چگونه یک بمب هستهای میتواند زمین را از یک سیارک پنهان نجات دهد؟
ممکن است روزی فرا برسد که اخترشناسان سیارکی را چند ماه پیش از برخورد به زمین شناسایی کنند. تنها راه ما برای نجات در چنین مرحلهای، تلاش برای بمباران هستهای آن سیارک خواهد بود. اما ...
ممکن است روزی فرا برسد که اخترشناسان سیارکی را چند ماه پیش از برخورد به زمین شناسایی کنند. تنها راه ما برای نجات در چنین مرحلهای، تلاش برای بمباران هستهای آن سیارک خواهد بود.
اما آیا این کار جواب میدهد؟
برخلاف برخی از بلاکباسترهای هالیوودی دهه ۱۹۹۰، دانشمندان واقعی تقریبا هیچ نگرانی در رابطه با برخوردهای ویرانگر سیارکها ندارند. مدار تقریبا تمام سیاراتی که قطر بزرگتر از یک کیلومتر دارند، دقیقا نقشهبرداری شده است. «مگان براک سیال» (Megan Bruck Syal)، پژوهشگر حفاظت سیارهای در آزمایشگاه ملی «لارنس لیورمور» (Lawrence Livermore)، میگوید: «میدانیم که آنها به این زودیها هیچ تهدیدی نخواهند داشت.»
در عوض، آنها روی سیارکهای نسبتا کوچک، در حد یک استادیوم فوتبال، تمرکز کردهاند. این سیارکها به خاطر فراوانی و همچنین توانایی گریز از دستگاههای رصد سیارکها معروف هستند. به گفته دکتر براک سیال «اینها سیارکهایی هستند که دربارهشان نگرانیم، چون میتوانند از دل هیچ ظاهر شوند.»
شاید چنین سیارک ریزی در برابر غول ۱۰ کیلومتری که ۶۶ میلیون سال قبل زمین را ویران کرد، چندان خطرناک به نظر نرسد. اما شهابسنگی که در سال ۱۹۰۸ در آسمان سیبری منفجر شد، تنها حدود ۶۰ متر قطر داشت ــ انفجاری که شوک حاصل از آن ۲۰۰۰ کیلومتر مربع جنگل را با خاک یکسان کرد. دکتر براک سیال میگوید: «این برابر با کل مساحت ناحیه شهری واشینگتن دی سی است.»
دانشمندان با استفاده از شبیهسازیهای با دقت بالا، در پژوهشی که ماه قبل منتشر شد، به این نتیجه رسیدند که یک سیارک پنهان با قطر ۱۰۰ متر میتواند توسط یک بمب هستهای یک مگاتنی به گونهای متلاشی شود که ۹۹.۹ درصد جرم آن از مسیر زمین خارج شود، در صورتی که انفجار حداقل ۲ ماه قبل از برخورد با زمین ایجاد شود.
به طور ایدهآل، سیارکی که کره آبی ما را مورد هدف خود قرار داده باشد، دههها پیش از برخورد شناسایی میشود. در این صورت شانس خوبی وجود دارد که یک فضاپیمای بدون سرنشین بتواند با تکانه کافی آن را از مسیر زمین منحرف کند. این استراتژی که انحراف (Deflection) نام دارد، سال آینده برای اولین بار در ماموریت فضایی «آزمایش انحراف سیارک دوگانه» (DART) ناسا تست میشود.
اما حتی اگر سیارکی چندین سال با زمین فاصله داشته باشد، ممکن است انحراف آن استراتژی مناسبی نباشد. در این مرحله، احتمالا بسیار دیرتر از آن شده که بتوان مسیر سیارک را با یک ضربه تغییر داد و اگر شدت تلاش برای انحراف بیش از حد باشد، ممکن است سیارک به قطعات کوچکتری تقسیم شود که در چند نقطه به زمین اصابت میکنند.
طبق گفته «پاتریک میشل» (Patrick Michel)، متخصص سیارکها در رصدخانه «کوت دازور» (Observatoire de la Côte d’Azur) فرانسه، استفاده از انفجار هستهای برای نابودی یک تهدید بینسیارهای «همیشه آخرین گزینه است.» اما اگر زمان کافی نداشته باشیم، احتمالا آخرین امید ما خواهد بود.
تیمی به رهبری «پاتریک کینگ» (Patrick King)، فیزیکدان آزمایشگاه فیزیک کاربردی در دانشگاه جان هاپکینز، شبیهسازیهایی سه بعدی اجرا کردند تا ببینند انفجار هستهای میتواند از سیارهها حفاظت کند یا خیر. آنها مانند «مارکو ایناروس» (Marco Inaros)، شخصیت منفی سریال علمی تخیلی «فضای گسترده» (The Expanse)، سیارکهای ۱۰۰ متری مجازی را در پنج مدار مختلف به سمت زمین روانه کردند و سلاحهای هستهای یک مگاتنی قدرتمند برای استقبال از آنها فرستاده شدند.
شبیهسازیها نشان دادند که وقتی انفجار دو ماه یا پیشتر از زمان پیشبینی شده برای برخورد صورت میگیرند، انفجار هستهای برای منحرف کردن تقریبا تمام خرده سیارکهای باقیمانده از مسیر زمین کافی است. به گفته دکتر براک سیال، یکی از نویسندگان مقاله مذکور، خردههای منحرف نشده احتمالا به قدری کوچک هستند که همگی در اتمسفر خواهند سوخت.
دکتر میشل میگوید که این استراتژی مصون از خطا نیست. «اگر انرژی مورد نیاز برای نابود کردن سیارک را به درستی محاسبه نکنید، احتمالا قطعات بسیاری تولید خواهید کرد.» ــ و برخی از آنها میتوانند قدری بزرگ باشند که با انرژی قابل توجهی به زمین برخورد کنند.
هیچکس نمیخواهد تا لحظهای صبر کند که تنها یک بمب هستهای بتواند زمین را نجات دهد. اما ممکن است روزی بشریت چاره دیگری نداشته باشد: ناسا تخمین میزند که حدود ۱۷ هزار سیارک بزرگتر از ۱۴۰ متری در نزدیکی زمین وجود دارند که هنوز شناسایی نشدهاند.
دانشمندان در تلاشند تا احتمال پنهان ماندن سیارکها را کاهش دهند. یکی از تلسکوپهای فضایی آینده ناسا برنامه دارد تا دو سوم این تهدیدهای کوچک را شناسایی کند. موفقیت آن میتواند مایه تسکین افراد حوزه حفاظت سیارهای باشد، چرا که آنها احتمالا بیشتر از هر کس دیگری نمیخواهند که چیزی از چشمانشان پنهان بماند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.