دارپا می‌خواهد با برنامه ROCkN ساعت اپتیکال اتمی قابل حمل بسازد

دارپا با معرفی برنامه‌ای به نام «شبکه ساعت مستحکم اپتیکال» (ROCkN) اعلام کرد که به دنبال توسعه یک ساعت اپتیکال اتمی با دقت بسیار زیاد خواهد بود. این ساعت قرار است مستحکم و به قدر کافی کوچک باشد که درون هواپیماهای نظامی، کشتی‌های جنگی یا نفربرهای زمینی به کار گرفته شود.

دقت مقیاس نانوثانیه در عملیات‌های نظامی اهمیت بسیار زیادی دارد. اشتباه کوچکی در حد یک میلیاردم ثانیه می‌تواند باعث خطا رفتن موشک‌ها شود. نیروهای نظامی در حال حاضر اتکای زیادی به GPS دارند، اما ساعت‌های اتمی می‌توانند بدون نیاز به GPS زمان را با دقت فوق‌العاده بالایی اعلام کنند. دقیق‌ترین نوع ساعت‌های اتمی ساعت‌های اپتیکال اتمی هستند که ریزموج‌ها را با یک پرتو نور جایگزین کرده و دقت را 100 برابر افزایش می‌دهند.

دارپا پیکربندی ساعت های اپتیکال اتمی را تغییر می‌دهد

با این حال، ساعت‌های اپتیکال اتمی معمولا دستگاه‌های بسیار بزرگی هستند که حمل و نقل‌شان دشوار است. دارپا با برنامه ROCkN می‌خواهد این مشکل را حل کند. «تاتیانا کورسیک»، مدیر برنامه دفتر علوم دفاعی دارپا می‌گوید: «هدف ما تغییر ساعت‌های اپتیکال اتمی از پیکربندی‌های بزرگ آزمایشگاهی به نسخه‌های کوچک و مستحکمی است که بتوان خارج از آزمایشگاه از آن‌ها استفاده کرد.»

کورسیک ادامه می‌دهد: «اگر موفق عمل کنیم، این ساعت‌های اپتیکال اتمی نسبت به ساعت‌های اتمی ریزموج از نظر دقت 100 برابر بهتر می‌شوند یا زمان خطای کمتری خواهند داشت.» این برنامه می‌تواند بسیاری از فناوری‌های حیاتی، قطعات و آزمایش‌های لازم برای ساخت یک معماری ساعت شبکه‌ای را در آینده ایجاد کند.

از این فناوری می‌توان در اکتشافات فضایی هم استفاده کرد. ناسا در سال 2019 ساعت اتمی دیپ اسپیس را فعال کرد. این ساعت برای محاسبات دقیق مسیرهای فضایی در آینده کاربردهای بسیار زیادی خواهد داشت. سفرهای فضایی هم مثل عملیات‌های نظامی مستلزم دقت بالایی در محاسبه مسافت‌ هستند و نمی‌توان جای خطایی برای آن‌ها در نظر گرفت. به همین خاطر، توسعه ساعت اپتیکال اتمی در یک شکل قابل حمل می‌تواند به بسیاری از حوزه‌ها کمک کند.