نیز می‌توان انتظار داشت که طیف وسیعی از کاربران اینترنت در ایران، از امکان دریافت کیفیت و سرعت مطلوبی از VDSL محروم بمانند.

• اهمیت وجود سیم‌کشی مناسب ساختمان در کیفیت سرویس VDSL

بررسی سرویس‌های ارائه شده VDSL در تهران نشان می‌دهد که تاکنون ارائه VDSL صرفا برای مجتمع‌ها و ساختمان‌های با تعداد واحد بالا و عمر ساخت پایین امکان‌پذیر شده است. این موضوع یکی دیگر از مشکلات کنونی VDSL است. بنابراین بسیاری از بافت‌های نسبتا قدیمی شهرها عملا از دریافت سرویس محروم می‌شوند.

• هزینه بالای تعویض مودم ADSL به VDSL

تمامی مشترکینی که قصد تهیه سرویس VDSL را دارند، باید مودم ویژه VDSL نیز تهیه کنند. وگرنه عملا از دریافت سرعت  مناسب با توجه به قیمت سرویس محروم می‌شوند. حداقل هزینه تهیه مودم VDSL در حال حاضر بیش از دو برابر مودم‌های ADSL است. همچنین در صورت نیاز به تقویت زیرساخت و سیم‌کشی ساختمان، هزینه‌های دیگری نیز بر مشترکین تحمیل خواهد شد. در حقیقت اگر هزینه تهیه مودم مخصوص این فناوری کاهش نیابد، عملا استفاده از فناوری VDSL توجیه اقتصادی ندارد.

نکات پایانی

علاوه بر تمامی محدودیت‌ها و دغدغه‌های ذکر شده برای فناوری VDSL، می‌توان به محدودیت سیمی بودن این فناوری نیز اشاره کرد. نبود امکان جابه‌جایی مودم VDSL، محدودیت ظرفیت و پورت مراکز مخابراتی و طولانی بودن فرایند ثبت‌نام و دریافت سرویس VDSL از دیگر مواردی است که نشان از آینده مبهم این فناوری در ایران دارد.

این درحالی است که اینترنت سیمی رقیب قدرتمندی در حوزه بی‌سیم دارد. فناوری که توانسته روند روبه رشدی را آغاز کرده و در سراسر کشور فراگیر شود. بررسی انتخاب فناوری اینترنت توسط کاربران در ایران طی 10 سال اخیر نشان می‌دهد که اکنون وقت آن رسیده کاربران هنگام انتخاب فناوری اینترنت خود، پیشرفته‌ترین نوع فناوری را انتخاب کنند. به نظر می‌رسد باتوجه به مشکلات اینترنت همراه بی‌سیم، شکل ثابت آن یعنی TD-LTE بتواند رقیب سرسختی برای اینترنت‌های سیمی باشد. فناوری که در سالیان اخیر رشد زیادی را تجربه کرده و عملا در بسیاری از نقاط مخصوصا نقاطی که مشکلات زیرساخت مخابراتی دارند، به انتخاب اول کاربران تبدیل شده و به نظر می رسد که سرویس VDSL هم نتواند قدرت رقابتی در مقابل این فناوری به روز تر داشته باشد.