گونه دلتا کرونا چیست و چگونه می‌تواند وضعیت همه‌گیری را بدتر می‌کند؟

بیش از یکسال است که کرونا زندگی ما انسان‌ها را مختل کرده و هربار که فکر می‌کنیم داریم آن را شکست می‌دهیم، سروکله گونه جدیدش پیدا می‌شود. سویه‌هایی که سرعت شیوع بالاتری دارند، می‌توانند خطرناک‌تر باشند و در نهایت شاید واکسن‌ها را بی‌اثر کنند. یکی از آن‌ها، گونه دلتا کرونا است که می‌خواهیم نگاه دقیق‌تری به آن داشته باشیم.

از زمانی که سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت بجای نام کشورها از الفبای یونانی برای نامگذاری گونه‌های کرونا استفاده کند، نام کرونا دلتا در صدر اخبار قرار گرفت. دلتا همان گونه‌ای است که ابتدا اواخر ۲۰۲۰ در هند شناسایی شد و همین ماه، ۸۰ کشور در سراسر جهان از شناسایی آن خبر دادند. البته اخیرا گونه دلتا پلاس هم در هند شیوع پیدا کرده که شمار مبتلایان به آن هنوز کم است.

گونه دلتا کرونا با سرعت بالاتری شیوع پیدا می‌کند، اما هنوز نمی‌دانیم دقیقا چگونه این کار را انجام می‌هد. با این حال سرعت سرایتش بسیار بالاتر از گونه آلفا، یعنی سویه‌ای است که در بریتانیا پیدا شد. انتظار می‌رود دلتا در آینده نزدیک در تمام جهان به گونه غالب تبدیل شود، موضوعی که نگرانی دانشمندان و مقامات را در پی داشته است.

اوایل سال جاری میلادی، حضور گونه آلفا در کشورهای مختلف پررنگ‌تر شد و دانشمندان سرعت انتقالش را ۴۰ تا ۷۰ درصد بالاتر از گونه قبلی تخمین زدند. حالا ظاهرا کرونا دلتا در مقایسه با آلفا، تا ۴۰ درصد سریعتر میان انسان‌ها سرایت می‌کند. بنابراین راحت‌تر و سریعتر می‌تواند افراد یک جامعه را آلوده کند و بحرانی بزرگ به وجود آورد.

با وجود این موضوع، چندین سوال مهم درباره گونه دلتا کرونا وجود دارد: آیا این سویه مرگبارتر از گونه‌های قبلی است و آیا همچنان واکسن‌ها روی آن کارایی دارند؟ علائمش چه تفاوتی با گونه‌های دیگر دارد؟ در ادامه این سوالات را پاسخ می‌دهیم.

آیا گونه دلتا کرونا مرگبارتر است؟

طبق گزارش بهداشت عمومی بریتانیا، شواهد اولیه از این کشور و اسکاتلند حاکی از آن هستند که گونه دلتا می‌تواند ریسک بستری شدن در بیمارستان را نسبت به سویه آلفا افزایش دهد. طبق این گزارش، برخی بیمارستان‌ها از افزایش آمار بستری شدن خبر داده‌اند، اما هنوز مشخص نیست در کل بریتانیا چه روندی حاکم است یا خیر.

در حال حاضر اکثر ابتلاهای جدید در بریتانیا مربوط به افراد جوان و مردمی می‌شوند که هنوز واکسن دریافت نکرده‌اند. اکثر آن‌ها سنی کمتر از ۴۰ سال دارند، یعنی گروهی که کمتر در معرض ابتلای شدید به کووید-۱۹ قرار می‌گیرند.

اینکه با قطعیت بگوییم گونه دلتا مرگبارتر از گذشته است، کاری سختی خواهد بود اما یک چیزی مشخص است: زمانی که افراد بیشتری آلوده شوند، احتمال انتقال آن به افراد مسن و آسیب‌پذیرتر افزایش می‌یابد و همین موضوع می‌تواند میزان مرگ و میر را افزایش دهد. به گفته سازمان جهانی بهداشت این گونه بخاطر انتخاب آسیب‌پذیرترین افراد می‌تواند مرگبارتر باشد.

با افزایش ابتلای افراد آسیب‌پذیر و مسن، نرخ بستری شدن در بیمارستان بیشتر می‌شود که نتیجه‌اش، فشار مجدد به بخش درمان خواهد بود. با پر شدن بیمارستان‌ها، احتمالا مشکل کمبود تجهیزات در کشورهای مختلف رخ می‌دهد، در گذشته چنین اتفاقی در برخی کشورها مانند هند رخ داده است، بنابراین افراد بیشتری قربانی می‌شوند.

واکسن روی کرونا دلتا کارایی دارد؟

مطالعات اولیه نشان‌دهنده این موضوع هستند که واکسن‌های کنونی روی گونه دلتا کارایی دارند، البته ظاهرا برای اینکه بدن بتواند در برابر این سویه مقاومت کند، باید هر دو دوز تزریق شود. با این حال گزارش‌هایی هم وجود دارد که می‌گویند این گونه می‌تواند واکسن را دور بزند و حتی افرادی که واکسینه شده‌اند را آلوده کند.

با وجود چنین گزارش‌هایی، پژوهش بهداشت عمومی بریتانیا نشان می‌دهد که واکسن فایزر تا ۹۶ درصد مانع از بستری شدن افراد در اثر ابتلا به سویه دلتا کرونا می‌شود. مطالعه دیگری در اسکاتلند، این عدد را ۷۹ درصد اعلام کرده است. با وجودی که اثربخشی این واکسن نسبت به گونه قبلی کمتر است، اما تا حد بالایی می‌تواند از بستری شدن در بیمارستان جلوگیری کند.

بنابراین افراد باید دو دوز واکسن را دریافت کنند تا احتمال بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر کاهش پیدا کند. حتی اگر فردی پس از واکسیناسیون به گونه دلتا مبتلا شود، احتمال مرگش کمتر از افرادی خواهد بود که واکسن دریافت نکرده‌اند.

علائم سویه دلتا کرونا متفاوت است؟

به نظر می‌رسد طبق شواهد اولیه، علائم این گونه کمی متفاوت‌تر از سویه‌های قبلی است. گونه‌های قبلی بیشتر باعث سرفه و همچنین از دست دادن حس بویایی می‌شوند، اما ظاهرا سویه دلتا سر درد و آبریزش بینی را در پی دارد. به همین دلیل به گفته یکی از محققان دانشگاه «کینگز لندن» به نام «تیم اسپکتور»، افراد جوان احساس می‌کنند سرما خورده‌اند چرا که به دنبال علائم دیگری برای کرونا هستند:

«کووید-۱۹ متفاوت‌تر از گذشته عمل می‌کند. این ویروس در جوانان بیشتر شبیه به یک سرماخوردگی سنگین است. بنابراین افراد تنها فکر می‌کنند سرما خورده‌اند و به فعالیت‌های اجتماعی ادامه می‌دهند، در حالی که شاید به کرونا مبتلا شده باشند و دیگران را هم مبتلا کنند.»

گونه دلتا می‌تواند وضعیت همه‌گیری را دگرگون کند

اگرچه چند وقتی از شیوع گونه دلتا می‌گذرد، اما هنوز نتوانسته‌ایم بطور دقیق متوجه شویم که این سویه چگونه روی آمار بستری شدن و مرگ و میر تاثیر می‌گذارد. با این حال محققان هشدار می‌دهند که سویه دلتا می‌تواند وضعیت را کاملا تغییر دهد.

کشورها برای اینکه بتوانند با این گونه مقابله کنند، باید هرچه سریعتر اکثر جمعیت را واکسینه کنند. البته این افراد باید دو دوز از واکسن را دریافت کنند چرا که تزریق یک دوز شاید از آن‌ها در برابر گونه جدید محافظت نکند.

به گفته یک اپیدمیولوژیست استرالیایی به نام «زوی هاید»، گونه دلتا کرونا می‌تواند ماهیت همه‌گیری را تغییر دهد.

در هفته‌ها و ماه‌های آینده نتایج پژوهش‌های بیشتری درباره این سویه منتشر خواهد شد، البته شاید تا آن زمان جهان با گونه جدیدتری مواجه شود و وضعیت بدتری را تجربه کنیم. در نهایت به نظر نمی‌رسد کرونا فعلا بخواهد دست از سر بشر بردارد و با گونه‌های جدیدش، می‌خواهد زندگی انسان‌ها را بیشتر در معرض خطر قرار دهد. با این وجود، کشورها با واکسیناسیون گسترده می‌توانند سریعتر با این بیماری مقابله کنند.