نگاهی به گزارش عملکرد طاقچه در سال 1399؛ رشد 2 و نیم برابری در سال گذشته

طاقچه با انتشار گزارش عملکرد خود در سال 1399 از همکاری این پلتفرم کتاب و کتابخوانی با 1500 ناشر از سال 1393 تا امروز و همچنین رشد 2 و نیم برابری نصب نرم‌افزار طاقچه توسط کاربران خبر داد.

طاقچه از آبان سال 1393 فعالیت خود را به عنوان یک کتابفروشی و کتابخانه آنلاین آغاز و امکانی را فراهم کرد تا کاربران صرفا با ساخت حساب کاربری خود در این پلتفرم که روی سیستم‌عامل‌های اندروید، آی‌اواس، ویندوز و همچنین تحت وب در دسترس است، همواره به کتابخانه خود دسترسی داشته باشند.

از بین 1500 ناشری که بر اساس گزارش طاقچه این پلتفرم از سال 1393 تا امروز با آنها مشغول به همکاری است 421 ناشر نیز در سال 1399 همکاری خود با طاقچه را آغاز کرده‌اند. روند همکاری ناشرا با طاقچه نیز بسیار ساده است؛ در حقیقت تمام ناشرها و نویسندگان می‌توانند برای انتشار کتاب‌های «شابک» دارشان، به‌صورت الکترونیکی و صوتی با طاقچه همکاری کنند.

نصب طاقچه در سال ۹۹ ،نسبت به سال قبل، 2 و نیم برابر، یعنی۱۵۰ درصد رشد، داشته است و همچنین تعداد نظرات ثبت شده کاربران طاقچه نیز با رشد 2 برابری همراه بوده است. همچنین تیم پشتیبانی طاقچه در ســال ۱۳۹۹ پاسخگوی بیش از ۵۴هزار پرسش و نیاز کاربران خود بوده است.

سال 1399 در طاقچه چه گذشت؟

بر اساس گزارش طاقچه، فعالیت‌های این پلتفرم باعث شده در سال 1399 سرانۀ مطالعه جمعیت باسواد کشور، ۴.۵ دقیقه بیشتر شود. یکی از دیگر موضوعاتی که امکان دسترسی کاربران را هم افزایش داد و منجر به رابط کاربری بهتری برای این پلتفرم شد، انتشار اولین نسخۀ ویندوز طاقچه در ۱۹ مرداد سال 1399 بود.

این نسخه در طول سال به‌روزرسانی شد و بر اساس آخرین به‌روزرسانی از دستورات لمسی هم پشتیبانی می‌کند. همچنین به نسخۀ ویندوزی، دانلودکنندۀ منحصربه‌فردی هم اضافه شد تا کاربران بتوانند فایل‌های موردنیاز خود را هم‌زمان دانلود کنند. از سویی دیگر نصب طاقچه در این دوره رشد قابل توجهی داشت و نسبت به سال ۹۸، با ۱۵۰ درصد رشد، ۲.۵ برابر شد.

مأموریت طاقچه در دوران کرونا

دو سال گذشته و همه‌گیری کرونا شرایطی را ایجاد کرده تا کاربران کتابخانه‌های عمومی، نسبت به گذشته امکان حضور در کتابخانه‌ها را نداشته باشند. این در حالی است که زمان حضور افراد در خانه، به واسطه قرنطینه افزایش پیدا کرد و اتفاقا همین موضوع ظرفیتی است که طاقچه از آن در راستای توسعه عملکرد خود استفاده کرد.

یکی از وظایف و مأموریت‌های اساسی طاقچه، دسترس‌پذیرتر کردن کتاب‌ برای علاقه‌مندان تعریف شده است. در اواخر سال ۹۸ و در طول سال ۹۹، متأسفانه ایران و جهان درگیر شیوع ویروس کرونا بودند؛ بنابراین طاقچه از دو منظر در سال ۱۳۹۹ با تأکید و فوریت بیشتری مسئولیت خود می‌دانست که دسترسی به کتاب‌های دیجیتال را آسان‌تر کند.

نخست این که حضور فیزیکی در کتابخانه‌ها، کتابفروشی‌ها و مراکز فرهنگی دیگر، می‌توانست باعث انتقال بیماری شود؛ یکی دیگر آنکه با دورکارشدن بسیاری از هم‌وطنان و همچنین در دوره‌های قرنطینه، بخشی از جامعه اوقات فراغتی داشت که باید به‌نحو سالم و مفید پر می‌شد.

هدیه به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

در راستای بهبود شرایط مطالعه جامعه، طاقچه در اوایل شیوع کرونا، ۱۰هزار اشتراک طاقچه بی‌نهایت (کتابخانۀ اشتراکی طاقچه) به مشترکان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اهدا کرد. هدف از این طرح، کاهش نیاز کتاب‌خوانان به حضور در کتابخانه‌های عمومی بود.

اما ماجرا به فراهم کردن شرایط مطالعه عمومی جامعه ختم نشد. کرونا شرایطی را پیش آورد که دانش‌آموزان ناگزیر به تحصیل آنلاین شدند. سال تحصیلی ۱۳۹۹ـ۱۴۰۰ اولین سالی بود که آموزش مدارس تقریباً از ابتدای سال تحصیلی به‌صورت مجازی برگزار شد. طبیعتا آموزش مجازی نیازمند دستگاه‌های هوشمند (گوشی همراه یا تبلت) است.

تهیۀ این دستگاه‌ها هزینۀ سنگینی را به خانواده‌ها تحمیل کرد. همچنین بسیاری از خانواده‌ها، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردارتر کشور، با فشار اقتصادی زیادی مواجه شدند. برای حل این مشکل، بعضی خیریه‌ها اقدام به تهیۀ تبلت دانش‌آموزی کردند تا در اختیار دانش‌آموزان قرار بگیرد. طاقچه نیز در همکاری با این خیریه‌ها، به دانش‌آموزانی که از این تبلت‌ها استفاده می‌کردند، اشتراک طاقچه بی‌نهایت هدیه داد.

در این طرح، هم هزینۀ استفاده از محتوای مناسب آموزشی و کمک‌آموزشی برای خانواده‌ها کاهش پیدا کرد، هم در شرایط شیوع بیماری، نیاز به نسخۀ کاغذی کتاب‌ها کم شد. از سویی دیگر کتاب در دسترس افرادی قرار گرفت که در مناطق دور از مراکز استان زندگی می‌کنند. همچنین با دسترسی‌ پذیرکردن محتوای مفید، طاقچه تلاش کرد خطرات احتمالیِ اوقاتی را که نوجوانان مشغول استفاده از دستگاه‌های هوشمند هستند، به حداقل برساند.

آغاز همکاری با جشنواره کتاب مهر

بر اساس گزارش عملکرد طاقچه در سال 1399 یکی دیگر از مسئولیت‌پذیری‌های اجتماعی این پلتفرم، همکاری در برگزاری جشنوارۀ کتاب مهر بوده است. کتاب مهر را مؤسسۀ نیکوکاری مهر طه به‌اتفاق چند مؤسسۀ دیگر برگزار می‌کنند. این جشنواره با اهداف فرهنگی متنوعی، از جمله گسترش کتاب‌خوانی بین دختران نوجوان، طراحی شده است. در کتاب مهر، هر سال نوجوانان کتاب‌هایی را که در سال قبل در حوزۀ کودک و نوجوان چاپ شده‌اند، می‌خوانند و داوری می‌کنند.

وجه تمایز این جشنواره در همین است که داوری برعهدۀ مخاطبان اصلی کتاب‌ها، یعنی افرادی در گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال است. در طول برگزاری کتاب مهر، به دختران نوجوان آموزش نقد کتاب داده می‌شود تا بتوانند با بینش و عمق بیشتری کتاب‌ها را داوری کنند.

نهمین دورۀ این جشنواره در سال ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد؛ اما فراهم‌آوردن مقدمات آن از سال ۱۳۹۹ شروع شد و طاقچه نیز در این مسیر با جشنواره همراهی کرد. با توجه به شیوع بیماری کووید ـ ۱۹، تلاش کردیم به‌عنوان بخشی از حمایت‌های خود، کتاب‌های موردنیاز جشنواره را تا جای ممکن به‌صورت دیجیتال و در پلتفرم طاقچه در دسترس داوران بگذاریم.

رشد مطالعه در طاقچه

در سال ۹۹ نسبت به ۹۸، تعداد کتاب‌های خوانده‌شده در طاقچه تقریباً ۵ برابر شده است؛ همچنین تعداد کاربرانی که حداقل یک کتاب کامل در طاقچه خوانده‌اند، ۳.۵ برابر شده است. سه قله با بیشترین میزان مطالعه کاربران در طاقچه قابل مشاهده است. بر اساس این گزارش سه دوره در فروردین، آبان و آذر بیشترین میزان مطالعه را به خود اختصاص داده‌اند.

۱. ۱۲ تا ۲۳ فروردین (اوج: ۲۲ فروردین)؛ هم‌زمان با تعطیلات سراسری برای مقابله با شیوع ویروس کووید ـ ۱۹ (۱۲ تا ۲۲ فروردین).

۲. ۱۲ تا ۱۶ آذر (اوج: ۱۴ آذر)؛ هم‌زمان با تعطیلات سراسری برای مقابله با شیوع ویروس کووید ـ ۱۹ (۱ تا ۱۴ آذر).

۳. ۲۸ آبان تا ۲ آذر (اوج: ۲۹ آبان)؛ هم‌زمان با هفتۀ کتاب و جشن تولد طاقچه و پویش طاقچه به همین مناسبت‌ها(۲۴ تا ۳۰ آبان).

یکی از نکات جالب توجه این گزارش ساعت و روز مطالعه کاربران طاقچه است. در سال ۱۳۹۹، کاربران طاقچه از ساعت ۹ شب هر روز تا ۱ صبح فردا، بیشتر از ساعات دیگر شبانه روز در طاقچه به خواندن کتاب مشغول بوده اند، یعنی تقریبا فاصلۀ زمان اتمام کار روزمره تا زمان خواب. همچنین پرمطالعه ترین روز هفته در طاقچه، جمعه ها بوده است. همین بخش از گزارش طاقجه نشان می‌دهد، کاربران طاقچه هنگامی که اوقات فراغت بیشتری داشته باشند، بیشتر کتاب می‌خوانند.

کتابخانه بی‌نهایت طاقچه

همان‌طور که در مقدمه گزارش سالانه گزارش طاقچه اشاره شده این پلتفرم صرفا یک فروشگاه کتاب آنلاین نیست؛ بلکه کتابخانه بی‌نهایت آن امکان مطالعه 5 میلیون کتاب را با عنوان «طاقچه بی‌نهایت» در اختیار کاربران گذاشته است. در سال 99 تعداد کاربرانی که اشتراک طاقچه بی‌نهایت را تهیه کرده‌اند رشد 70 درصدی داشته است. از سویی دیگر مجموع خریداری شده اشتراک از نظر ریالی 7 برابر شده است.

علاوه بر امکان استفاده از کتابخانه بی‌نهایت طاقچه یکی از نکات مهم در جریان معیشتی و اقتصادی امروز قیمت کتاب است. یکی از کارکردهای اصلی طاقچه آسان کردن خرید کتاب است.

قیمت کتاب های متنی روی طاقچه از نسخۀ کاغذی شان بسیار ارزان‌تر است. حذف واسطه‌ها، حذف مدت زمان خواب سرمایۀ ناشر، حذف هزینه های انبارداری، حذف هزینۀ کاغذ و مواردی از این دست دلایلی هستند که کمک می کنند کتاب‌ها بر روی اپلیکیشن طاقچه ۳۰ تا ۷۰ درصد ارزان تر از نسخۀ چاپی به دست فارسی زبانان برسد.

‌