مروری بر رمزارزهای سبز و دوستدار محیط زیست

تهیه فهرستی از رمزارزهای سبز که ردپای کربن کمتری از خود نشان می‌دهند، نیاز به بررسی مولفه‌های بسیاری دارد ولی به طوری کلی در سال ۲۰۲۱ میلادی، برخی رمزارزها توانسته‌اند نام دوستدار طبیعت را با خود یدک بکشند و مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار بگیرند. رقابت بر سر کاهش مصرف انرژی و تاثیرات زیست محیطی در بین رمزارزها شدت گرفته و به نظر می‌رسد آینده از آن ارزهایی خواهد بود که با طبیعت دوست‌تر باشند و برای کره زمین ارزش بیشتری قایل شوند.

در این مقاله رمزارزهای بیشتر شناخته شده‌‌ دوستدار طبیعت از نگاه وب‌سایت‌ها و براساس دیدگاه‌ها و نظر کارشناسان مختلف فعال در این حوزه تهیه شده است.

بیش از یک دهه از ظهور بیت کوین می‌گذرد و اکنون بازار رمزارزها شاید در یکی از حساس‌ترین موقعیت‌های خود قرار دارد. با استخراج بیت کوین و سایر رمزارزها یکی از موضوعات مورد توجه دوستداران و حامیان محیط زیست قرار دارد و مورد انتقاد بسیاری قرار دارد.

طی ماه‌های اخیر این موضوع به قدری حائز اهمیت شد که مساله انرژی بالای استخراج بیت کوین باعث شد این رمزارز محبوب در تیررس انتقادها قرار گیرد و حتی یکی از دلایل ریزش قیمت بیت کوین به همین موضوع نسبت داده می‌شود.

در همین بین موضوع ارزهای دیجیتال سبز، رمزارزهای دوستدار طبیعت و ارزهایی که به طور کامل با انرژی‌های تجدید پذیر قابل استخراج هستند، مطرح شد. هرچند تا پیش از این نیز چنین موضوعاتی مطرح بود، ولی موضوع مصرف بالای انرژی برای استخراج بیت کوین و برخی دیگر از رمزارزها باعث شد، استخراج با انرژی‌های تجدید پذیر بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گیرد.

آینده بازار ارزهای دیجیتال به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ آیا در آینده رمزارزهای سبز در بازار رشد خواهند کرد؟ از بین آنها کدام یک آینده بهتری خواهد داشت؟

نکته مهم: مطالب ارائه شده در این مقاله شهریورماه ۱۴۰۰ تهیه شده است و حاوی توصیه خاصی برای سرمایه‌گذاری نیست.

میزان انتشار کربن به دلیل استخراج رمزارزها

براساس مطالعات آماری انجام شده زیر نظر  دانشگاه کمبریج و آژانس بین المللی انرژی اتمی ( IEA) درباره انتشار کربن به واسطه استخراج بیت کوین، سال گذشته میلادی میزان انتشار کربن در این صنعت به اوج خود رسیده بوده و براساس نظر یکی از محققان این مطالعه تحقیقاتی اگر رویکردهای دیگری برای استخراج بیت کوین و سایر رمزارزها در پیش گرفته شود. طی پنج سال آینده میزان انتشار کربن به یک سوم و طی ده سال آینده احتمالا به صفر خواهد رسید.

«آنتونی اسکاراموچی»، مدیرعامل و بنیانگذار SkyBridge معتقد هستند که انرژی مورد نیاز برای استخراج بیت‌کوین تا سال ۲۰۳۰ به صورت کامل از انرژی‌های تجدید پذیر تامین خواهد شد. در واقع وی می‌گوید کمتر از ده سال آینده بیت کوین به صورت کامل به رمزارزی سبز و دوستدار طبیعت تبدیل خواهد شد.

حال باید دید آیا طی این ده سال رمزارزهای دیگری می‌توانند از این زاویه بر بیت کوین پیشی بگیرند؟ آیا ده سال زمان زیادی برای محقق ساختن چنین وعده‌ای نیست؟ و آیا بیت کوین می‌تواند طی این ده سال موقعیت و جایگاه خود را از نظر ارزش بازار حفظ کند یا ممکن است میدان را به سایر ارزهای دیجیتال بسپارد؟

بی‌شک پروژه  SkyBridge برای جبران انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از استخراج بیتکوین، یکی از بزرگترین پروژه‌هایی است که در این حوزه دنبال می‌شود. چنین رویکردهایی به صورت مستقیم روی حیات کره زمین تاثیرگذار هستند و می‌توانند آینده صنعت ماینینگ را دستخوش تغییرات کنند.

استخراج بیت کوین با انرژی هسته‌ای

یکی دیگر از موضوعاتی که در مورد استخراج بیت کوین مطرح می‌شود، استفاده از انرژی هسته‌ای برای استخراج است که گفته می‌شود تا ماه دسامبر انجام این کار در اوهایو آغاز خواهد شد.

استخراج بیت کوین با انرژی هسته‌ای به کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی کمک می‌کند. انرژی هسته‌ای فاقد کربن است. در همین راستا چندی قبل شرکت تولید کننده انرژی هسته‌ای و سوخت فسیلی Harbour وارد همکاری با شرکت Standard Power ارائه دهندهخدمات استخراج بیت کوین شد.  البته شایان ذکر است که به نظر نمی‌رسد که انرژی هسته‌ای گزینه خوبی برای استخراج بیت کوین با انرژی‌های پاک باشد.  زیرا ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای هزینه بسیار بالایی دارد و مسایل خاص خودش را نیز خواهد داشت.

استخراج رمزارز با انرژی خورشیدی

یکی دیگر از راهکارهای دیگر استخراج رمزارزها با انرژی خورشیدی است. برای مثال iMD شرکت توسعه فناوری رمزارزها است که در حوزه استخراج رمزارزها فعالیت می‌کند. هدف این مجموعه آن است که با کاهش مصرف انرژی و تامین آن از طریق انرژی خورشیدی به یکی از دوستداران طبیعت و محیط زیست باشد.  این شرکت برای تامین انرژی مورد نیاز دستگاه‌های خود، استفاده از انرژی خورشیدی را مبنا قرار داده است.  

یکی از استراتژی‌هایی که این شرکت دنبال می‌کند، استخراج رمزارزهایی مانند بیت کوین، اتریوم، کاردانو، لایت کوین و بیت کوین کش است.

معرفی برخی رمزارزهای دوستدار طبیعت

وقتی موضوعات زیست محیطی مطرح می‌شوند، استخراج رمزارزهایی دوستدار طبیعت از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. در واقع در آینده نزدیک زمانی خواهد رسید که ارزهایی که با مصرف انرژی بالا و تولید کربن همراه باشند، نمی‌توانند به آینده خود امیدوار باشند. به همین دلیل بسیاری از سرمایه گذاران به دنبال رمزارزهایی هستند که دوستدار طبیعت هستند و به آینده آنها امیدوارتر هستند. معمولا گفته می‌شود برخی رمزارزها که ارزش بازار کمتری دارند، ردپای کربن کمتری دیده می‌شود،‌ اما ممکن است به این دلیل باشد که حجم معاملات آنها نیز کمتر است.

اما رمزارزهایی هم هستند که نحوه استخراج آنها از انرژی‌های تجدیدپذیر است و یا کمتر از بقیه می‌توانند حیات زمین را به خطر بیاندازند. تاکنون تحقیقات بسیاری در مورد طبقه بندی رمزارزهای سبز انجام شده است برای مثال براساس تحقیقات انجام شده توسط TRG Datacenters به نظر می‌رسد که رمزارزهای IOTA، ریپل و چیا از نظر مصرف انرژی جزو کارآمدترین‌ها هستند.

IOTA (۰.۰۰۰۱۱۱ کیلووات ساعت)

XRP (۰.۰۰۷۹ کیلووات ساعت)

چیا (۰.۰۲۳ کیلووات ساعت)

این موسسه چند رمزارز را به عنوان دوستدار طبیعت معرفی می‌کند. هرچند برخی موسسه‌های دیگر نظر دیگری دارند که در ادامه نقطه نظر آنها نیز به دیدگاه‌های TRG Datacenters اضافه شده است:

۱- چیا

موسسه تحقیقاتیTRG Datacenters می‌گوید چیا مثال خوبی از رمزارزی است که انرژی کمتری مصرف می‌کند. فرآیند استخراج مورد استفاده در چیا از هارد دیسک استفاده می‌کند و متکی به پردازنده‌های کامپیوتری است. همین رویکرد باعث شده کاربران خانگی راحت‌تر بتوانند روی این رمزارز برنامه ریزی کنند و مصرف بالایی نیز ندارد.

با این وجود،  برخی منتقدان ادعا می‌کنند که چیا چندان نیز با محیط زیست سازگار نیست، زیرا منجر به افزایش قابل توجه تقاضا برای سخت افزار کامپیوتری و افزایش زباله‌های الکترونیکی می‌شود.

۲- IOTA

IOTA از Tangle استفاده می‌کند که فناوری جایگزینی برای ماینرها است و این دستگاه توسط دستگاه‌های کوچکتری نگهداری می‌شود و به همین دلیل نیاز به انرژی کمتری دارد.

۳- کاردانو (ADA)

بر خلاف رمزارزهایی مانند بیت کوین، کاردانو از سیستمی به نام Ouroboros استفاده می‌کند و با همین رویکرد مقدار قابل توجهی از انرژی را ذخیره کنند.Ouroboros اولین پروتکل مبتنی بر بلاکچین است. برخی بر این باور هستند که کاردانو معروف‌ترین رمزارز سبز بازار است. بر اساس تجزیه و تحلیل TRG Datacenters، مصرف انرژی آن ۰.۵۴۷۹ کیلووات ساعت است.

از کاردانو می‌توان برای پلتفرم‌های توسعه غیرمتمرکز (dApps) استفاده کرد و نکته جالب آن است که وقتی بیت کوین هفت تراکنش در ثانیه‌ را تجربه می‌کند، کاردانو می‌تواند در هر ثانیه هزار تراکنش داشته باشد.

کاردانو ذاتا از بیت کوین و اتریوم سبزتر است ولی باید دید با تغییراتی که در شبکه اتریوم به وجود می‌آید و برنامه‌هایی که بیت کوین در ادامه در نظر گرفته، این جایگاه چه تغییراتی خواهد کرد.

۴- نانو

موسسه تحقیقاتی TRG Datacenters نگاه ویژه‌ای نیز به نانو نشان داده است و آن را در لیست رمزارزهای سبز فهرست کرده است و از فناوری بلاک لاتیس استفاده می‌کند که در واقع می‌توان گفت با محیط زیست سازگاری دارد و رویکردی مشابه بیت کوین ندارد و سرعت بالای تا ۱۲۵ تراکنش‌ در ثانیه جزو ویژگی‌های مطلوب آن است.

۵- سولارکوین

این رمزرز مستقل از هر دولتی معامله می‌شود و یکی از نکات مهم در مورد آن این است که از برق تولیدی از پنل‌های خورشیدی استفاده می‌کند و برای هر مگاوات ساعت انرژی یک سکه سولارکوین استخراج می‌کند. در آینده انتظار می‌رود رویکرد استخراج سولارین تغییراتی پیدا کند و بتوان از اینترنت اشیا نیز کمک بگیرد.

۶- بیت گرین (Bitgreen)

این ارز دیجیتال دوستدار محیط زیست به عنوان جایگزینی سبز برای بیت کوین راه اندازی شد و به کاربران برای رفتارهای درست زیس محیطی پاداش می‌دهد.

بیت‌گرین اواخر سال ۲۰۱۷ به‌عنوان راهکاری برای نجات از اثرات مخرب زیست محیطی مطرح شد. مبنای کار این بود که به عنوان تشویق برای امور دوستدار طبیعت، به کاربران هدیه‌ای اهدا شود.

۸-  استلار ( XLM)

استلار در فهرست TRG Datacenters ارائه نشده بود ولی با توجه به اینکه موسسه‌های تحقیقاتی بسیاری نام این رمزارز را جزو دوستداران طبیعت و رمزارزهای سبز ذکر کرده بودند به این فهرست اضافه شده است.

سال ۲۰۱۴ میلادی شبکه استلار کار خود را آغاز کرد. در واقع این شبکه از ریپل جدا شد و به صورت مستقل بازطراحی شد. ابتدا با همان نام شبکه استلار فعالیت می‌کرد ولی در ادامه با نام لومن (Lumen) و به عنوان شبکه‌ای که هزینه‌ای دریافت نمی‌کند به کار خود ادامه داد. به همین دلیل لومن رقیب جدی پی‌پال محسوب می‌شود.

رمزارز این شبکه لومن با هدف کاهش ردپای کربن از بلاک‌چین غیرمتمرکز استفاده می‌کند و همین مساله یکی از مزایای آن محسوب می‌شود.

۹ - ریپل (XRP)

ریپل از سال ۲۰۱۲ میلادی به عنوان پلتفرمی خصوصی برای بانک‌ها و موسسه‌های مالی غیرمتمرکز کار خود را آغاز کرد. یکی از محصولات ریپل در واقع رمزارز XRP است که با همان نام ریپل شناخته می‌شود و می‌تواند بیش از ۱۵۰۰ تراکنش در هر ثانیه به انجام برساند.

شبکه ریپل، شبکه‌‌ای ایمن و کارآمد دارد و ریپل از الگوریتم اجماع پروتکل (RPCA) استفاده می‌کند و هزینه کم و سرعت بالا جزو ویژگی‌های خوب آن است.

۱۰ - ایاس (EOS)

ایاس بلاک‌چین عمومی و مورد توجه توسعه‌دهندگان بوده و اوپن سورس است. راه‌اندازی ایاس بسیار راحت است و می‌توان با چندین زبان برنامه نویسی ساده و مقیاس پذیر کار را استارت زد. به علاوه تراکنش‌های ایاس رایگان است و کارمزد بسیار کمی دارد. برخی ایاس را قاتل اتریوم می‌دانند زیرا بسیاری از فعالیت‌های شبکه اتریوم را ساده‌تر و به صورت بهینه سازی شده‌ای انجام می‌دهد.

۱۱ - ترون (TRX)

ترون نیز بلاک‌چین عمومی است که در سنگاپور مستقر است و در واقع سازمانی غیرانتفاعی و غیر دولتی است. ترون تقریبا از تمامی زبان‌های برنامه‌ نویسی پشتیبانی می‌کند و مصرف انرژی پایین‌تر و موثرتری دارد.

۱۲ - برست کوین (BURST)

استخراج کنندگان برای استفاده از برست‌‌ کوین شرایط خاصی دارند و به اندازه یک کامپیوار با هارد کیک ترابایت هارد انرژی صرف می‌کنند. در نتیجه انرژی کمتری مصرف می‌شود و می‌تواند به همین دلیل نام خود را در بین رمزارزهای سبز قرار دهد.

به این فهرست می توان رمزارزهای دیگری همچون آلگوراند (ALGO)، هدرا هش‌‌گرف (HBAR)، دویوو (DEVVIO)، هولوچین- هولوتوکن (HOT)، متاهش (MHC) را نیز اضافه کرد. برخی وب‌سایت‌ها معتقد هستند که با تغییراتی که در زیرساخت های شبکه اتریوم رخ داده باید نام اتریوم نیز به این فهرست اضافه شود.

بازار رمزارزها هر روز با نوسانات و تغییراتی روبرو است. فهرستی که در این مقاله به آن اشاره شده بر اساس بررسی‌های انجام شده طی شش ماه گذشته بوده است و این فهرست می‌تواند به مرور زمان هم تغییر کرده و هم تکمیل شود.