مروری بر کارنامه پنج‌ساله HMD Global پس از واگذاری نوکیا به این شرکت

مایکروسافت در سال ۲۰۱۶ برند محبوب نوکیا را به شرکت HMD Global واگذار کرد و این شرکت هم در آن زمان برای کسب جایگاه ارزشمند در بازار گوشی‌های هوشمند اهداف بلندپروازانه‌ای را در سر داشت. در این مقاله می‌خواهیم کارنامه شرکت در پنج سال گذشته را بررسی کنیم تا ببینیم تا چه اندازه‌ای در رسیدن به اهداف مورد نظرش موفق بوده است و آیا آینده روشنی دارد یا خیر.

احساس نوستالژی تقریباً برای هر فردی لذت‌بخش است و احساسات را برانگیخته می‌کند. برند نوکیا یکی از برندهای نوستالژیک محبوب محسوب می‌شود که گوشی‌های آن زمانی جزو گوشی‌های محبوب و باکیفیت بازار بودند و محصولات آن ماندگاری بالایی داشتند. این برند فنلاندی در سال ۲۰۱۳ به مایکروسافت فروخته شد؛ اما فعالیت مایکروسافت در زمینه گوشی‌های هوشمند تنها سه سال طول کشید و در اوایل سال ۲۰۱۶ فعالیت خود در این حوزه را کاملاً متوقف کرد.

مایکروسافت این برند گوشی محبوب را در همان سال ۲۰۱۶ به یک شرکت فنلاندی به نام HMD Global واگذار کرد و این شرکت هم برای بازگرداندن محبوبیت نوستالژیک نوکیا عزمی راسخ داشت. HMD Global در همان سال اعلام کرد قصد دارد گوشی‌های خود را دوباره با نام نوکیا روانه بازار کند و به بازیگر برجسته‌ای در حوزه گوشی‌های هوشمند تبدیل شود.

آغاز تولید و عرضه گوشی‌های اندرویدی نوکیا

این شرکت در MWC 2017 از چهار گوشی نوکیا ۳۳۱۰، نوکیا ۳، نوکیا ۵ و نوکیا ۶ رونمایی کرد و با رونمایی از این چهار گوشی به صورت رسمی وارد صنعت تولید گوشی‌های ساده و گوشی‌های میان‌رده شد. گوشی های اندرویدی نوکیا با ظاهری نسبتاً ساده و طراحی مینیمالیستی و برخورداری از اندروید خام معرفی شدند و HMD Global هم وعده داد آپدیت‌های جدید برای این گوشی‌ها سریع منتشر شوند

البته هیچ یک از این وعده‌ها درمورد گوشی‌های ۲۰۱۷ نوکیا محقق نشد؛ زیرا این گوشی‌ها پر از اپلیکیشن‌های ازپیش‌نصب‌شده بودند و آپدیت‌ها سریع برای این گوشی‌ها منتشر نمی‌شدند؛ اما HMD Global باز هم وعده داد آپدیت‌ها سریع برای این گوشی‌ها منتشر می‌شوند و رابط کاربری آن‌ها هم ساده خواهد شد. ارائه این وعده‌ها از سوی HMD Global مورد استقبال طرفداران گوشی‌های نوکیا قرار گرفت.

اکنون پنج سال از وعده‌های جذاب HMD Global گذشته است و محصولی مطابق با این وعده‌ها از این شرکت ندیده‌ایم؛ زیرا گوشی‌های نوکیا نه سخت افزار چندان قدرتمندی دارند، نه دارای پشتیبانی نرم افزاری قابل توجهی هستند و نه ظاهر چندان جذابی دارند.

نوکیا در گوشی‌های اندرویدی خود از اندروید وان (One) استفاده می‌کند که نزدیک‌ترین نسخه به اندروید پایه یا اندروید خام (Stock Android) محسوب می‌شود. این نسخه از اندروید دارای رابط کاربری ساده‌ای است و اپلیکیشن‌های ازپیش‌نصب‌شده متعدد در آن دیده نمی‌شود. اگر بخواهیم در مورد HMD Global منصفانه سخن بگوییم، باید بگوییم این شرکت تا مدتی هر ماه آپدیت امنیتی برای گوشی‌های خود منتشر می‌کرد و نسخه‌های اندروید آن‌ها را نیز ارتقا می‌داد؛ اما چنین عملکرد خوبی مدت زیادی طول نکشید و HMD Global به وعده‌های خود ادامه نداد.

جالب است بدانید که HMD Global نخستین شرکت سازنده گوشی‌های اندرویدی بود که اندروید ۹ را برای گوشی‌های خود منتشر کرد؛ اما در زمان عرضه اندروید ۱۰ در این زمینه در جایگاه چهارم و در زمان عرضه اندروید ۱۱ در جایگاه دهم قرار گرفت؛ البته این شرکت در حال حاضر و در زمان نگارش این مقاله نیز همچنان نسخه‌های جدید اندروید را برای گوشی‌های خود منتشر می‌کند؛ البته در مورد اندروید ۱۲ باید بگوییم تا زمان انتشار رسمی این نسخه از اندروید نمی‌توانیم با قاطعیت در مورد آن اظهار نظر کنیم.

HMD Global دو سال در زمینه ارائه جدیدترین نسخه‌های اندروید و سه سال در زمینه جدیدترین بچ‌های امنیتی عملکرد بسیار خوبی داشت؛ اما به دلیل اینکه منابع توسعه کافی در اختیار نداشت؛ نتوانست پیشرفت در این مسیر را به‌خوبی ادامه دهد. آپدیت‌های ارائه‌شده توسط این شرکت با تأخیر منتشر می‌شدند و در اغلب موارد دارای باگ بودند؛ به‌عنوان مثال یکی از مشکلات رایج گوشی نوکیا ۸.۳، توقف کامل عملکرد اپلیکیشن دوربین آن بود.

در ضمن تمام اتصالات شبکه این گوشی در برخی از مواقع برای برخی از کاربران قطع می‌شد. علاوه بر این موارد کاربران گوشی نوکیا ۵.۳ نیز پس از آپدیت گوشی خود به اندروید ۱۱، گزارشاتی را در مورد واکنش ضعیف نمایشگر گوشی در هنگام اسکرول و استفاده از صفحه کلید آن بیان کردند.

ارائه نسخه‌های نرم‌افزاری جدید به صورت مرتب و در فواصل زمانی مشخص، می‌تواند یکی از بهترین رویکردهای برندها برای جلب اعتماد کاربران باشد؛ اما HMD Global نه‌تنها چنین رویکردی را دنبال نکرد، بلکه پس از عرضه نوکیا ۹ پیورویو (Nokia 9 PureView)؛ آپدیتی برای گوشی خود منتشر نکرد و از کاربران این گوشی خواست در صورت تمایل برای داشتن گوشی به‌روزتر گوشی جدید بخرند.

گوشی‌های پرچم‌دار نوکیا

اگرچه بیشتر درآمد سازندگان گوشی‌های اندرویدی از طریق فروش گوشی‌های میان‌رده تأمین می‌شود؛ اما تمام این شرکت‌ها سعی می‌کنند با عرضه گوشی‌های پرچم‌داران جایگاه ویژه‌ای در بازار به دست آورند و توجه‌ها را به سمت خود جلب کنند؛ HMD Global هم چنین رویکردی را دنبال کرد و با عرضه گوشی نوکیا ۸ سیریکو (Nokia 8 Sirocco) تلاش کرد شانس خود را در بازار گوشی‌های پرچم‌دار نیز امتحان کند.

لازم به ذکر است که نوکیا در سال ۲۰۰۶ هم گوشی رده بالا و لوکسی به نام نوکیا ۸۸۰۰ سیریکو عرضه کرد. اگرچه نوکیا ۸ سیریکو دارای کیفیت ساخت بالا و طراحی منحصربه‌فردی بود؛ اما در مقابل پرچم‌داران آن زمان سامسونگ و ال‌جی یعنی گلکسی اس ۹ پلاس و وی ۳۰ حرفی برای گفتن نداشت و به گوشی شکست‌خورده‌ای تبدیل شد؛ زیرا ساخت گوشی پرچم‌دار کاملاً کارآمد و بی‌نقصی کار ساده‌ای نیست و برای ساخت چنین گوشی هوشمند تنها طراحی خوب کافی نیست.

گوشی پرچم‌دار نوکیا معایب بزرگی دارد که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد و از میان آن‌ها می‌توان به عملکرد نه‌چندان خوب دوربین، کالیبراسیون ضعیف نمایشگر و عدم برخورداری از اسپیکر استریو اشاره کرد؛ بنابراین پرچم‌دار نوکیا نتوانست اهداف بلندپروازانه HMD Global را محقق کنند. این شرکت با عرضه گوشی نوکیا ۹ پیورویو (Nokia 9 PureView) بار دیگر هم برای عرضه گوشی پرچم‌دار تلاش کرد؛ اما در تلاش دومش نیز شکست خورد و ظاهرا عرضه گوشی پرچم‌دار برای HMD Global مصداق بارز لقمه بزرگ‌تر از دهان است!

نوکیا ۹ پیورویو با دوربین اصلی پنجگانه به معنای واقعی کلمه طراحی منحصربه‌فردی دارد و یکی از ویژگی‌های جالب دوربین این گوشی، تغییر فوکوس عکس پس از ثبت آن است؛ البته هیچ یک از سازندگان گوشی‌های اندرویدی به دنبال ایجاد چنین قابلیتی در گوشی‌های خود نیستند و وجود یا عدم وجود آن برای هیچ کاربری مهم نیست.

در ضمن دوربین نوکیا ۹ پیورویو دو عیب اساسی دارد که باعث شده است کمتر کسی تمایل به خرید آن داشته باشد؛ نخست اینکه HMD Global قول داده بود عملکرد این گوشی در زمینه عکاسی از سوژه‌های ثابت و بدون حرکت بسیار خوب باشد که نتوانست به وعده خود عمل کند و دوم اینکه علیرغم اینکه دوربین این گوشی پنج لنز دارد؛ اما فاقد دو لنز مهم و کاربردی یعنی لنز اولتراواید و لنز تله فوتو است. در ضمن در این گوشی از یک چیپست نسبتاً قدیمی و نرم‌افزاری استفاده شده که اصلاً برای این گوشی بهینه‌سازی نشده است. همچنین این گوشی در مقابل پرچم‌داران مطرح آن زمان یعنی گلکسی اس ۱۰ و هواوی پی ۳۰ حرفی برای گفتن ندارد.

ناکامی نوکیا در بازار موبایل

اکنون دو سال از عرضه نوکیا ۹ پیورویو گذشته است و ظاهراً HMD Global دیگر قصد ندارد گوشی پرچم‌دار عرضه کند! اما نوکیا پس از عرضه این گوشی تصمیم گرفت بار دیگر عرضه گوشی‌های ساده را شروع کند و با طراحی و تولید گوشی نوکیا ۳۳۱۰ تصمیمش را عملی کرد. این گوشی جذاب ساده توانست نظر کاربران زیادی را به خود جلب کند و در سه‌ماهه نخست سال میلادی جاری ۱۱ میلیون دستگاه از آن توسط HMD Global عرضه شد؛ البته به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری روی نسلی از گوشی‌هایی که در حال فراموش شدن هستند؛ سیاست احمقانه‌ای است!

گوشی‌های نوکیا برخلاف گوشی‌های شیائومی یا ریلمی ارزانقیمت نیستند؛ HMD Global قیمت بیشتر گوشی‌های خود نسبت به رقبای مذکور را با دادن وعده ایجاد رابط کاربری بدون تبلیغات و انتشار سریع و مرتب آپدیت‌های جدید توجیه کرده است؛ اما این ویژگی‌ها برای یک گوشی خوب کافی نیستند و برخورداری گوشی‌از سخت افزار مناسب و نرم‌افزار بهینه‌سازی‌شده اهمیت بیشتری دارد.

اگرچه وجود تبلیغات متعدد در رابط کاربری گوشی برای کاربران آزاردهنده است؛ اما در صورت برخورداری گوشی از سخت‌افزار مناسب، ویژگی‌ها و قابلیت‌های کاربردی و همچنین انتشار سریع آپدیت‌ها برای آن، کاربران می‌توانند تاحدودی با تبلیغات کنار بیایند.

درکل سازنده‌های گوشی‌های اندرویدی در میدان رقابت با یکدیگر از تکنیک‌هایی مثل توجه ویژه به نیازها و خواسته‌های کاربران و تلاش برای برآورده کردن انتظارات آن‌ها، سفارشی‌سازی اندروید برای گوشی‌های خود، توجه به علایق و تجربیات کاربران و عرضه گوشی بدون اپلیکیشن‌های ازپیش‌نصب‌شده غیر کاربردی و غیر ضروری استفاده می‌کنند. متاسفانه رویکرد ارائه رابط کاربری بدون تبلیغات توسط HMD Global اصلاً نتیجه خوبی نداشته است؛ زیرا در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۱ تنها ۲ میلیون دستگاه از گوشی‌های نوکیا عرضه شد.

آینده گوشی‌های نوکیا

همانطور که دیدید HMD Global در پنج سال گذشته برای به دست آوردن جایگاهی مناسب در صنعت گوشی‌های هوشمند تلاش زیادی کرده و برخی از فعالیت‌های این شرکت نیز اقدامات خوبی بوده‌اند؛ اما متاسفانه علی‌رغم تمام این تلاش‌ها به نظر نمی‌رسد آینده روشنی در انتظار این شرکت باشد؛ زیرا همانطور که گفتیم گوشی‌های این شرکت سخت‌افزار و نرم‌افزار مناسبی ندارند و پشتیبانی نرم‌افزاری هم از آن‌ها ضعیف است. از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد که دیگر شاهد گوشی‌های رنگارنگ لومیا با طراحی خاص باشیم.

در پایان باید بگوییم ساخت گوشی‌های هوشمندی که بتوانند به بسیاری از انتظارات کاربران در سطوح انتظاراتی متفاوت پاسخ دهند، کار ساده‌ای نیست و HMD Global نتوانسته در این زمینه موفق شود. در ضمن این شرکت حتی در زمینه انتشار سریع آپدیت‌های نرم‌افزاری جدید که کار چندان دشواری نیست، نیز در حد انتظار عمل نکرده است.