محققان با یافتن مکانیزم پیری در سلول‌های بنیادی با فراموشی مبارزه می‌کنند

بالا رفتن سن سبب می‌شود تا سلول‌های بنیادی عصبی (NSC) توانایی تکثیر و تولید عصب‌های جدید را از دست داده و فرد را به فراموشی دچار کنند. حال محققان مکانیزم مربوط به پیری در سلول‌های بنیادی و همچنین نحوه دوباره فعال کردن فرآیند تولید نورون‌ها در مغز را پیدا کردند.

سلول‌های بنیادی نورون‌های جدید را در طول عمر فرد در هیپوکامپ مغز تولید می‌کنند. این قسمت از مغز نقشی کلیدی در فرآیندهای حافظه بازی می‌کند. با افزایش سن و در بیمارانی که از آلزایمر رنج می‌برند، توانایی هیپوکامپ در تولید نورون‌های جدید و به دنبال آن عملکرد حافظه، کاهش می‌یابد.

محققان با انجام تحقیقی جدید، چگونگی اختلال در تشکیل نورون‌های جدید با افزایش سن را توضیح دادند. ساختارهای پروتئینی هسته سلول‌های بنیادی عصبی، هنگام تقسیم سلول از توزیع نامنظم پروتئین‌های انباشته شده مضر در دو سلول دختر (Daughter cells) اطمینان حاصل می‌کنند.

این پدیده نقش مهمی در حفظ توانایی تکثیر سلول با گذشت زمان به منظور تولید نورون‌های جدید دارد. اما با بالا رفتن سن، میزان پروتئین‌های نوکلئیک کاهش یافته و توازن در توزیع پروتئین‌های مضر بین دو سلول دختر از بین می‌رود. تحقیقات نشان داد که این پدیده منجر به کاهش تعداد نورون‌های جدید در مغز موش‌های پیر می‌شود.

عنصر مهم در این فرآیند، یک پروتئین هسته‌ای به نام lamin B1 است که سطح آن با افزایش سن کاهش می‌یابد. زمانی که محققان سطح این پروتئین را در موش‌های پیر زیاد کردند، تقسیم سلول بنیادی بهبود یافت و تعداد نورون‌های جدید افزایش پیدا کرد.

«Khadeesh bin Imtiaz»، نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «وقتی پیر می‌شویم، سلول‌های بنیادی بدن به مرور توانایی تکثیر را از دست می‌دهند. ما توانستیم با استفاده از مهندسی ژنتیک و فناوری میکروسکوپی پیشرفته، مکانیزمی که به این فرآیند ربط دارد را تشخیص دهیم.»

یافته‌های این تحقیق گام مهمی در درک بهتر تغییرات وابسته به سن در رفتار سلول‌های بنیادی به شمار می‌رود.

«Sebastian Jessberger»، استاد مؤسسه تحقیقات مغز از دانشگاه زوریخ می‌گوید: «حالا می‌دانیم که می‌توانیم سلول‌های بنیادی پیری را در مغز دوباره فعال کنیم. امیدواریم نتایج این تحقیق روزی به افزایش سطح تولید نورون‌های جدید در مغز (نوروژنسیس) در افراد سالخورده و کسانی که از بیماری دژنراتیو مثل آلزایمر رنج می‌برند، کمک کند.»

نتایج این تحقیق در ژورنال Cell Stem Cell منتشر شده است.