اندروید برای تمامی سلیقه‌ها؛ نگاهی به ۸ پوسته سفارشی محبوب سیستم عامل گوگل

انتظار می‌رود که سیستم عامل مورد استفاده در محصولات سازندگان مختلف گوشی‌های هوشمند اندرویدی، مثل سامسونگ و وان پلاس، شباهت زیادی به هم داشته باشد. اما تنها کمی دقت کافی است تا کاربر متوجه تفاوت‌های اصلی و چشمگیری در میان اندروید مورد استفاده در دستگاه‌های مختلف شود. دلیل اصلی این پدیده، استفاده از نسخه‌های اختصاصی اندروید از سوی هر تولیدکننده است که معمولا از اصطلاح «پوسته سفارشی» برای اشاره به آن‌ها استفاده می‌شود.

پوسته‌های اندروید، تغییرات نرم افزاری هستند که در لایه‌ای بالاتر از امکانات و قابلیت‌های اساسی سیستم، قرار گرفته‌اند. توسعه‌دهندگان به طور معمول سعی دارند پوسته‌ها را با ظاهری متمایز نسبت به رقبا منتشر کنند و هرکدام قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. به بیانی دیگر، فارغ از تمامی دستکاری‌ها و امکانات اضافی، تمام پوسته‌های اندروید از هسته‌ای مشابه بهره می‌برند.

برخی از برند‌ها، از جمله سامسونگ، قصد دارند با تغییر ظاهر سیستم عامل، امضای خود را به محصولات مختلف اندرویدی از جمله گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها اضافه کنند. در سوی دیگر بعضی از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که تجربه‌ای نزدیک به نسخه اصلی اندروید را در دستگاه‌های خود ارائه کنند و تنها به افزودن تعداد محدودی قابلیت اضافی بسنده می‌کنند.

پوسته مورد استفاده در دستگاه‌های اندرویدی می‌تواند تاثیر بسزایی در تجربه کاربری داشته باشد؛ در نتیجه پیش از خرید محصولی جدید، توصیه می‌شود تا خریدار به امکانات و ویژگی‌های مرتبط با محیط نرم افزاری آن توجه داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین پوسته‌های اندروید با بیشترین میزان استفاده در بازار اشاره شده است که هرکدام مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد.

اندروید خام

اندروید خام به طور معمول به نسخه پایه این سیستم عامل گفته می‌شود که تحت «پروژه متن باز اندروید» (AOSP) در دسترس افراد و شرکت‌ها قرار می‌گیرد. نسخه گفته شده تمامی امکانات پایه سیستم عامل همراه گوگل را درون خود جای داده است و سایر پوسته‌ها براساس آن ساخته می‌شوند. با این حال تعداد گوشی‌های هوشمند و تبلت‌های بهره‌مند از اندروید خام چندان زیاد نیست و در بسیاری موارد، تغییرات کوچکی در آن‌ها انجام می‌گیرد.

در حال حاضر، محصولات عرضه شده تحت برند نوکیا از سوی شرکت HMD Global، نزدیک‌ترین تجربه به اندروید خام را ارائه می‌دهند. در گذشته سری نکسوس گوگل به شکل کامل از اندروید خام استفاده می‌کرد؛ اما امروزه دیگر خبری از آن‌ها در بازار نیست. همچنین نسخه‌های گوگل پلی محصولات محبوب، دارای اندروید خام هستند و از پوسته‌های سفارشی بهره نمی‌برند؛ اگرچه تعداد آن‌ها بسیار کم است.

به دلیل کمبود دستگاه‌های مبتنی بر اندروید خام به صورت پیش‌فرض، بسیاری از کاربران علاقه‌مند مجبور هستند تا سیستم عامل کارخانه موبایل یا تبلت خود را پاک کرده و سپس اقدام به نصب دوباره اندروید خام کنند. این کار به طور معمول با دردسرهای بسیاری همراه است و امکان دارد برخی از امکانات ضروری دستگاه دیگر قابل استفاده نباشد. اما همچنان افراد زیادی حاضر هستند تا بهای گفته شده را در قبال نزدیکی به تجربه‌ای ناب و خالص از اندروید، پرداخت کنند.

گوگل Pixel UI

رابط کاربری پیکسل (Pixel UI) دارای قابلیت‌هایی است که به صورت انحصاری در اختیار گوشی‌های هوشمند عرضه شده توسط گوگل در سال‌های اخیر قرار دارد. البته بیشتر این ویژگی‌ها به صورت آزمایشی در دسترس کاربران قرار می‌گیرند و پس از مدتی، به صورت عمومی برای نسخه‌های اصلی اندروید هم منتشر می‌شوند. المان‌های متفاوت طراحی در پوسته گوشی‌های پیکسل نیز موجب شده است تا شباهت کمتری نسبت به محصولات سایر برندها داشته باشد.

اندروید خام و رابط کاربری پیکسل از جنبه محیطی و تجربه استفاده، شباهت بسیاری به هم دارند. در این پوسته نیز خبری از عناوین غیر کاربردی پیش‌فرض نصب شده روی دستگاه نیست و می‌تواند حس طبیعی اندروید را به کاربر منتقل کند. با این حال بسیاری از امکانات یافت شده در پوسته‌های سنگین‌تر مانند One UI سامسونگ یا Color OS اوپو در آن دیده نمی‌شوند.

شایان ذکر است که برخی از قابلیت‌های اختصاصی مرتبط با دستیار صوتی گوگل در حال حاضر تنها در گوشی‌های پیکسل قابل استفاده هستند که از میان آن‌ها می‌توان به Call Screen و Hold For Me اشاره کرد. Magic Eraser و سایر ویژگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی نیز می‌توانند در برخی مواقع، بسیار کاربردی واقع شوند و تنها در Pixel UI دیده می‌شوند.

سامسونگ One UI

One UI یکی از سنگین‌ترین پوسته‌های اندروید به شمار می‌رود که قابلیت‌های اضافی بسیار زیادی را درون خود جای داده است.

سامسونگ محبوب‌ترین تولیدکننده گوشی‌های هوشمند در سراسر جهان است و کاملاً منطقی به نظر می‌رسد که پوسته سفارشی اندروید خود را مورد استفاده قرار دهد. One UI یکی از سنگین‌ترین پوسته‌های اندروید به شمار می‌رود که قابلیت‌های اضافی بسیار زیادی را درون خود جای داده است. همچنین دستکاری‌های صورت گرفته در این پوسته، بسیار بیشتر از نمونه‌های دیگر است. چنین مسئله‌ای می‌تواند برای کاربران حرفه‌ای که قصد کنترل بیشتر روی جنبه‌های مختلف دستگاه خود را دارند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار باشد.

البته ممکن است One UI برای افرادی با نیاز کمتر به قابلیت‌ها و امکانات بیشتر، کمی پیچیده و شلوغ به نظر برسد. همچنین بسیاری از این ویژگی‌ها برای طیف گسترده‌ای از مردم کاربرد ندارند و تعداد محدودی از آن‌ها کاربردی واقع می‌شوند. در هرحال نمی‌توان انکار کرد که پوسته سفارشی قدرتمند، یکی از نقاط قوت محصولات سامسونگ نسبت به سایر برندهای اندرویدی محسوب می‌شود و احتمالاً مشهورترین نسخه از سیستم عامل همراه گوگل در سراسر جهان است.

سامسونگ اپلیکیشن‌های پیش‌فرض بسیاری را همراه با One UI روی دستگاه‌های خود نصب می‌کند که ممکن است برای برخی مشتریان، آزاردهنده به نظر برسد. در سوی دیگر همین برنامه‌ها، قابلیت‌هایی را ارائه می‌کنند که در حذف رقبا طی سال‌های اخیر، نقش چشمگیری داشته‌اند. حتی بعضی اوقات گوگل از ویژگی‌های جدید افزوده شده به پوسته سفارشی سامسونگ برای تعبیه امکانات تازه در نسخه‌های جدید اندروید الهام می‌گیرد.

شیائومی MIUI

وقتی که شیائومی برای اولین‌ بار از پوسته سفارشی اندروید خود با نام MIUI رونمایی کرد، کاملاً واضح بود که چینی‌ها سعی بر تقلید از ظاهر و امکانات iOS اپل داشته‌اند. برای مثال شیائومی اقدام به حذف کشوی برنامه‌ها کرده بود و بسیاری از المان‌های طراحی مورد استفاده، بیش از حد به طراحی اپل شبیه بود. در نتیجه می‌توان گفت که MIUI تلاشی برای نزدیک کردن اندروید به طعم اپل محسوب می‌شود.

البته شیائومی اخیراً تصمیم گرفته است تا سیاست‌های قبلی خود را تغییر دهد و هویت منحصر به فردی برای پوسته اندروید خود تعریف کند. کشوی اپلیکیشن‌ها برای بار دیگر به MIUI بازگشته است (اگرچه ممکن است به صورت پیش‌فرض فعال نباشد) و المان‌های طراحی جدید دیگر منطبق با مسیر اپل نیستند. پوسته گفته شده در محصولات برندهای زیر مجموعه شیائومی از جمله ردمی، پوکو و بلک شارک هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شیائومی موفق شده است به لطف MIUI، قابلیت‌های جدیدی را به محصولات خود بیاورد که در سایر دستگاه‌های مبتنی بر اندروید خام دیده نمی‌شوند. البته اپلیکیشن‌های اضافی پیش‌فرض نیز همراه با امکانات تازه افزوده شده‌اند که بسیاری از آن‌ها چندان کاربردی ندارند. باید اشاره کرد که شیائومی خود را یک فعال صنعت داده محسوب می‌کند و کسب و کار سخت افزار را به عنوان اولویت اصلی در نظر نمی‌گیرد؛ در نتیجه پوسته اندروید این شرکت اطلاعات بیشتری از کاربران جمع‌آوری می‌کند و تبلیغات زیادتری را هم به آن‌ها نشان می‌دهد. همچنین همکاری‌های نرم افزاری بیشتری نیز از با محصولات شیائومی صورت می‌گیرد.

MIUI دارای قابلیتی به نام Control Center است که تقلیدی بی کم و کاست از ویژگی مشابه اپل در iOS محسوب می‌شود. این ویژگی می‌تواند تمامی اعلان‌ها را در یک مکان جمع کند و آن‌ها را به صورت متمرکز نمایش دهد؛ در نتیجه دسترسی به اطلاعات آسان‌تر خواهد بود. حالت Ultra Battery نیز می‌تواند به شکل چشمگیری مدت زمان شارژدهی دستگاه را افزایش دهد.

وان پلاس Oxygen OS

اگرچه ممکن است نام اکسیژن اواس (Oxygen OS) کمی گمراه‌کننده به نظر برسد، اما چیزی فراتر از یک پوسته سفارشی اندروید برای گوشی‌های هوشمند شرکت وان پلاس نیست که در ابتدا شباهت بسیار زیادی به اندروید خام داشت. البته در طی سالیان متوالی، تغییرات متعددی از سوی وان پلاس روی این پوسته صورت گرفت و امروزه نه تنها حس و حال اندروید خام را تداعی نمی‌کند؛ بلکه در حال نزدیک شدن به One UI سامسونگ است.

در ماه‌های آتی تغییرات بیشتری هم توسط وان پلاس روی اکسیژن اواس انجام می‌شود که قسمت عمده‌ای از آن‌ها به دلیل تعامل بیشتر با شرکت خواهر، یعنی اوپو به نظر می‌رسد. در نهایت پوسته‌های سفارشی اندروید وان پلاس و اوپو با هم ادغام خواهند شد و نسخه‌ای واحد را شکل می‌دهند. در حال حاضر اطلاعات چندانی پیرامون طرح‌های این دو شرکت در دسترس نیست اما در آینده‌ای نزدیک جزئیات بیشتر از ترکیب پوسته‌ها منتشر خواهد شد.

درحال حاضر اکسیژن اواس پذیرای قابلیت‌های جالب متعددی است که خبری از آن‌ها در اندروید خام نیست. اگرچه پوسته وان پلاس از مسیر ابتدایی خود فاصله بسیاری گرفته است، اما همچنان از محبوبیت بالایی در میان هواداران سرسخت اندروید برخوردار است. اگر علاقه به کسب اطلاعات بیشتری پیرامون تغییرات این پوسته در طی سالیان اخیر دارید می‌توانید به مقاله «ظهور و سقوط Oxygen OS؛ نگاهی به تاریخچه نسخه سفارشی اندروید وان پلاس» مراجعه فرمایید.

به طور کلی اکسیژن اواس از ظرافت بیشتری نسبت به سایر پوسته‌های سفارشی اندروید برخوردار است و تجربه‌ای ساده و روان را در اختیار کاربر می‌گذارد. همچنین وان پلاس توجه ویژه‌ای به جزئیات در طراحی رابط کاربری پوسته خود داشته است. با این حال تعدد امکانات در آن به پای One UI یا Color OS نمی‌رسد؛ اما هنوز یکی از گزینه‌های اصلی برای کاربران حرفه‌ای اندروید تلقی می‌شود.

ویژگی Zen Mode یکی از قابلیت‌های جالب اکسیژن اواس است که فعال کردن آن موجب می‌شود تا کاربر امکان استفاده از دستگاه را برای مدت زمان مشخصی نداشته باشد و مجبور می‌شود روی سایر کارهای خود تمرکز کند. به لطف امکان Hidden Space نیز می‌توان اپلیکیشن‌ها را از دید سایر افراد به شکل کلی پنهان کرد. برخی از طرح‌های مورد استفاده در Always on Display دستگاه‌های وان پلاس نیز از جذابیت بالایی برخوردار هستند و در محصولات سایر برندها دیده نمی‌شوند.

اوپو Color OS

پوسته Color OS اوپو شباهت بسیاری به One UI سامسونگ دارد؛ البته این شباهت از نظر بصری نیست، بلکه چینی‌ها سعی داشته‌اند تا مانند کره‌ای، تمامی قابلیت‌های ممکن را در نسخه سفارشی اندروید خود قرار دهند. به همین جهت طبیعی به نظر می‌رسد که پوسته اوپو تفاوت بسیار زیادی با اندروید خام داشته باشد و تمامی جنبه‌های مختلف سیستم عامل را برای نزدیک‌تر شدن به استایل خود، تغییر داده باشد.

تغییرات گسترده و امکانات متعدد باعث شده است تا دیدگاه‌های کاربران نسبت به Color OS در دو طیف مثبت و منفی افراطی قرار بگیرد. برخی از آن‌ها پوسته اوپو را به دلیل قابلیت‌های اضافی بسیار می‌پسندند؛ درحالی که بعضی دیگر معتقد هستند که فاصله بسیار زیادی از اندروید واقعی گرفته است.

کاربران قادر خواهند بود تا جنبه‌های زیادی از سیستم عامل را در Color OS کنترل کنند و گزینه‌های شخصی‌سازی متعددی در پیش روی آن‌ها قرار می‌گیرد. علاقه‌مندان می‌توانند به لطف ابزارهای پیش‌فرض نصب شده روی گوشی‌های اوپو اقدام به ساخت رینگتون‌ها، آیکن‌ها و انیمیشن‌های اختصاصی Always on Display کنند و تجربه‌ای متفاوت در تغییر شکل و شمایل موبایل خود داشته باشند.

ایسوس Zen UI و ROG UI

ایسوس تنها شرکتی در این لیست است که دو پوسته متفاوت را در محصولات خود استفاده می‌کند. گوشی‌های هوشمند معمولی آن همراه با Zen UI عرضه می‌شوند که فاصله چندانی با اندروید خام ندارد و می‌تواند تداعی‌کننده Pixel UI باشد. در سوی دیگر موبایل‌های مخصوص بازی ایسوس تحت سری ROG با پوسته سفارشی ROG UI فروش می‌روند که نزدیکی بیشتری به حس و حال گیمرها دارد.

Zen UI پوسته‌ای سبک، ساده و عاری از اپلیکیشن‌های غیرکاربردی است؛ در نتیجه می‌تواند حسی مشابه با اندروید خام را به کاربران منتقل کند. البته ایسوس برخی امکانات اضافی را در آن قرار داده است که می‌توانند مفید واقع شوند. اما ROG UI با تمرکز روی بازی، از رنگ‌های روشن همراه با ویژگی‌های جالب و جذاب بهره می‌برد که می‌تواند تجربه بهتری در بازی‌های موبایل به ارمغان آورد.

Zen UI پوسته‌ای سبک، ساده و عاری از اپلیکیشن‌های غیرکاربردی است؛ در نتیجه می‌تواند حسی مشابه با اندروید خام را به کاربران منتقل کند.

پوسته‌های سفارشی ایسوس از لحاظ امکانات نمی‌توانند با One UI یا Color OS مقایسه شوند؛ اما نیازهای پایه کاربران را به خوبی تحت پوشش قرار می‌دهند. همچنین نباید فراموش کنیم که بعضی از خریداران محصولات ایسوس، سادگی رابط کاربری را به عنوان نقطه قوت محسوب می‌کنند. سادگی بزرگترین مزیت Zen UI است که آن را به Pixel UI نزدیک می‌کند. ROG UI هم از پایداری خوبی برخوردار است و تجربه‌ای روان را ارائه می‌کند؛ اگرچه قشر هدف آن تنها به علاقه‌مندان به بازی‌های موبایل محدود می‌شود.

ویژگی Battery Care یکی از امکانات بسیار خوب پوسته‌های ایسوس است که به جای تمرکز روی شارژدهی بیشتر باتری، سعی بر افزایش عمر مفید آن دارد و می‌تواند از فرایندهای مخرب مثل شارژ بیش از حد جلوگیری کند تا سلامت باتری در طول زمان حفظ شود. Game Genie قابلیت دیگری است که می‌تواند تجربه بازی‌های موبایل را بهبود ببخشد و اکنون علاوه بر ROG UI در Zen UI نیز دیده می‌شود.

سونی Xperia UI

سونی نیز همانند ایسوس تصمیم گرفته است تا تغییرات جزئی در اندروید خام ایجاد کند و پوسته سفارشی خود را با نام Xperia UI در گوشی‌های هوشمند مورد استفاده قرار دهد. این پوسته مناسب افرادی خواهد بود که قصد داشتن تجربه‌ای مشابه با Pixel UI را دارند اما نمی‌خواهند محصولات گوگل را خریداری کنند.

Side Sense از قابلیت‌های کلیدی پوسته سفارشی سونی محسوب می‌شود که در قالب یک ویجت، می‌تواند استفاده از موبایل‌ با یک دست را آسان‌تر کند. اپلیکیشن دوربین اختصاصی سونی نیز از بهینه‌سازی بسیار مناسبی جهت تعامل با سخت افزار برخوردار است و می‌تواند عملکرد بهتری نسبت به رقبا از خود نشان دهد. ویژگی Creator Mode هم برای علاقه‌مندان به محتواهای ویدیویی در نظر گرفته شده است و می‌تواند رنگ‌های نمایشگر دستگاه را با دقت بالایی کالیبره کند.