ساترا: پروانه ساخت وزارت ارشاد دیگر کارکرد ندارد؛ شبکه خانگی در اختیار صدا و سیما

قائم مقام رییس و معاون امور حقوقی «ساترا» ضمن اشاره به سرفصل‌های قانونی جدید مرتبط با نظارت این سازمان در حوزه تولیدات شبکه خانگی تأکید کرد ساترا مجوزهای ارشاد را دیگر به رسمیت نمی‌شناسد.

 فرآیند ارائه مجوز برای تولید فیلم پس از انقلاب اسلامی تا همین حالا موضوعی مناقشه انگیز بوده و این روز‌ها وارد فاز تازه‌ای شده است. با کشمکش‌هایی که اخیرا بر سر سریال زخم کاری بین وزارت ارشاد و ساترا پیش آمده، حالا ساترا صریحا اعلام کرده که شبکه خانگی از جمله محتوای VODها را کاملا نظارت می‌کند و مجوزهای ارشاد را به رسمیت نمی‌شناسد؛ این موضوع در حالی انجام می‌شود که خود ساترا را برخی سازمان‌های دولتی نظیر وزارت ارتباطات به رسمیت نمی‌شناسند و حواشی زیادی در دولت دوازدهم گریبانگیر ساترا شد. حالا در آخرین روزهای دولت دوازدهم، ساترا رسما اعلام کرد دیگر مجوزهای تولید وزارت ارشاد در شبکه خانگی کارکرد ندارد و با اعلام مدیریت علی اصغر پورمحمدی در شوراهای تخصصی، فیلمنامه‌ها را تصویب و مجوز تولید می‌دهد

چندی پیش نامه‌ای از سوی سازمان سینمایی درباره سریال زخم کاری زده شد و در آن به‌صورت ضمنی نسبت به «مجوز» های صادر شده از طرف ساترا انتقاد شد و این مساله «خارج از چارچوب قانون» توصیف شده بود. باید گفت زخم کاری مجوز رسمی خود را تنها و تنها از ساترا دریافت کرده و این مساله چندان به دل سازمان سینمایی خوش نیامده است؛ از آنسو نباید فراموش کرد سریال‌هایی مانند قورباغه که با مجوزهای ارشاد کار خود را شروع کرده بودند مورد هجمه انتقاد فراوانی برای نمایش خشونت گرفته بودند و حواشی زیادی درگیر این سریال‌ و برخی از دیگر تولیدها نیز پیش آمده بود.

ساترا اما در برابر نامه اخیر وزارت ارشاد سکوت نکرده و با استناد به قوانین جدید معتقد است مسئولیت تولید محتوای حرفه‌ای فضای مجازی به آنها سپرده شده و از ابتدای امسال دست به تاسیس و تشکیل شوراهای محتوایی در این راستا هم زده است. شورایی که در راس آن علی اصغر پورمحمدی از یکی از باسابقه‌ترین مدیران سازمان صداوسیما قرار دارد که البته از اهل تعامل ترین آن‌ها با هنرمندان هم بوده است. «وحید فرهمند» قائم مقام رییس ساترا و معاون تدوین مقررات و امور حقوقی در گفتگو با مهر ضمن انتقاد نسبت به رویه پیشین اعطای مجوز که به اذعان او گاهی بدون خواندن فیلمنامه از سوی ارشاد اعطا می‌شد، اعلام کرده که اساسا دیگر مجوزهای این سازمان را به رسمیت نمی‌شناسد: «من موردی دیده‌ام که حتی فیلمنامه نداشته، اما مجوز تولید داشته است یا حتی موردی دیده‌ام که شخصی درباره موضوع «الف» پروانه گرفته است، اما به این نتیجه رسیده که درباره موضوع «ب» سریال بسازد و بعد پروانه را هم تغییر نام داده است.»

وی در پاسخ به این سؤال که الان شما دیگر مجوز ارشاد را به رسمیت نمی‌شناسید؟ عنوان می‌کند از یک تاریخی به بعد، به رسمیت نمی‌شناسیم. ما برای اینکه به سرمایه گذاری بخش خصوصی و حتی تصمیمات وزارت ارشاد احترام بگذاریم، همان مجوز‌ها را مد نظر قرار می‌دادیم ولی الان دیگر مجوز تولید یا همان پروانه ساخت صادر شده توسط وزارت ارشاد کارکرد ندارد.

به گفته فرهمند از بهمن ماه سال گذشته جلسات متعددی با صاحبنظران برگزار شد و نهایتاً ساترا به جمعی از افراد متخصص برای بررسی و تصمیم‌گیری در حوزه صدور پروانه تولید رسیده است. او می‌گوید  نام این شورا «شورای تخصصی سیاستگذاری محتوای حرفه‌ای» است که دکتر علی‌اصغر پورمحمدی مسئولیت این شورا را برعهده دارد و آقایان محمدرضا جعفری‌جلوه از مدیران با دانش شبکه‌های تلویزیونی، دکتر عبدالکریم خیامی از مدیران سابق و بعضاً میزبان استاد دکتر محسن مهاجرانی از معاونان قبلی و خوشنام صدا و سیما در این شورا حضور دارند.

به گفته فرهمند از ابتدای سال سه فیلمنامه توسط این شورا رد شده است و از آنسو حدود ۶ یا ۷ سریال هم برای تولید مجوز گرفته است و هنوز تولید نشده یا در مرحله پیش تولید است.

با اظهارات فرهمند به نظر می‌‌رسد ساترا دیگر به طور کامل در محتوای نمایش خانگی نظارت دارد و تمامی سریال‌ها و برنامه‌ها باید از تاریخ مشخصی در آینده نزدیک که به زودی اعلام خواهد شد، با مجوز ساترا فعالیت کنند. این موضوع باعث شده که به عنوان مثال در سال گذشته برنامه عادل فردوسی پور نتواند مجوز ساترا را برای پخش در VODها دریافت کند. البته پیش از این ارشاد نسبت به نظارت ساترا روی محتواهای نمایش خانگی اعتراض کرده بود و نامه بلندبالایی درباره این موضوع نوشته بود اما ساترا از همان زمان با استناد به سه دلیل حکم رهبری، رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری و نظر شورای نگهبان نظارت خود را کاملا قانونی می‌داند؛ موضوعی که بسیاری از کارشناسان حقوقی در گفتگو با دیجیاتو آن را چندان درست نمی‌دانند.

نظر شما درباره تاکید دوباره ساترا بر نظارت کامل و عدم پذیرش مجوزهای ارشاد در آینده نزدیک چیست؟ آیا این موضوع را تعبیر رویای سلطه صدا و سیما بر بخش مهمی از محتوای تصویری در اینترنت یعنی VODها می‌دانید یا تحلیل دیگری در ذهن دارید؟