نگاهی عمیق به سیستم عامل HarmonyOS هواوی؛ پلتفرمی جدید یا همان اندروید؟

هواوی، بزرگ‌ترین تولیدکننده موبایل هوشمند در چین -و بزرگ‌ترین تولیدکننده سابق موبایل در جهان- طی ۱۸ ماه اخیر درسی بسیار مهم آموخته است: اینکه نمی‌تواند بر زنجیره تامین ایالات متحده متکی باقی بماند و خبرهای جدید هم حاکی از آن است که دولت «جو بایدن» در کوتاه‌مدت قرار نیست شرایط را برای هواوی ساده‌تر کند. در سال ۲۰۱۹، دولت آمریکا صادرات به هواوی را ممنوع اعلام کرد و بنابراین کمپانی چینی دیگر به اکثر چیپ‌ها و نرم‌افزارهای آمریکایی دسترسی نداشت. بدون دسترسی به قطعات و اپلیکیشن‌های کلیدی، موبایل ساختن کار آسانی نیست. گزارش مالی سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۰ هواوی نشان می‌دهد که فروش موبایل‌های این شرکت کاهش داشته. در واقع، هواوی یک کاهش ۴۲ درصدی در فروش موبایل نسبت به بازه مشابه در سال ۲۰۱۹ را تجربه کرده است.

به همین خاطر، هواوی می‌خواهد از زنجیره تامین جهانی قطعات و نرم‌افزارهای اسمارت‌فون مستقل شود. اگرچه استقلال سخت‌افزاری چیزی است که هواوی باید روی آن کار کند، اما در عین حال نیاز دارد که از غل و زنجیر نرم‌افزار گوگل نیز آزاد شود. بنابراین همانطور که بسیاری از کمپانی‌های دیگر پیشتر تلاش‌شان را کرده‌اند، هواوی امیدوار است که به قاتل اندروید تبدیل شود.

این کمپانی اکنون روی یک سیستم عامل به نام «HarmonyOS» (یا HongmengOS، آنطور که در چین شناخته می‌شود) کار می‌کند. ورژن دوم این سیستم عامل در ماه دسامبر اخیر عرضه شد و پشتیبانی از اسمارت‌فون‌ها را برای نخستین بار و در فاز بتا با خود به همراه آورد. آیا هواوی می‌تواند در کاری موفق شود که ویندوز فون، بلک‌بری ۱۰، Sailfish OS، اوبونتو تاچ، Firefox OS، سیمبین، می‌گو و تایزن سامسونگ همگی در آن شکست خوردند؟

هارمونی چیست؟

HarmonyOS یک سیستم عامل خانگی است - نوعی نافرمانی که به هواوی اجازه می‌دهد از تاثیر نرم‌افزارهای آمریکایی رهایی یابد. رونمایی از سیستم عامل هواوی در سال ۲۰۱۹، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های چینی و بین‌المللی داشت. سی‌ان‌ان HarmonyOS را «رقیبی برای اندروید» خواند و ریچارد یو، مدیرعامل گروه تجاری مصرف‌کنندگان هواوی به این خبرگزاری گفت HarmonyOS «کاملا متفاوت از اندروید و iOS ظاهر خواهد شد». وانگ چنگلو، مدیر نرم‌افزارهای مصرف‌کنندگان هواوی هم این ادعا را طی ماه گذشته میلادی تکرار کرد و گفت «HarmonyOS یک کپی از اندروید نیست، یک کپی از iOS هم نیست».

همین باعث می‌شود که سیستم عامل هارمونی شدیدا جالب به نظر برسد و طبیعتا باید نگاهی عمیق‌تر به این سیستم عامل انداخت. «ران آمادئو»، خبرنگار «ArsTechnica» در گزارشی تجربه خود از سیستم عامل هواوی را تشریح کرده و به نتیجه‌گیری‌هایی رسیده که نشان می‌دهد نسخه‌ای که در اختیار توسعه‌دهندگان قرار گرفته در حقیقت انشعابی از اندروید خام است. آنچه در ادامه می‌خوانید، ترجمه‌ی مقاله‌‌ی اوست از تجربه‌ و البته نتیجه‌گیری‌اش از کار با سیستم عامل هارمونی هواوی.

---

بعد از دسترسی یافتن به HarmonyOS از طریق یک پروسه ثبت نام بسیار سختگیرانه،‌ راه‌اندازی کیت توسعه‌ نرم‌افزار (SDK) و شبیه‌ساز، و مشاهده انبوهی از مستندات مربوط به توسعه‌دهندگان، نمی‌توان به هیچ نتیجه‌ای جز این رسید: HarmonyOS یک انشعاب از اندروید است. ادبیاتی که هواوی برای توصیف این سیستم عامل انتخاب کرده و در متون خبری و مستندات توسعه‌دهندگان به کار برده، به نظر ارتباط چندانی با آنچه حقیقتا در حال عرضه است، ندارد. مستندات توسعه‌دهندگان ظاهرا به شکلی عامدانه برای گیج کردن خواننده نوشته‌ شده‌اند. اما وقتی به کدنویسی‌های بریده بریده آن دسترسی می‌یابید و با ذره‌بین به آن‌ها نگاه می‌کنید، همه‌چیز مثل اندروید، بدون هیچ تغییر بزرگی به نظر می‌رسد.

جمله «آنقدر تظاهر کن تا واقعی شوی» معمولا به عنوان یک نصیحت انگیزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما پیشتر هیچوقت درپیش‌گیری چنین رویکردی را در توسعه سیستم عامل ندیده‌ایم. اگر یکی از موبایل‌های اندرویدی و مدرن هواوی را دست گرفته باشید، HarmonyOS هم عمدتا همان است... و تنها برخی جزئیات تغییر کرده‌اند. بنابراین در حالی که چیز زیادی برای مشاهده وجود ندارد، حداقل می‌توانیم HarmonyOS را اعتبار سنجی کرده و برخی از ادعاهای هواوی راجع به این سیستم عامل «کاملا جدید» را بررسی نماییم.

مسئله اول: بررسی دو روزه سابقه؟

پیش از اینکه نگاهی عمیق به HarmonyOS بیندازیم، باید نخست HarmonyOS را دریافت کنیم که فرآیندی بسیار دشوار است. ظاهرا برخی موبایل‌های اندرویدی هواوی مانند P40 Pro می‌توانند از طریق نوعی بتای محدود، به HarmonyOS سوئیچ کنند. اما این بتا تنها محدود به بازار چین است. بنابراین دریافت HarmonyOS به این معناست که باید پاسپورت چین‌مان را پیدا کنیم.

برای مقایسه، بیایید درباره این صحبت کنیم که دیگر تولیدکنندگان چه رویکردی در قبال کیت توسعه نرم‌افزار سیستم‌ عامل‌های خود در پیش می‌گیرند. برای اندروید، عبارت «Android SDK» را روی هر کامپیوتر دسکتاپی گوگل می‌کنید، به سراغ نخستین لینک در صفحه نتایج جستجو می‌روید و دکمه دانلود را می‌فشارید. اپل هم از توسعه‌دهندگان انتظار دارد که برای اجرای iOS SDK، به یک کامپیوتر مک دسترسی داشته باشند. بعد از این خیلی ساده به اپ استور می‌روید و Xcode را دانلود می‌کنید.

اما پیش از اینکه قادر به تست Harmony OS باشید، هواوی برای دو روز به بررسی سوابق شما می‌پردازد. این کمپانی حتی یک تصویر از پاسپورت شما هم می‌خواهد.

هواوی انتظار دارد که به وب‌سایت Huawei.com بروید، یک اکانت بسازید و با انتخاب گزینه «تایید هویت»، به عنوان یک توسعه‌دهنده ثبت نام کنید. این یعنی باید نام‌تان، آدرس‌تان، ایمیل‌تان، شماره موبایل‌تان، تصویر گواهی‌نامه یا پاسپورت‌تان و تصویری از کارت بانکی‌تان را برای هواوی ارسال کنید. سپس باید یک یا دو روز کاری منتظر بمانید تا هواوی به صورت دستی به «بررسی» درخواست شما بپردازد. طرف مثبت ماجرا اینست که هواوی می‌گوید پولی از حساب بانکی‌تان برنخواهد داشت.

مستندات هواوی می‌گویند که «کارت ملی، پاسپورت، گواهی‌نامه و کارت بانکی برای تایید و تطبیق دادن اطلاعات هویتی شما استفاده می‌شوند». بسیار خب، اما چرا؟ چرا هواوی می‌خواهد پیش از دسترسی یافتن به کیت توسعه نرم‌افزار، همه‌چیز را راجع به ما بداند؟ و چرا این روند دو روز طول می‌کشد؟

حتی اگر پروسه ثبت نام هواوی را کنار بگذارید و کیت توسعه نرم‌افزار Harmony OS را از جایی دیگر و به صورت غیر قانونی دانلود کنید، تا زمانی که با یک اکانت که روند بررسی سابقه دو روز را پشت سر گذاشته لاگین نکنید، شبیه‌ساز به اجرا در نمی‌آید.

می‌توانید تصور کنید که یکی از توسعه‌دهندگان بالقوه HarmonyOS با رسیدن به این مرحله چه با خود فکر خواهد کرد؟ اگر شما توسعه‌دهنده‌ای سابقه‌دار در یک اکوسیستم اپلیکیشن باشید، نرمال است که صاحب اکوسیستم برخی اطلاعات هویتی و مالی شما را جمع‌آوری کند. یک توسعه‌دهنده باید بتواند در ازای اپلیکیشن خود پول دریافت کند و این یعنی شما باید به اطلاعات حساب بانکی او دسترسی داشته باشید. ضمنا صاحب پلتفرم، مسئول جمع‌آوری مالیات نیز هست.

اما با HarmonyOS، در حال حاضر فرسنگ‌ها با چنین وضعیتی فاصله داریم. در حال حاضر که می‌توان کیت توسعه نرم‌افزار را برای اولین بار دانلود کرد، شخص دانلودکننده صرفا یک توسعه‌دهنده کنجکاو است که می‌خواهد نگاهی به HarmonyOS بیندازد.

همان اندروید ۱۰، بدون تفاوت‌های معنادار

بعد از پشت سر گذاشتن هفت خان رستم، در نهایت نمی‌توانید شبیه‌ساز را به صورت محلی روی دستگاه خود به اجرا درآورید. به محض لاگین در کیت توسعه نرم‌افزار، می‌توانید «شبیه‌ساز ریموت» را به کار بیندازید. می‌توانید تصور کنید که HarmonyOS روی گوگل استیدیا به اجرا درآمده است - خروجی یک استریم ویدیویی تعاملی و بسیار لگی از سیستم عامل است که از یک نقطه در اینترنت برایتان ارسال می‌شود. موبایل شبیه‌سازی شده در چین روشن می‌شود، گزارش یک سیم کارت با پیش‌شماره +86 چین را در اختیارتان می‌گذارد و به شبکه‌ای به نام 华为内网 (یا «هواوی اینترنت») متصل است.

لوکیشن بلاک شده و به نظر می‌رسد تمام دسترسی‌های مرورگر هم از کار افتاده‌اند. بعد از اندکی تست می‌توان به نتیجه رسید که با یک موبایل فیزیکی طرف هستیم که به سیستم تستینگ متصل شده: اگر دیباگینگ USB را فعال کنیم که در هر گونه اتصال USB از پیش موجود اختلال ایجاد می‌کند، تمام شبیه‌ساز از کار افتاده و استریم متوقف می‌شود. اگر با یک دیوایس نرم‌افزاری مجازی طرف بودیم، دلیلی نداشت که چنین اتفاقی بیفتد.

اگر تصاویر موجود در این مقاله اندکی عجیب و بی‌کیفیت به نظر می‌رسند، باید بدانید که در حال تماشای اسکرین‌شات‌های یک استریم ویدیویی 720p هستید که از آن سوی جهان مخابره شده است.

هنگامی که موبایل را بوت می‌کنید، نخستین شواهد شباهت HarmonyOS به اندروید به چشم می‌خورد. یک کپی دقیق از پوسته EMUI روی اندروید به نمایش درمی‌آید، اما در صفحه About شاهد عبارت «HarmonyOS» هستیم و هرگونه اشاره به «اندروید» حذف شده است. هواوی می‌گوید که پوسته EMUI روی اندروید را به HarmonyOS پورت کرده است، اما تمام اجزای زیرین پوسته اندروید هم درست مانند سیستم عامل گوگل به نظر می‌رسند.

با سر زدن به صفحه App Info می‌توان تایید کرد که موبایل در حال اجرای اندروید است. اپلیکیشن‌هایی مانند «Android Service Library» ،«Android Shared Library و «com.Android.systemui.overlay»، همه و همه به چشم می‌خورند. به نظر می‌رسد هواوی در برخی از پکیج‌ها عبارت «Android» را سرچ کرده و «HarmonyOS» را جایشان گذاشته است. اگر به اطلاعات اپلیکیشن درون پکیج «HarmonyOS System» نگاه کنید، آیکن سیستم اندروید (با همان رنگ سبز) به چشم می‌خورد و در گوشه آن هم لیبل «ورژن ۱۰» تعبیه شده. مگر HarmonyOS اکنون به ورژن ۲ آپدیت نشده؟

عبارت «ورژن ۱۰» در اینجا به اندروید ۱۰ اشاره دارد که ظاهرا HarmonyOS هم بر مبنای آن ساخته شده است. اگر به «Huawei App Gallery» سر بزنید (که انبوهی اپلیکیشن دارد... چون اساسا یک اپ استور اندرویدی است) می‌توانید به سراغ «System Info» در هر اپلیکیشنی بروید و تمامی آن‌ها نشان می‌دهند موبایل در حال اجرای «Android 10 Q» است.

HarmonyOS ضمنا به عنوان سیستم عاملی که در فاز بتا به سر می‌برد، بیش از حد تکامل‌یافته است. همه ما می‌دانیم که یک سیستم عامل در دست توسعه چه شکل و شمایلی دارد - چیزی شبیه به Fuchsia گوگل یا تایزن سامسونگ. باید شاهد پشتیبانی از اپلیکیشن‌های محدود، قابلیت‌های اندک و انبوهی از مشکلات کوچک و بزرگ باشید. اگر HarmonyOS واقعا یک سیستم عامل «جدید» است، باید کلاهمان را به احترام مهندسین هواوی از سر برداریم! آن‌ها حتی با موفقیت هرچه تمام‌تر توانسته‌اند تک‌تک قابلیت‌های اندروید ۱۰ را ایجاد کنند. یک سیستم ناوبری مبتنی بر ژست معرکه داریم، میلیون‌ها تنظیمات مختلف، یک سیستم تعیین جواز برای اپلیکیشن‌ها، پشتیبانی از NFC، حالت تاریک و یک پنل نوتیفیکیشن بی‌نظیر!

هواوی می‌گوید موبایل‌های تجاری مبتنی بر HarmonyOS ممکن است امسال از راه برسند و ما هم حرفش را باور می‌کنیم. وقتی در حال استفاده دوباره از اندروید باشید، چنین کاری کاملا شدنی است.

به عنوان سیستم عامل کاملا جدیدی که هنوز عرضه نشده و هیچ کاربری ندارد، پشتیبانی توسعه‌دهندگان هواوی هم واقعا محشر است. در App Gallery هواوی اپلیکیشن‌های گوگل، مایکروسافت، آمازون، تیک‌تاک، وی‌چت، تنسنت، بایدو، اورنوت و بسیاری اپ برجسته دیگر را مشاهده خواهد کرد. حتی هزاران نقد برای اپلیکیشن‌های مختلف خواهید یافت که سال‌ها پیش توسط کاربرانی که نمی‌توانستند وجود خارجی داشته باشند ثبت شده‌اند. هرچه نباشد HarmonyOS کاملا جدید است و کاملا با اندروید فرق دارد، مگر نه؟

اصلی‌ترین کاری که هواوی برای HarmonyOS کرده، همان کاری است که پیشتر برای اندروید در چین کرده است: این شرکت جایگزینی برای اکوسیستم گوگل پلی ساخته است. تعداد بسیار معدودی از سرویس‌های گوگل در چین در دسترس هستند. خبری از پلی استور، سرویس‌های گوگل پلی و هیچ‌یک از اپلیکیشن‌های رایج گوگل برای اندروید نیست. در چین، هر تولیدکننده اپ استور مخصوص خودش را دارد و هواوی هم یکی از آن‌هاست. این شرکت «سرویس‌های موبایل هواوی» را دارد که از اکانت‌های مبتنی بر کلاد برای همگام‌سازی مخاطبان، تصاویر، تقویم‌ها، نوشته‌ها و چیزهایی از این دست استفاده می‌کند. یک پرتال ابری به نام Cloud.Huawei.com هم داریم که تمام داده‌ها را در خود جای داده. اما هیچ‌کدام از این‌ها ارتباطی به HarmonyOS ندارند.

تمام سیستم‌ عامل‌های متن‌باز، از جمله اندروید، روی شانه‌های غول‌ها می‌ایستند و انبوهی از کدهای خود را از پروژه‌های بالادست قرض می‌گیرند. اندروید از کرنل لینوکس، فایل سیستم‌های F2FS و Ext4، وولکان، OpenSSL، وب‌کیت و میلیون‌ها پروژه‌ دیگر استفاده می‌کند. اما هیچکس این بحث را پیش نمی‌کشد که اندروید به خودی خود یک سیستم عامل مستقل نیست. اندروید انبوهی از کدهای نوشته شده به دست گوگل را نیز شامل می‌شود، مانند کدهای از نو نوشته شده برای نمایشگرهای لمسی و هر سال نیز رابط کاربری لمسی، پشتیبانی از تماس‌های تلفنی و چیزهایی از این دست دگرگون شده و به تکامل می‌رسد.

بعد از ساعت‌ها سر و کله زدن با HarmonyOS، حتی نمی‌توان به یک تفاوت محسوس نسبت به اندروید اشاره کرد. به جز آیتم‌هایی که نام‌شان عوض شده، هیچ چیز متفاوتی وجود ندارد.

ساخت یک انشعاب از اندروید و عرضه سیستم عامل مخصوص به خودتان با برندی جدید کاری کاملا بی‌ایراد است. اما باید در این مورد شفاف بود. به جای اینکه بگویید «HarmonyOS یک کپی از اندروید نیست»، بگویید «HarmonyOS انشعابی از اندروید است». وقتی همه‌چیز نقطه کاملا عکس ماجرا را نشان می‌دهد، نگویید HarmonyOS یک سیستم عامل «کاملا جدید» است.

هواوی اساسا در همان جایگاهی است که آمازون با FireOS (یکی دیگر از انشعابات اندروید) در آن حضور دارد. آمازون اینگونه با موضوع برخورد می‌کند. دو جمله اول در صفحه «Fire OS Overviews» در آدرس developer.amazon.com به این شرح است: «Fire OS سیستم عاملی است که روی تبلت‌ها و تلویزیون‌های Fire آمازون به اجرا در می‌آید. Fire OS انعشابی از اندروید است، بنابراین اگر اپلیکیشن شما روی اندروید اجرا می‌شود، به احتمال زیاد روی دیوایس‌های Fire آمازون هم اجرا شود». با جستجوی کلمه «اندروید» در همین صفحه، ۶۷ نتیجه به دست می‌آید. در عین حال، با جستجوی عبارت اندروید در تمام کالکشن مستندات HarmonyOS به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسید. در صفحه «About» شبیه‌ساز HarmonyOS نیز یک لینک برای «لایسنس‌های متن‌باز» وجود دارد اما این صفحه هم بارگذاری نمی‌شود.

اندروید علامت تجاری گوگل است، بنابراین آمازون و هواوی نمی‌توانند از این نام در محتوای تبلیغاتی خود استفاده کنند. اما به این بدان معنا نیست که نمی‌توانید به نام اندروید در مستندات توسعه‌دهندگان یا هنگام صحبت عمومی اشاره کنید.

مستندات هواوی: یک جنگ روانی

از آن‌جایی که شبیه‌ساز کاملا از اندروید غسل داده شده، تکلیف سورس کد، مستندات و کیت توسعه نرم‌افزار چیست؟ HarmonyOS قرار است متن‌باز باشد، یا حداقل یک «ورژن متن‌باز» از HarmonyOS به نام «OpenHarmony» داریم که ظاهرا به آن‌چه روی شبیه‌ساز اجرا می‌شود کاملا نامربوط است. سورس کد فعلی OpenHarmony خودش را «ورژن ۱.۰» معرفی می‌کند و فقط برای دیوایس‌های اینترنت اشیا است. «HarmonyOS 2.0» هم ورژن بتای موبایل‌ها و کیت توسعه‌ نرم‌افزار است. بنابراین در بهترین حالت، سورس کد تاریخ انقضا گذشته است.

OpenHarmony 1.0 و شبیه‌ساز «Harmony 2.0» ظاهرا ارتباطی با هم ندارند. مخزن OpenHarmony از مایکروکرنل LiteOS IoT استفاده می‌کند و اپلیکیشن‌های داخل مخزن، اپلیکیشن‌های اندروید نیستند. شبیه‌ساز HarmonuOS 2.0 -از آن‌جایی که همان اندروید است- بر مبنای لینوکس ساخته شده و تمام اپلیکیشن‌ها، اپلیکیشن‌های اندروید هستند. در مستندات هواوی ادعا شده که از هر دو کرنل پشتیبانی می شود، اما تشخیصش دشوار است که چطور این دو می‌توانند محصولی یکسان باشند و یا وقتی هیچ شباهتی میان‌شان نیست، چرا اصلا باید آن‌ها را محصولی یکسان معرفی کرد.

مستندات HarmonyOS از اینجا قابل مطالعه است و شما را به مطالعه بخش‌هایی از آن ترغیب می‌کنیم. مستندات توسعه‌دهندگان را بخوانید و از خودتان بپرسید «آیا این جملات منطقی است؟» یا پرسید «آیا این متن قرار است اطلاعات کارآمد را به شکلی صادقانه و سرراست به من ارائه کند؟» در اکثر مواقع، پاسخ منفی است. مستنداتی که هواوی در اختیار توسعه‌دهندگان گذاشته را تنها می‌توان «بی‌معنی» توصیف کرد.

«اَبَر مجازی»

بیایید نخست به سراغ قابلیت های برجسته ای برویم که اساسا در صفحه نخست مستندات، یعنی صفحه «Technical Features» توصیف شده‌اند. در کتاب هواوی آمده که: «پلتفرم مجازی‌سازی دیوایس توزیع‌شده امکان هم‌گرایی منابع میان چند دیوایس، مدیریت دیوایس و پردازش داده را مهیا می‌کند تا چند دستگاه مشترکا در نقش یک دیوایس اَبَر مجازی ظاهر شوند». می‌توانید سپس روی هایپرلینک کلیک کنید تا ببینید منظور از «دیوایس ابر مجازی» چیست و این توصیف گیرتان می‌آید: «دیوایس ابر مجازی قابلیت‌های چندین دیوایس را از طریق تکنولوژی توزیع شده درون یک مخزن سخت‌افزاری ترکیب می‌کند و سپس به مدیریت مرکزی و زمان‌بندی این توانایی‌ها بر مبنای پیش‌نیازهای اپلیکیشن می‌پردازد».

به نظرمان هواوی دارد تمام تلاشش را می‌کند تا به توصیف یک شبکه بپردازد. استایل نگارش مستندات توسعه‌دهندگان معمولا این‌طور نیست که با عبارات گنگ تبلیغاتی مانند «دیوایس ابر مجازی» نوشته شود. درک کارکرد یک سیستم عامل به اندازه کافی دشوار است و ادبیات پر زرق و برق هواوی هم قرار است آنچه واقعا اتفاق می‌افتد را مبهم‌تر کند.

بیایید بخش‌هایی دیگر از مستندات را بخوانیم. چهار مورد ابتدایی صفحه «Techncal Features» در مستندات HarmonyOS -یعنی چیزهایی که باید مهم‌ترین اجزای سیستم عامل باشند- همگی از آن چیزهای «توزیع شده» هستند که ظاهرا دارند توانایی‌های شبکه را توصیف می‌کنند: توانایی‌هایی که ضمنا برای سالیان متمادی روی هر سیستم عاملی در دسترس بوده است.

• «باس مجازی توزیع‌شده» یک «بنیان ارتباطی برای دیوایس‌های متصل به یکدیگر مانند اسمارت‌فون‌ها، تبلت‌ها، پوشیدنی‌ها، تلویزیون‌های هوشمند و هدست‌ها است». یک «سناریوی رایج» در باس مجازی توزیع‌شده «اتصال اسمارت‌فون‌ها به غذاسازها، سیستم‌های تهویه هوا، چراغ‌ها، پرده‌ها و چیزهایی از این دست است». پس همان بلوتوث خودمان؟ یا شاید وای‌فای؟ برجسته‌ترین قابلیت سیستم عامل جدید هواوی این است؟
• «مجازی‌سازی دیوایس توزیع‌شده» که بالاتر به آن اشاره شد، به کاربران اجازه می‌دهد «اسمارت‌فون خود را به تلویزیون هوشمند، سنسور گرانش و سنسور شتاب‌سنج متصل کنند و از توانایی‌های اسمارت‌فونی که به عنوان ریموت کنترل، مجازی‌سازی شده بهره بگیرند». بسیاری از بازی‌ها و سیستم‌ عامل‌های تلویزیونی این‌کار را برای چندین سال انجام داده‌اند و باز هم به نظر می‌رسد هواوی دارد وای‌فای را توصیف می‌کند.
• «مدیریت داده توزیع‌شده یک محتوا را از اسمارت‌فون روی تلویزیون هوشمند پروجکت می‌کند و می‌توان دست به عملیات‌هایی نظیر عوض کردن صفحات، زوم و طراحی روی مستندات به نمایش درآمده روی تلویزیون زد. هواوی عزیز، این هم فرقی با گزینه گیمینگ قبلی ندارد.
• «زمان‌بندی توزیع‌شده وظایف براساس قابلیت‌های فنی مختلف مانند باس مجازی توزیع‌شده، مدیریت داده توزیع‌شده و پروفایل توزیع‌شده طراحی گشته است. این سیستم یک مکانیزم مدیریت سرویس توزیع‌شده و یکپارچه (شامل کشف سرویس و همگام‌سازی) به ارمغان آورده و از استارتاپ ریموت، اتصال ریموت و مهاجرت اپلیکیشن میان چند دیوایس پشتیبانی می‌کند». این جمله‌ای بسیار طولانی است که اتفاقی بسیار ساده را توصیف می‌کند. سناریوی رایج چنین چیزی خواهد بود: بعد از خرید غذا به صورت آنلاین و از طریق موبایل هوشمند، کاربر می‌تواند اطلاعات دلیوری غذا را روی ساعت خود ببیند.

این جملات را به صورت خاص دستچین نکرده‌ایم تا بدترین موارد نگارش هواوی را به نمایش درآوریم، این‌ها نخستین اطلاعاتی هستند که ارائه می‌شوند و قرار است مهم‌ترین اجزای سیستم عامل هواوی باشند. با این همه، مستندات کمپانی چینی اساسا هیچ چیزی را توصیف می‌کند. واقعا نمی‌توان تصور کرد که پشت هیچ‌یک از این کلمات معنایی باشد.

هیچ یک از این عبارات با جزییات کامل توصیف نشده‌اند. هواوی دوست دارد مفاهیم سیستم عامل را طرح کند و سپس به سراغ مورد بعدی برود، بدون اینکه هیچ اطلاعاتی از کارکرد آن و چگونگی عملکردش به اشتراک بگذارد. اگر «باس مجازی توزیع‌شده» را یک مفهوم واقعی برای «اتصال به یک توستر» یا هرچیز دیگری در نظر بگیریم، از چه تکنولوژی شبکه‌ای در آن استفاده شده؟ کاربر چطور احراز هویت می‌شود؟ دیوایس‌ها از چه رابط برنامه‌نویسی‌ای برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند؟ چطور می‌توان چنین چیزی را با یک توستر فیزیکی ادغام کرد؟ رابط کاربری چه شکلی است؟ چطور از این قابلیت در اپلیکیشن‌مان استفاده کنیم؟ مزیت تکنولوژی نسبت به بلوتوث و وای‌فای چیست؟ هیچ پاسخی برای هیچ یک از این سوالات ارائه نشده.

برندینگ صرف، احتمالا برای چین کافی باشد

ساخت یک انشعاب از اندروید باعث می‌شود که برای قابلیت‌های جدید، همچنان متکی بر اندروید باشید. تا به اینجای کار هواوی قادر به بردن اندروید به مسیر متفاوت و تازه‌ای نبوده و درست مثل آمازون و Fire OS (که همچنان بر مبنای اندروید ۹ کار می‌کند) در حال حاضر ساخت انشعاب باعث می‌شود اساسا یک ورژن ضعیف‌تر از اندروید داشته باشید که به‌روزرسانی‌ها را هم دیرتر دریافت می‌کند. اگر هواوی واقعا می‌خواست اتکای خود بر نرم‌افزار آمریکایی را کاهش دهد، تا این لحظه به این مهم نزدیک نشده است.

به نظر می‌رسد هواوی تمام تلاش خود را به کار گرفته تا صرفا به برندینگ بپردازد. هواوی می‌تواند مدعی شود که HarmonyOS تماما ساخته خودش است، بگوید که اتکایی بر نرم‌افزار آمریکایی ندارد و امیدوار باشد که مردم این ادعاها را باور کنند. به نظر می‌رسد تنها دلیل وجود HarmonyOS «آبروداری» است و به این ترتیب توضیحی منطقی برای این خواهیم داشت که چرا هواوی به شکلی صادقانه به صحبت راجع به Harmony و ارتباطش با اندروید نمی‌پردازد.

از منظر قانونی، هواوی مجبور به توقف استفاده از اندروید نیست. نرم‌افزارهای متن‌باز که در دسترس عموم مردم قرار دارند، مشمول محدودیت‌های صادراتی آمریکا نمی‌شوند. هواوی همین حالا در چین و بدون اکوسیستم گوگل در حال استفاده از سورس کد اندروید است و هیچ چیز نمی‌تواند آن را مجبور به دست کشیدن از این رویه کند. تنها کاری که هواوی نمی‌تواند انجام دهد، استفاده از اپلیکیشن‌های متن‌بسته گوگل است.

هواوی می‌گوید که حاضر به فروش لایسنس HarmonyOS به دیگر تولیدکنندگان و تبدیل شدن به یک شرکت واقعی فعال در حوزه سیستم عامل است. اگر هواوی واقعا کارش را با همین سیستم عامل کنونی آغاز کند، مشخص نیست چرا یک شرکت باید حاضر به پرداخت پول بابت HarmonyOS باشد. زیرا HarmonyOS اکنون صرفا «همان اندروید، اما کندتر» است. با محدودیت‌های فعلی که توسط آمریکا اعمال شده‌اند، هیچ توسعه‌دهنده ساکن آمریکایی نیز قادر به افزودن اپلیکیشن خود به استور هواوی نخواهد بود (البته به جز مایکروسافت).

درون کشور چین که اکثر اپلیکیشن‌های خارجی مسدود شده‌اند این موضوع اهمیت چندانی ندارد، اما در بازار بین‌المللی، HarmonyOS شانسی ندارد. استفاده از سیستم عامل هواوی بدین معناست که کاربر به اپلیکیشن‌های آمریکایی دسترسی نخواهد داشت. گوگل احتمالا تنها قانون‌گذار واقعی در انحصار دوگانه سیستم‌ عامل‌های موبایل باشد (فقط نگاه کنید این کمپانی چه به سر ویندوز فون آورد) و بدون اپلیکیشن‌هایی مانند جیمیل، کروم، یوتیوب، گوگل اسیستنت و گوگل مپس، انشعاب هواوی از اندروید در هر جایی به جز چین شانسی ندارد.

اما بزرگ‌ترین عامل تاثیرگذار بر تقاضا برای HarmonyOS می‌تواند دولت چین باشد. پاسخ پکن به محدودیت‌های اعمال شده از سوی آمریکا، تلاش مضاعف برای اتکا بر تکنولوژی‌های بومی بوده است. در سال ۲۰۱۹، چین به سازمان‌های دولتی و انستیتوهای عمومی اعلام کرد که سه سال وقت دارند تا از استفاده از تکنولوژی‌ها و نرم‌افزارهای خارجی دست کشیده و گذاری بزرگ به سمت تجهیزات پی‌سی چینی را رقم بزنند. این حرکت، قانون «۲-۵-۳» نام دارد و انتظار می‌رود بعد از تعویض ۳۰ درصدی تجهیزات پی‌سی در سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۵۰ درصد دیگر در سال ۲۰۲۱ تعویض شوند و ۲۰ درصد باقی مانده نیز در سال ۲۰۲۲.

چین اکنون دارد پردازنده‌های x86 مخصوص به خود را می‌سازد که به شکلی باورنکردنی کند هستند و سیستم عامل‌های داخلی مانند Kylin و NeoKylin را نیز جایگزین ویندوز می‌کند. این‌ها توزیع‌هایی از لینوکس هستند که توسط چین کنترل می‌شوند و اساسا کلون‌هایی از ویندوز، به خصوص ویندوز XP به شمار می‌روند.

تا به امروز بی‌شمار سیستم عامل موبایل داشته‌ایم که در رقابت با اندروید و iOS شکست خورده‌اند، اما از آن‌جایی که هواوی دولت چین را کنار خود دارد، انتظارات از HarmonyOS کمتر از هر رقیب دیگری است. HarmonyOS به احتمال زیاد شانسی فراوان برای بقا در چین داشته باشد. با جمعیتی معادل ۱.۴ میلیارد نفر -یعنی حدودا ۱۸ درصد از جمعیت کل جهان- چین برای اینکه بازار ایزوله شده خودش را داشته باشد به اندازه کافی بزرگ است. یک نکته جالب، Sina Weibo که کلون چینی‌ها برای توییتر به حساب می‌آید، از خود توییتر کاربران بیشتری دارد.

HarmonyOS می‌تواند ورژن چینی‌ها از اندروید باشد. در حال حاضر هم همین است: ورژنی از اندروید.