بررسی iOS 14؛ نه آنقدر هیجان‌انگیز که تصور می‌کردید [تماشا کنید]

اپل هر ساله نسخه جدید iOS را اواسط تابستان معرفی کرده و آن را همراه با عرضه آیفون جدید به دست کاربران می‌رساند. امسال اما داستان کمی متفاوت است، چرا که نه iOS 14 آن تغییرات بنیادی را دارد و نه آیفون جدیدی معرفی شد تا ویژگی‌های هیجان‌انگیزی داشته باشد. در عوض iOS جدید به گونه‌ای منتشر شد که هم کاربران و هم توسعه‌دهندگان غافلگیر شوند.

اپل نشان داد که غافلگیری همیشه هم خوب نیست، چرا که نتیجه آن در زمان انتشار iOS 14 کاملاً مشهود است. طی سالیان اخیر عادت کرده بودم رأس ساعت ۲۱:۳۰ دقیقه روزی که اپل مشخص می‌کند، آپدیت جدید iOS را دریافت کنم، اما اینبار ساعت ۱:۳۰ دقیقه بامداد آن را دریافت کردم. زمان انتشار به کنار، حس کلی iOS 14 هم مانند دیگر بروزرسانی‌‌های چند سال اخیر نیست. در بررسی iOS 14 همراه دیجیاتو باشید.

بررسی ویدیویی

iOS 14 دو ویژگی خاص و مشخص دارد و واضح است اپل قصد داشته اشتباهات گذشته را جبران کند. از همین رو این بررسی را به دو بخش اصلی «بهبود تجربه کاربری» و «بهبود‌های حریم شخصی» تقسیم می‌کنم. البته این را در نظر بگیرید که هنوز بسیاری از برنامه‌ها توسط توسعه‌دهنده‌هایشان آپدیت نشده و در نتیجه از ویژگی‌های جدید iOS 14 پشتیبانی نمی‌کنند.

رابط کاربری

iOS 14 در عین آشنا بودن برای کاربران قدیمی، تازگی دارد. اکنون می‌توانید ویجت‌هایی که پیش از این تنها با سوایپ به آخرین صفحه از سمت چپ هوم اسکرین در دسترس بودند را به صفحه اصلی و میان برنامه‌ها بیاورید. در زمان نگارش این مطلب، برنامه‌های پرکابردی همچون واتس اپ، تلگرام، توییتر، اسپاتیفای و گوگل مپس، از ویجت‌های جدید پشتیبانی نمی‌کنند.

در نتیجه انتخاب‌هایتان محدود به همان برنامه‌های پیش‌فرض اپل است که به جز چند مورد، بعید می‌دانم شخصی به سراغشان برود، زیرا بسیاری از آن‌ها مربوط به سرویس‌های اختصاصی خود اپل هستند که کمتری کسی در ایران توان پرداخت هزینه‌های آن را دارد. ویحت‌هایی مانند اپل تی‌وی پلاس، نیوز پلاس و شاید حتی اپل موزیک در همان منوی انتخاب ویجت‌ها خاک بخورند.

از این مهمتر این است که این ویجت‌ها تعاملی نیستند. اگر تصور کنید که ویجت موزیک، باید دکمه‌ای برای پخش موسیقی یا رفتن به آهنگ‌های بعدی یا قبلی داشته باشد، بی‌راهم هم تصور نمی‌کرده‌اید. این خواسته دقیقاً چیزی است که از یک ویجت انتظار داریم. از نظر اپل اما این گونه نبوده و دلیلی وجود ندارد که شما بخواهید بدون باز کردن یک برنامه، به بخشی از کاربردهای آن دسترسی داشته باشید. به همین دلیل، زمانی که ویجت موزیک را روی صفحه هوم قرار می‌دهید تا به موسیقی خود دسترسی ساده‌تری داشته باشید، متوجه می‌شوید، تعریف شما از ویجت با آن چه که اپل در سر داشته، زمین تا آسمان فرق می‌کند.

البته مشخص نیست که برنامه‌های شخص ثالث هم ویجت‌های غیرتعاملی داشته باشند. به شخصه خیلی منتظر بروزرسانی اپ اسپاتیفای هستم تا به عمق ماجرا پی ببرم. امیدوارم این تنها انتخاب اپل برای برنامه‌های خود باشد و توسعه‌دهنده‌ها بتوانند ویجت‌های تعاملی را به اپ خود اضافه کنند. موضوع دیگری که در رابطه با ویجت‌ها کمی روی اعصاب می‌رود، تغییر سایز آن‌هاست.

اپل به صورت پیش‌فرض به شما اجازه می‌دهد که چندین سایز مختلف از یک-به-اصطلاح-ویجت را به صفحه خانگی خود اضافه کنید. در عین حال نمی‌توانید بعدها نظرتان را عوض کرده و ابعاد ویجت افزوده شده را تغییر دهید. برای این کار باید ویجت مورد نظر را پاک کرده و سپس از منوی ویجت‌ها، سایز دیگری را انتخاب کرده و به صفحه هوم اضافه کنید.

همچنین می‌توانید ویجت‌های با سایز یکسان را روی هم بیندازید و پُشته‌ها (Stacks) را به وجود بیاورید. با این کار تنها با یک سوایپ میان ویجت‌ها جابجا شده و لازم نیست صفحه خانگی خود را با انبوهی از ویجت‌های رنگ و وارنگ شلوغ کنید. در کل ویجت‌ها آنطور که انتظار داشتم پیاده‌سازی نشده و تا بروزرسانی برنامه‌های شخص ثالث هم نمی‌توان گفت آیا ویجت‌ها تنها آیکن‌های بزرگ شده هستند یا نه.

موضوع بعدی که به آن می‌پردازم، چیزی به نام «App Library» است که به تازگی راه خودش را به iOS 14 باز کرده است. این ویژگی در سمت مقابل پنل ویجت‌ها یعنی در آخرین صفحه از سمت راست شما قرار دارد. رسالت اپ لایبرری، دسته‌بندی برنامه‌هاست. سیستم‌عامل به صورت خودکار برنامه‌ها را در دسته‌بندی‌های مشخص قرار می‌دهد. بد نیست بدانید نه می‌توانید نام آن‌ها را تغییر داده و نه می‌توانید اپ‌ها را در دسته‌بندی‌های دیگری قرار دهید.

به عبارت ساده‌تر، دسته‌بندی‌هایی که همان ابتدا به شما نشان داده می‌شوند، همان دسته‌بندی‌هایی است که باید با آن‌ها کنار بیایید. نکته جالبی که این جا وجود دارد، قرار گرفتن تمامی برنامه‌هایی که از اپ استورهای ایرانی دانلود کرده‌‌ام درون یک دسته‌بندی نامشخص و بدون نام درست است. البته این قضیه توجیه پذیر است، زیرا iOS 14 برنامه‌ها را بر اساس دسته‌بندی درون اپ استور دسته می‌کند و نبود برنامه‌های ایرانی درون اپ استور، دلیل این امر است.

فارغ از تمامی این قضایا، اپ لایبرری کمی گنگ است و آنچنان نمی‌توانید به غرایزتان اعتماد کنید که کدام برنامه در کدام دسته‌بندی قرار می‌گیرد. برای مثال اپ «Pinterest» که هم می‌توانست در دسته‌بندی شبکه‌های اجتماعی و هم در دسته‌بندی خلاقیت قرار گیرد، در دسته‌بندی «Other» قرار گرفته. می‌دانم از کلمه «دسته‌بندی» زیاد استفاده کرده‌ام، اما چاره‌ای نیست.

حال به هر دلیل اگر نتوانستید برنامه مورد نظرتان را پیدا کنید، می‌توانید با جستجوی آن در اپ لایبرری یا اسپات‌لایت که به ترتیب با یک سوایپ به سمت پایین در اپ لایبرری و صفحه خانگی فعال می‌شوند، مستقیماً برنامه را اجرا کنید. ممکن است این سوال پیش بیاید که اپ لایبرری که رسالت خود را به درستی انجام نداده، پس به چه کاری می‌آید؟ تفاوت‌ها جایی رقم می‌خورد که شما می‌تواند صفحه‌هایی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید را مخفی کرده و تنها به یک صفحه هوم بسنده کنید. ترکیب این ویژگی با ویجت‌ها در آینده می‌تواند رابط کاربری خلوت‌تری را برایتان به وجود بیاورد؛ یعنی چینشی شبیه آن چه که من برای صفحه خانگی گوشی خود در نظر گرفتم.

این دو مورد، از ویژگی‌های کلان iOS 14 بودند. اکنون به ویژگی‌‌های کوچک‌تری می‌پردازم که به نظر من از دو ویژگی ویجت‌ها و اپ لایبرری کاربردی‌تر و صد البته بدیهی‌تر هستند. یکی از این ویژگی‌ها که گفتنش به عنوان یک ویژگی کمی خجالت‌آور هم هست، نمایش تماس به عنوان یک بنر نوتیفیکیشن در بالای صفحه است. اپل بالاخره پس از ۱۳ سال به این نتیجه رسید که تماس‌ها لزوماً نباید به صورت تمام صفحه نمایش داده شوند و در صورتی که کاربر نخواهد پاسخ کسی را بدهد و در عین حال نخواهد تماس را نیز رد کند، مجبور نیست به تماس خیره بماند.

ویژگی بعدی که پلتفرم رقیب و حتی آیپدها هم مدتی می‌شود که به آن مجهز شده‌اند، قابلیت تصویر در تصویر است. به کمک این قابلیت می‌توانید ویدیو خود را به صورت یک پنجره شناور در آورده و علاوه بر تماشای ویدیو، باقی کارهای خود را نیز پیش ببرید. البته این قابلیت تنها درون فیس تایم و اپل تی وی پلاس فعال شده و دیگر توسعه‌دهنده‌ها نیز هنوز برنامه‌های خود را بروزرسانی نکرده‌اند.

نکته جالبی که از همان اول برایم یک سوال شد، سازگاری اپ یوتوب با قابلیت تصویر در تصویر بود. همانطور که می‌دانید تنها در صورتی می‌توان به محتوای یوتوب در پس‌زمینه دسترسی داشت که سرویس اشتراکی یوتوب پریمیوم را خریداری کرده باشید. همانطور که قابل حدس بود این ویژگی برای کاربران عادی یوتوب (من و شما) غیرفعال بوده و به هیچ وجه نمی‌توان تصویر در تصویر را برای ویدیو‌های منتشر شده در این پلتفرم فعال کرد. بنا بر دلایلی سیستم‌عامل اجازه نمی‌دهد در حین پخش محتوای تصویری، اسکرین‌شات بگیرم و آن مستطیل سیاه رنگ نیز به همین دلیل است.

کمی هم از سیری بگویم. سیری به عنوان دستیار صوتی اپل یکی از اولین دستیارهای صوتی دنیای موبایل است که همراه با آیفون 4S معرفی شد. در طول این سال‌ها سیری دستخوش تغییرات زیادی شده و اپل همواره سعی کرده آن را به دستیاری بهتر تبدیل کند. البته عدم پشتیبانی سیری از زبان فارسی (انتظار دیگری داشتید؟) باعث شده کاربرد آن در بین کاربران ایرانی تنها محدود به سوال‌های ساده شود.

با تمام این اوصاف، سیری ۲۰ برابر اطلاعات بیشتری نسبت به سه سال گذشته می‌داند و علاوه بر آن با گفتن کلمه «Hey Siri» نیز کل نمایشگر شما اشغال نشده و سیری مانند یک سیاه‌چاله رنگی بامزه در پایین نمایشگر نمایان می‌شود. از آن مهمتر این است که پاسخ‌ها نیز مانند نوتیفیکیشن‌ها و تحت عنوان یک بنر در بالای نمایشگر نمایش داده می‌شوند.

اپ ترنسلیت هم به عنوان جایگزین برنامه‌های مترجم به iOS 14 اضافه شده که به کمک آن می‌توانید جملات متنوعی را میان چندین زبان زنده دنیا که فارسی بین آن‌ها دیده نمی‌شود، ترجمه کنید. این قابلیت به صورت آفلاین هم در دسترس بوده، ولی اپل می گوید شاید به اندازه زمانی که گوشی آنلاین است، دقیق نباشد. در هر صورت می‌توانید زبان‌های مورد نیاز خود را دانلود کرده و به صورت آفلاین از قابلیت‌های آن استفاده کنید. لازم به ذکر است که سافاری نیز اکنون می‌تواند صفحات را به زبان پیش‌فرض گوشی ترجمه کند.

حریم خصوصی

به نظر من اپل در بخش حریم خصوصی از دیگر رقبای خود جلوتر است و هر سال نیز به این فاصله می‌افزاید. تغییر جدید امسال، اضافه شدن دسترسی‌های انتخابی به عکس‌هاست. برای مثال اگر اپلیکیشنی از شما اجازه دسترسی به گالری را بخواهد، شما می‌توانید دسترسی برنامه را محدود به عکس‌های انتخابی خودتان کنید. تحت این شرایط برنامه نمی‌تواند عکس‌های دیگر را ببیند و خیالتان از بابت امنیت و حریم خصوصی‌تان نیز راحت است.

موضوع دیگر نشانگرهای فعال بودن میکروفون و دوربین است که به ترتیب با نقطه‌های نارنجی و سبز در سمت راست بالای نمایشگر نشان داده می‌شود. این نقاط به نوعی نقش آن LED کنار وبکم لپ‌تاپ را ایفا می‌کنند که به شما می‌گوید فعال است یا خیر. همچنین پس از این که کارتان با برنامه‌ای تمام شد، می‌توانید برنامه‌ای که اخیراً به میکروفون یا دوربین دسترسی داشته است را در نوتیفیکیشن سنتر مشاهده کنید.

قابلیت «Sign-in With Apple» هم بروزرسانی‌هایی را دریافت کرده است. اگر این قابلیت را فعال داشته باشید و برنامه‌های شخص ثالث نیز از آن پشتیبانی کنند، می‌توانند با تغییر حساب خود به این قابلیت، امنیتتان را بیش از پیش تضمین کنید. همین تغییرات مربوط به حریم خصوصی در سافاری هم مشاهده می‌شود. سافاری می‌تواند گزارشی از تمام ترکرهای تبلیغاتی را به شما ارائه دهد و در عین حال آن‌هایی را هم که می‌تواند، مسدود می‌کند.

موارد دیگر

به جز دو مورد فوق، ویژگی‌های محسوس دیگری به iOS 14 اضافه نشده است. البته مصرف باتری نسبت به قبل بیشتر شده. سرعت گوشی پیش از این هم بالا بود و در نتیجه تغییر را احساس نمی‌کنید. همانطور که در ویدیو هم به آن اشاره کردم، این نسخه از سیستم‌عامل ویژگی‌های ریز زیادی دارد که گردآوری تمامی آن‌ها در یک مطلب یا در یک ویدیو امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل طی روزهای آتی از ویژگی‌های ریز و درشت آن بیشتر برایتان خواهم گفت.

جمع‌بندی

زمانی که iOS 13 با آن همه باگ و مشکلات متعدد منتشر شد، حدس می‌زدم که اپل سیستم‌عامل بعدی خود را به منظور بهبود مشکلات نسل فعلی و بدون ویژگی‌های شاخصی عرضه می‌کند. همچنین قابل حدس بود که آیفون‌هایی که از iOS 13 پشتیبانی می‌کردند نیز نسخه جدید را دریافت کنند. چرا که پیش از این نیز اپل با انتشار iOS 11 که پر از باگ‌های ریز و درشت بود هم نشان داده بود نسخه بعدی را به منظور بهبود مشکلات کاربران و بدون ویژگی‌ جدیدی منتشر می‌کند.

پس بی‌راه نیست بگوییم که iOS14، در اصل همان iOS 12‌ای بود که برای iOS 11 منتشر شده و تنها هدفش بهبود مشکلات iOS 13 است. در زمان نگارش این مطلب، بسیاری از برنامه‌ها هنوز بروزرسانی نشده‌اند و در نتیجه با قطعیت نمی‌توان از بسیاری از کم و کاستی‌ها صحبت کرد. به خصوص ویجت‌ها که هنوز مشخص نیست آیا قرار است آیکون‌های بزرگ بمانند یا اپل خواب دیگری برایشان دیده است.

در نتیجه اگر آیفون 6S و حتی SE نسل اول یا جدیدتر دارید، می‌توانید گوشی خود را به iOS 14 بروزرسانی کنید و از ظاهر جدید آن لذت ببرید. اما انتظار تغییرات بنیادی را نداشته باشید.