پیش‌بینی‌ برقی شدن تمام خودروها اشتباه از آب در می‌آید؟

با روند کنونی، بسیاری بر این باور هستند که تا اواسط دهه آینده میلادی، خیابان‌ها انباشته از خودروهای برقی خواهند بود، چرا که از یک سو شماری از کشورهای پیشرفته خود را برای ممنوعیت فروش مدل‌های درون‌سوز آماده می‌کنند و از سوی دیگر خودروسازان هم تمام تمرکز خود را معطوف توسعه پیشرانه‌های مدرن الکتریکی کرده‌اند. اما شاید از دید برخی این باور در دنیای واقعی تحقق پیدا نکند، زیرا در گذشته نه‌چندان دور خیلی از کارشناسان اعتقاد داشتند در سال 2020 تمامی خودروهای تولیدی هیبریدی خواهند بود.

بر می‌گردیم به سال 2008، زمانی که محققان IBM از یک گروه متشکل از 125 کارشناس درباره آینده صنعت خودرو در سال 2020 نظرسنجی کردند. در آن مقطع تقریبا تمامی این کارشناسان گفته بودند تا موعد مذکور تمامی مدل‌های به فروش رسیده به پیشرانه‌ هیبریدی مجهز خواهند شد. اما نکته تامل‌برانگیز اینکه طبق آمارهای موجود فقط 3 درصد از خودروهای خریداری شده توسط مشتریان آمریکایی در سال گذشته از نوع هیبریدی بوده‌ است!

حتما خواهید پرسید چه شد که پیش‌بینی این کارشناسان تحقق نیافت؛ در پاسخ باید گفت مواردی مثل رشد شدید قیمت سوخت و نگرانی‌ها از پیامدهای جوی که در مستند «حقیقت ناراحت‌کننده» ال گور در سال 2006 به آن پرداخته شده بود، افزایش تقاضای شهروندان آمریکایی برای خودروهای کوچک و کم‌مصرفی مثل تویوتا پریوس را به دنبال داشت. شدت این امر به قدری بود که در سال 2007 فروش پریوس دو برابر شده و به رقم 181 هزار دستگاه رسید. پس از مشاهده چنین رشد قابل توجهی، جنرال موتورز هم با توسعه مدل هیبریدی ولت برای سهم‌خواهی از سفره جدید خیز برداشت!

اما تکنولوژی هیبریدی گران‌قیمت بود، در عین حال با تعدیل شدن قیمت سوخت و گرایش خودروسازان به سمت تکنولوژی‌هایی مثل پرخورانی (استفاده از توربوشارژر و سوپرشارژر) و سامانه توقف و حرکت، مشتریان دوباره به سراغ خودروهای غیرهیبریدی که ابعاد بزرگ‌تری هم داشتند، بازگشتند. به همین خاطر پیش‌بینی آن گروه از کارشناسان درباره سال 2020 در مسیر تحقق قرار نگرفت.

با توجه به این مساله شاید برخی گمان می‌کنند این بار نیز پیش‌بینی‌ها در رابطه با فراگیری کامل خودروهای برقی در دهه آینده اشتباه خواهد بود. اما در این بین یک تفاوت اساسی بین سال 2008 و زمان کنونی وجود دارد. در آن مقطع مشتریان در انتخاب خود آزاد بودند و به همین علت امکان بازگشت به سمت خودروهای بنزینی و دیزلی را پیدا کردند، این در حالی است که آنها در آینده چنین امکانی را نخواهد داشت.

دلیل آن هم واضح است، وقتی ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی و دیزلی به یک جبر قانونی تبدیل شود، دیگر خبری از آنها در سبد فروش نخواهد بود و مشتری به سمت مدل‌های الکتریکی هل داده خواهد شد!

بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که خوب یا بد باید خود را برای خداحافظی با موتورهای احتراق داخلی آماده کنیم. این موتورها بیش از یک قرن است که با صدای لذت‌بخش خود، مخصوصا در نسخه‌های V12، هیجان فراوانی را به ارمغان آورده‌ و نقشی کلیدی در پیشرفت‌ بشر ایفا کرده‌اند. اما مثل تکنولوژی‌های زیادی که الان از آنها خبری نیست، ظاهرا تاریخ مصرف این نوع موتورها هم بسر آمده و باید جای خود را به پیشرانه‌های مدرن‌تر الکتریکی بدهند.

البته در نهایت باید به این نکته نیز توجه کرد که متناسب با فراگیر شدن خودروهای برقی لازم است تا ظرفیت تولید برق نیز به شکل قابل توجهی افزایش یابد و بروز کوچکترین اخلالی در تامین برق مورد نیاز صنعت حمل و نقل می‌تواند روند فراگیر شدن خودروهای برقی را با اخلال مواجه کند و پای انواع دیگری از سوخت سبز نظیر سوخت‌های زیستی را به میدان رقابت باز کند.